20 czerwca br. w Katowicach obradowało XXXV Zwyczajne, Sprawozdawczo-Wyborcze Walne Zgromadzenie Przedstawicieli Członków Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej. W trakcie obrad, jak co roku, podsumowano ostatnie dwanaście miesięcy działalności Izby, przyjmując sprawozdanie za ten okres oraz wybrano członków Rady oraz Komisji Rewizyjnej Izby.
Zróżnicowane działania podejmowane w okresie sprawozdawczym obejmowały m.in. wsparcie przedsięwzięć na rzecz sprawiedliwego przebiegu transformacji górnictwa i energetyki w Polsce, internacjonalizacji tego sektora, rozwoju i doskonalenia kompetencji oraz nabywania nowych kwalifikacji przez zatrudnionych w nim pracowników, promocji firm produkujących węgiel, oraz firm i instytucji sektora okołogórniczego, a także działań lobbingowych mających na celu wdrażanie korzystnych dla przedsiębiorców rozwiązań oraz zmian systemu prawnego.
Współpraca i aktywność na forum międzynarodowym
Przedstawiciele Izby uczestniczyli w posiedzeniach Komitetu Wykonawczego, a także innych ciał Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Węgla Kamiennego i Brunatnego EUROCOAL. Wspólnie z EUROCOAL Izba – w osobach swoich przedstawicieli i ekspertów – opracowywała opinie na temat projektów aktów prawnych przygotowywanych przez władze ustawodawcze i wykonawcze Unii Europejskiej. W polu zainteresowań znalazły się m.in. projekty dotyczące europejskiego prawa klimatycznego i celów na lata 2030-2050; pakietu „gotowi do przyjęcia limitu emisji 55 proc.”; ograniczenia emisji metanu w sektorze ropy naftowej, gazu i węgla; zmiany unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji; projektu rozporządzenia ustanawiającego Fundusz Sprawiedliwej Transformacji; czy w końcu europejskiego prawa klimatycznego mającego doprowadzić do osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r.
W październiku 2021 r. koncern Coal India, największa spółka wydobywcza na świecie, zwrócił się do GIPH za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, z propozycją nawiązania współpracy z polskimi firmami okołogórniczymi w zakresie transferu technologii w obszarze górnictwa podziemnego, zakupu maszyn i urządzeń górniczych oraz ewentualnego zatrudnienia polskich specjalistów. We współpracy ze swoimi członkami Izba przygotowała i przesłała do indyjskich partnerów stosowne oferty, pośrednicząc jednocześnie w kontaktach między stronami.
Prace bieżące w zespołach roboczych
Najistotniejsze dla branży węglowej oraz jej otoczenia problemy tradycyjnie były przedmiotem uwagi i dyskusji na forach zespołów roboczych oraz sekcji Izby.
W okresie sprawozdawczym największą aktywnością wykazał się „Zespół ds. podatków w sektorze węglowym”, który opiniował m.in. przygotowywaną nowelę ustawy o podatku akcyzowym w zakresie dokumentowania obrotu wyrobami węglowymi. Uwagi członków zespołu, na bieżąco notyfikowane przedstawicielom Ministerstwa Aktywów Państwowych oraz Ministerstwa Finansów, wielokrotnie były brane pod uwagę w trakcie prac nad kolejnymi wersjami legislacyjnego projektu. Dotyczy to m.in. ważnych przepisów odnośnie odrębnej (w stosunku do innych towarów) specyfiki obrotu wyrobami węglowymi.
Na podobnych zasadach „Zespół ds. prawa geologicznego i górniczego” zajmował się możliwościami nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze, a „Zespół GIPH ds. metanu z kopalń węgla” (współpracujący ściśle z ekspertami z GIG) poddał dokładnym analizom projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie w sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym w części dotyczącej polskiego górnictwa. W tej ostatniej sprawie zgłoszone uwagi przedłożono Kadri Simson, unijnej komisarz ds. energii. Dotyczyły one w szczególności możliwości przyspieszonej i niekontrolowanej likwidacji polskiego górnictwa węgla kamiennego, którą – w obliczu faktu, że spośród 21 kopalń prowadzących w Polsce wydobycie aż 16 to kopalnie metanowe (niespełniające proponowanych wymogów) – spowodowałoby przyjęcie wspomnianego dokumentu w pierwotnym kształcie. Na doniosłość tego problemu kilkukrotnie zwracano uwagę członkom Rządu RP z premierem Mateuszem Morawieckim na czele.
Na torach transformacji – kraju i regionu
Nie zaskakuje fakt, że spora część działań Izby dotyczyła trwającego już procesu transformacji społecznej połączonej z planowaną dekarbonizacją gospodarki. GIPH nie tylko monitoruje jego przebieg, ale także zabiega o to, by przeprowadzane zmiany można było uznać za sprawiedliwe – nie tylko z nazwy. Sprawiedliwe w odniesieniu do pracowników branż nimi dotkniętych, ale także firm, regionów i polskiego państwa, którego gospodarka była przez kilka ostatnich dekad oparta w znacznej mierze o węgiel.
17 stycznia br. GIPH zawarła z Województwem Śląskim, Głównym Instytutem Górnictwa i Związkiem Zawodowym Górników w Polsce umowę o partnerstwie na rzecz realizacji projektu „Regionalne obserwatorium procesu transformacji (ROPT)”. Celem partnerstwa jest wspólne przygotowanie oraz realizacja projektu polegającego na wsparciu i usprawnieniu zarządzania procesem transformacji społeczno-gospodarczej regionu m.in. poprzez gromadzenie i rozpowszechnianie odnośnej wiedzy (np. w aspekcie zachodzących procesów społeczno-gospodarczych, skutecznych modeli transformacyjnych, czy innowacyjnych technologii), a także promowanie rozwoju społeczno-gospodarczego, np. poprzez inicjowanie współpracy partnerów lokalnych w podregionach podlegających transformacji oraz współdziałania jednostek badawczo-rozwojowych z podmiotami gospodarczymi. W ramach projektu przed GIPH postawiono dwa zadania.
