Od kilku lat w specjalistycznych periodykach zajmujących się zasobami i eksploatacją gazu ziemnego pojawiają się informacje o odkryciach znaczących jego złóż w rejonie Morza Czarnego.
Teraz w okresie globalnego, a szczególnie europejskiego kryzysu energetycznego nabierają one szczególnego znaczenia. Strefa ich poszukiwań biegnie na wodach terytorialnych wzdłuż tureckiego wybrzeża Morza Czarnego, które liczy sobie ok.1000 km długości.
Charakterystycznym elementem tych odkryć jest ich zachodnia promocja, ze względu na zaangażowane dla tego celu pochodzących z tych krajów firm poszukiwawczych. Podawane wiadomości przez związane z nimi media, są o tyle ekscytujące, że przedsiębiorstwa naftowe zamierzają solidnie na tym zarobić, zapobiegając jednocześnie dalszemu rozwojowi kryzysu energetycznego w Europie.
Duże odkrycie
Dokonała go turecka firma naftowa Turkish Petroleum (TPAO), która w sierpniu 2020 r. wykonała głęboki otwór poszukiwaczy Tuna-1ze statku wiertniczego szóstej generacji Fatih. Szczegóły tego odkrycia publikuje nowojorski portal Offsfore Technology.
Otwór ten osiągnął głębokość 4525 m, nawiercając 100 m złoża gazowego w formacjach piaskowca plioceńskiego i mioceńskiego (trzeciorzęd). Po przeprowadzonych badaniach zasoby tego złoża oceniono na ok. 320 mld m3. Po pogłębieniu otworu do 4775 m zasoby te powiększyły się do 405 mld m3.
Zaznaczyć trzeba, że wiercenia na złożu tym prowadzono w miejscu, gdzie głębokość morza wynosi 2115 m. Następny otwór Amasra-1 o podobnej głębokości odkrył kolejne 130 mld m3 gazu. Co razem dało 540 mld m3. W światowej skali jest to średniej wielkości złoże, przyjmując, że duże złoża posiadają zasoby powyżej jednego biliona m3.
Złoże gazowe Sakarya o powierzchni 7 000 km² znajduje się na głębokich wodach zachodniej części Morza Czarnego, około 175 km od wybrzeża Eregli w Turcji. Stwarza to określone trudności w jego szybkim zagospodarowaniu. Oczekuje się, że inwestycja zaspokoi około 30 proc. krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny. Produkcja ze złoża przewidywana jest w pierwszym kwartale 2023 r.
Turecki rynek gazu
Turcja opiera się na gazie ziemnym dostarczanym z Iranu, Azerbejdżanu i Rosji oraz na skroplonym gazie ziemnym (LNG) importowanym z Kataru oraz z zamawianych w USA ładunkach spotowych, aby zaspokoić popyt krajowy. W 2019 r. rachunek za importowany gaz wyniósł 41 mld USD za około 45 miliardów metrów sześciennych (bcm) lub 1,6 biliona stóp sześciennych (tcf).
Kraj strategicznie zajmuje pozycję węzła tranzytowego z międzyregionalnymi rurociągami, które przesyłają węglowodory wydobywane w regionie kaspijskim do śródziemnomorskiego portu Ceyhan (ropa naftowa) i gaz do sieci europejskiej przez Dardanele.
Ponadto gaz rosyjski przepływa przez tureckie Morze Czarne gazociągiem TurkStream, zaopatrując rynki południowoeuropejskie. W 1997 roku Rosja i Turcja rozbudowały również gazociąg Blue Stream, który został uruchomiony na początku 2003 roku, dostarczając rosyjski gaz na rynek turecki.
Rozbudowa złoża SASB
Sukces związany odkryciem złoża gazu Sakarya zachęcił zachodnie firmy naftowe do dalszych poszukiwań wzdłuż tureckiego wybrzeża Morza Czarnego. Za jeden z perspektywicznych rejonów uznany został zespół kilku pół gazowych położonych ok. 20 km od brzegu morza i ok.160 km na południe od złoża Sakarya.
Kanadyjska firma Trillion Energy w czerwcu 2020 r opublikowała aktualizację dotyczącą złóż South Akcakoca Gas-Basin (SASB) na Morzu Czarnym. Od rozpoczęcia produkcji w 2007 r. z pola tego wyeksploatowano dotąd 1,2 mld m3 (ok. 90 mln3 rocznie) gazu na głębokości poniżej 100 m. Nowym przedsięwzięciem jest rozbudowa tego złoża na co składają się projektowane 23 otwory, wiercone jednocześnie z 4 platform, zespołu rurociągów i zakładu przetwarzania gazu.
Kanadyjska gazeta The Market Herald projekt ten przedstawia, jako jeden z tych, które mają złagodzić skutki kryzysu energetycznego w Europie. Wraz z przybyciem w pierwszych dniach października platformy wiertniczej Uranus z Rumunii, rozpocznie się zwiększona jego eksploatacja.
Trillion Energy spieszy się, aby rozpocząć produkcję gazu, przeznaczając ponad 100 milionów dolarów na wieloletni program jego wydobycia z tego złoża. Program produkcyjny tej firmy wykorzystuje historyczną inwestycję o wartości ponad 600 mln USD w początkowy rozwój i infrastrukturę pola, w tym 12 mil (20 km) rurociągów podmorskich podłączonych do lądowego zakładu przetwarzania gazu ziemnego, którego produkcja oceniana jest na 75 MMcf (2 123 763,49 m3) dziennie, ale można go łatwo rozbudować do jej podwojenia.
Pewni sukcesu
Kanadyjska firma Trillion Energy prowadząca dotąd niewielki biznes (140 mln USD kapitału) jest pewna dużych zysków na efektywnym rozwoju złoża SASB. Jej atutem jest ujęcie tu tego samego poziomu gazonośnego, który znaleziono na niedawno odkrytym polu gazowym Sakarya. Poziom ten jest szeroko rozpowszechniony i występuje również na wybrzeżu Turcji i na obszarze Morza Kaspijskiego.
Drugie przekonanie o powodzeniu tego programu wynika z faktu, że firma Trilion ma 20-letnie doświadczenie w tym regionie i dysponuje bogactwem historycznych danych sejsmicznych, na podstawie których na początku tego roku ogłosiła plany dalszych badań.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
