Porozumienia Jastrzębskie, tak ważne dla demokracji w Polsce, podpisano 42 lata temu. Tym samym śląsko-dąbrowska Solidarność 3 września będzie świętować kolejne urodziny.
Obchody rocznicy w Jastrzębiu-Zdroju tego dnia o godz. 9 rozpoczną się mszą św. w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła. Następnie o godz. 10.45 pod pomnikiem Porozumień Jastrzębskich na placu im. Tadeusza Jedynaka złożone zostaną kwiaty. Udział w uroczystościach weźmie premier Mateusz Morawiecki.
3 września w Katowicach rocznica będzie świętowana od godz. 14.30 na pikniku rodzinnym w Dolinie Trzech Stawów w Katowickim Parku Leśnym.
Zaś 11 września w Dąbrowie Górniczej obchodzona będzie 42. rocznica podpisania Porozumienia Katowickiego. O godz. 9.30 odprawiona zostanie uroczysta msza w Sanktuarium św. Antoniego z Padwy. Zaś o godz. 11.15 odbędą się uroczystości przy pomniku Porozumienia Katowickiego obok bramy głównej ArcelorMittal Poland.
Zdaniem historyków, masowe strajki na Śląsku wpłynęły na skuteczność negocjacji prowadzonych w Gdańsku i Szczecinie. Podpisanie Porozumień Jastrzębskich przypieczętowało wcześniejsze umowy. Strajk w ówczesnej kopalni Manifest Lipcowy (obecnie Zofiówka) był momentem przełomowym.
Rozpoczął się 27 sierpnia na nocnej zmianie. To miał być akt solidarności z protestującymi załogami w Gdańsku i Szczecinie. Oprócz 21 postulatów gdańskich, wolnych sobót dla całej Polski oraz zniesienia „czterobrygadówki”, górnicy wywalczyli podnoszenie zarobków w ślad za wzrostem kosztów utrzymania. Pylicę płuc zaliczono do chorób zawodowych, a jednocześnie uzależniono zaliczanie innych chorób do tej kategorii od opinii związków zawodowych. Korzystały z tego także inne branże. Porozumienie ponadto zagwarantowało górnikom deputat węglowy i dodatek za rozłąkę z rodziną. Przyjęto postulat sprzedaży mięsa i jego przetworów jedynie w ogólnej sieci handlowej i likwidację talonów na niektóre towary przemysłowe.
W postanowieniach końcowych porozumienia uzgodniono powołanie komisji mieszanej, której zadaniem było czuwanie nad realizacją ustaleń. Strajkujący otrzymali gwarancję bezpieczeństwa i zapewnienie, że nie będą karani za strajk.
Ze strony MKS protokół sygnowali: Jarosław Sienkiewicz (przewodniczący), Stefan Pałka i Tadeusz Jedynak (wiceprzewodniczący), Jan Jarliński, Piotr Musiał, Andrzej Winczewski, Marian Kosiński, Roman Kempiński, Mieczysław Sawicki, Kazimierz Stolarski, Ryszard Kuś, Wacław Kołodyński, Władysław Kołduński, Grzegorz Stawski. Ze strony rządowej: wicepremier Aleksander Kopeć, zastępca członka Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR Andrzej Żabiński, minister górnictwa Włodzimierz Lejczak, sekretarz KW PZPR w Katowicach Wiesław Kiczan, podsekretarz stanu w Ministerstwie Górnictwa Mieczysław Glanowski, I zastępca wojewody katowickiego Zdzisław Gorczyca, rektor Politechniki Śląskiej Jerzy Nawrocki.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