Pierwsze stanowi realizacja warsztatów lokalnego rozwoju ekonomicznego na terenie województwa śląskiego. Ich cel to nie tylko szerzenie wiedzy o transformacji społeczno-gospodarczej Śląska, ale także informowanie o źródłach i możliwościach pozyskania finansowania projektów, oraz identyfikacja potencjałów dla zbudowania specjalizacji poszczególnych subregionów. W trakcie warsztatów szczególna uwaga ma zostać poświęcona konieczności wdrażania rozwiązań innowacyjnych i kreatywnych oraz technologii cyfrowych, roli i jakości usług dla biznesu oraz usług społecznych, jak również aktywizacji i rozwojowi zasobów ludzkich.
Drugie, pokrewne zadanie, choć z odmienną grupą docelową, dotyczy realizacji warsztatów innowacji dla przedsiębiorców, wynalazców i pionierów technologii wraz z prowadzeniem biura akcji. Tematyka warsztatów oscylować ma wokół aktualnych trendów w gospodarce i przemyśle, nowinek i innowacji technologicznych, w tym tych dotyczących odnawialnych źródeł energii, gospodarki obiegu zamkniętego, automatyzacji i digitalizacji procesów produkcyjnych.
Inną inicjatywą na rzecz zapewnienia sprawiedliwego przebiegu procesu transformacji było zorganizowane przez GIPH 9 lutego br. spotkanie konsultacyjne poświęcone przygotowywanemu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Programowi Priorytetowemu Sprawiedliwa Transformacja, finansowanemu z Funduszu Modernizacyjnego, tj. z opłat za uprawnienia do emisji CO2. Poprowadził je dr hab. Adam Drobniak, prof. UE, przewodzący powołanemu w grudniu 2021 r. przez NFOŚiGW zespołowi przygotowującemu założenia tego programu.
Stałe zadania
Oprócz powyższych działań, członkowie Izby tradycyjnie lobbowali na rzecz wdrażania rozwiązań sprzyjających wolnej przedsiębiorczości oraz inicjowali zmiany w prawodawstwie. Działania te każdorazowo poprzedzała wymiana opinii i szerokie konsultacje z partnerami z branży. Obok wspomnianych już zmian w prawie geologicznym i górniczym, GIPH aktywnie uczestniczyła m.in. w analizach i bataliach o kształt prawa akcyzowego, rozporządzenia Ministra Aktywów w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego, a także szeregu strategicznych projektów ważnych zarówno dla branży i państwa (projekt Polityki Surowcowej Państwa), jak i tych dotyczących stricte naszego regionu (projekt Regionalnego Planu Sprawiedliwej Transformacji Województwa Śląskiego 2030). Na tej liście znalazł się też ważny dokument międzynarodowej rangi, jakim jest projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie w sprawie redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym.
Izba realizowała też swoją statutową misję promocji producentów węgla oraz firm i instytucji okołogórniczych, tak w kraju, jak i na forum międzynarodowym. Czyniła to m.in. przez inicjowanie kontaktów z akredytowanymi w Polsce dyplomatami; pomoc w nawiązywaniu kontaktów handlowych; rekomendowanie firm i instytucji należących do GIPH w konkursach organizowanych przez organy państwowe, instytucje i organizacje gospodarcze; czy w końcu poprzez wystawianie listów referencyjnych dla członków Izby.
Flagowe inicjatywy
Elementem działań na rzecz promocji i kształtowania dobrego wizerunku górnictwa oraz firm pracujących na rzecz branży od lat pozostaje organizowany corocznie przez Izbę konkurs ,,Górniczy Sukces Roku”. Również i tym razem kapituła wyłoniła laureatów w trzech konkursowych kategoriach, tj. ,,Innowacyjność”, ,,Ekologia” oraz ,,Osobowość Roku”.
7 marca w Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego w Katowicach odbył się natomiast współorganizowany rokrocznie przez Izbę i jej partnerów z branży górniczej Górniczy Koncert Noworoczny 2022. Tegoroczna edycja była połączona z obchodami jubileuszu 30-lecia GIPH.
Inicjatywy te, podobnie jak inne istotne wydarzenia, problemy, czy trendy związane z górnictwem i jego otoczeniem, były opisywane na łamach niniejszego biuletynu, pozostającego ważnym ogniwem informacyjnej części misji GIPH.
Obrady stały się także okazją do uroczystego wręczenia przyznanych w listopadzie 2021 r. przez Ministra Aktywów Państwowych stopni górniczych członkom kierownictwa podmiotów zrzeszonych w GIPH. Według pierwotnych planów, ceremonia miała mieć miejsce 7 marca br., podczas Górniczego Koncertu Noworocznego, jednak z przyczyn niezależnych nie wszyscy uhonorowani mogli być wówczas obecni. Stopnie wręczyli Adam Mirek, prezes Wyższego Urzędu Górniczego, oraz Janusz Olszowski, prezes GIPH.
Stopnie górnicze otrzymali Dariusz Macierzyński – wiceprezes zarządu ds. rynkowych w firmie Elgór+Hansen SA oraz Andrzej Wojtyła, prezes zarządu, dyrektor generalny ELEKTROMETAL SA.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
