Najprostsza odpowiedź jest, że rządzi nimi rynek i obowiązujące na nim prawa. Do podstawowych z nich należy prawo popytu i podaży. Poza tym wpływ na rynek ten mają najwięksi producenci i konsumenci tych surowców na świecie. Zależności te są najczęściej eksponowane, kiedy następują na nim zakłócenia cen, braku dostaw oraz podczas różnorodnych kataklizmów przyrodniczych takich jak trzęsienia ziemi, powodzie, czy wybuchy wulkanów.
Wielu analityków sugeruje, że są jeszcze inne, bardziej ukryte powiązania, o których otwarcie nikt nie mówi. Trwający obecnie kryzys surowcowy, ujawnia je poprzez pośrednie informacje jakie pojawiają się w górniczych mediach Choć są one przedawnione, co do daty ich publikacji, to wiele mówią o tym co obecnie dzieje się za kulisami surowcowego rynku. Najbardziej syntetyczne wiadomości przedstawiają listy 10 najważniejszych państw pod względem produkcji górniczej, publikacji naukowych oraz posiadanych zasobów.
Punktacja aktywności górniczej
Jeszcze do dzisiaj aktualna jest opublikowana w 2015 r. punktacja aktywności górniczej na świecie Pod tym względem niepodzielne pierwsze miejsce zajmują Chiny z ilością 216 punktów. Drugie miejsce zajmuje Australia - 144p. Trzecie Rosja – 134p i czwarte – USA - 92 p. To górnicza czołówka świata. Dalsze miejsca zajmują: 5.Kanada, 6. RPA, 7. Indie, 8.Brazylia, 9.Peru i 10. Meksyk. Przypomnieć trzeba, że jeszcze w XX wieku obecne miejsce Chin zajmowały Sany Zjednoczone, a Chiny były daleko poza kwalifikacją.
Liderzy nauk o Ziemi
Dwa lata temu ukazała się informacja o liście pierwszych 10 krajów w naukach o Ziemi i środowisku. Pozornie wydawałoby się, że listy te będą takie same, wszak z reguły kraje żyjące z górnictwa, dbają o jego naukowe zaplecze.
Okazuje się, że w praktyce są to całkiem inne listy. Listę państw o najbardziej zaawansowanych badaniach naukowych sporządzono na podstawie dorocznych znaczących publikacji w tej dziedzinie. Jej niekwestionowanym liderem są Stany Zjednoczone z ilością publikacji za rok 2018 – 2805,75, na drugim miejscu są Chiny – 1569,59. To pierwsza liga tej listy.
Na trzecim miejscu znajduje się Wielka Brytania – 522,06, na czwartym miejscu są Niemcy – 408,41. Kolejne miejsca zajmują: Francja, Kanada, Australia, Japonia, Szwajcaria i Holandia.
Z porównania listy górniczej i naukowej powtórzyły się cztery państwa: Chiny, USA, Kanada i Australia.
Popularność wiedzy
Można zapytać, po co pozostałe 6 krajów zajmuje się w sposób profesjonalny naukami o Ziemi, kiedy na ich własnych terytoriach górnictwo praktycznie jest całkowicie zmarginalizowane. Poza Szwajcarią, która jest nadal centrum finansowym Europy oraz świata i z tego powodu zainteresowanie to można wytłumaczyć.
Pozostałe 5 krajów to dawne imperia kolonialne, które doszły do znaczenia na skutek eksploatacji tychże surowców w należących do nich krajach zamorskich. Tradycja tego rodzaju ich zainteresowań może być uznana za chwalebną, wszak dysponują one odpowiednimi archiwami, kadrami wyszkolonymi na swoich uniwersytetach oraz trwającym setki lat doświadczeniem.
Podejrzenie jednak jest takie, że kraje te chciałyby wrócić do swojej dawnej imperialnej świetności wpływając obecnie za pomocą swojej literatury naukowej na rynek surowcowy. Najbardziej otwarcie o tego rodzaju koncepcjach mówią politycy Wielkiej Brytanii. Jej wyjście z UE było podyktowane tego rodzaju zamiarami.
Pozostali są bardziej onieśmieleni przypisywaniem im podobnych celów. I nie chodzi tu o doraźne kształtowanie cen poszczególnych produktów, ale raczej o powrót ich górniczego kapitału do dawnych swoich i obcych kolonii. Na plus tych doskonale prosperujących surowcowych gremiów naukowych należy zapisać fakt, że są one zawsze na wysokim poziomie merytorycznym, zawodowym i edytorskim.
Byłe imperia kolonialne, dzisiaj są już tylko wspomnieniem. Twórczą pamiątką po nich są wydawane w tych krajach periodyki górnicze. Dostępne są one nie tylko w macierzystym kraju, gdzie górnictwa już prawie nie ma, ale przede wszystkim mają one powodzenie na całym świecie.
Baza surowcowa
Trzecim czynnikiem najważniejszym dla gospodarki surowcami jest ich rozmieszczenie na naszym globie. Według portalu Statista, Rosja jest pod tym względem najbogatszym krajem świata. Jej dotychczas odkryte zasoby według stanu na 2021 r, wynoszą 75 bln dolarów USA.
Na drugim miejscu znajdują się Stany Zjednoczone posiadające surowce o wartości 45 bln USD. Trzecie miejsce przypada Arabii Saudyjskiej, której wartość kopalin wynosi 34,4 bln USD.
Kolejne miejsca w tej klasyfikacji zajmują: 4.Kanada - 33, 2 bln USD, 5. Iran – 27,3 bln USD, 6. Chiny 23 bln USD, 7. Brazylia -21.8 bln USD, 8. Australia -19,9 bln USD, 9. Irak – 19,9 bln USD, 10. Wenezuela – 14,3 bln USD.
Trwa walka o dostęp do surowców
Zauważyć trzeba, że zasygnalizowane trzy listy krajów zajmujących czołowe miejsca w dziedzinach zajmujących się tą problematyka, zasadniczo różnią się od siebie. Świadczy to o skomplikowanym charakterze zasobów surowcowych.
Wynika to z ich przyrodniczego charakteru, który sprowadza się do tego, że każde złoże, nawet tego samego rodzaju, jest inne. Dlatego bywa tak, jak w przypadku Australii, czy Chin, że pod wglądem górniczym i eksploatacyjnym zajmują one pierwsze miejsca na świecie, a ze względu na zasoby są raczej w drugiej lidze. Jednocześnie znacząca ilość tych krajów ulega stałe silnej presji politycznej i militarnej, żeby wspomnieć tylko Iran, Irak, Arabie Saudyjską, Wenezuelę i Rosję.
Oficjalne przyczyny konfliktów w tych krajach są całkiem inne, lecz tak się składa, że akurat najczęściej są one związane z krajami niezwykle bogatymi w zasoby surowcowe.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
