Główną atrakcją pogórniczą wschodniej części Rudaw Janowickich są Kolorowe Jeziorka. To zespół częściowo zalanych wyrobisk i hałd, pozostałych po trzech kopalniach łupków pirytonośnych koło wsi Wieściszowice. Dzięki badaniom, prowadzonym kilkukrotnie na tym terenie przez Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy dziś nie ma już wątpliwości, że tamtejsze składowiska odpadów górniczych, choć porośnięte lasem, potencjalnie mogą zagrażać środowisku.
Jedynym pasmem górskim Polski mającym w swej nazwie bezpośrednie odniesienie do górnictwa są Rudawy Janowickie. Współcześnie trwa tam jeszcze odkrywkowa eksploatacja dolomitu. W przeszłości wydobywano m.in. miedź, uran czy wspominane złoże pirytu. Kolorowe Jeziorka, położone w gminie Marciszów na zboczu Wielkiej Kopy, są najefektowniejszą pozostałością górnictwa. Właścicielem terenu jest Nadleśnictwo Kamienna Góra.
– Prace badawcze, dotyczące składowisk przemysłowych i hałd w okolicach tzw. Kolorowych Jeziorek były podejmowane przez PIG-PIB w ostatnim trzydziestoleciu trzykrotnie. Miały one przede wszystkim aspekt surowcowy – badano możliwość gospodarczego wykorzystania składowanych tam odpadów, ale również aspekt środowiskowy. Oceniano potencjalne oddziaływanie obiektów na komponenty otaczającego je środowiska - informuje Anna Bagińska z Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego.
Pierwsze prace na największym obiekcie – składowisku odpadów górniczych i przeróbczych w sąsiedztwie głównego wyrobiska dawnej kopalni łupków pirytonośnych prowadzono w I połowie lat 90.XX wieku w ramach zadania Ewidencja i ocena wartości użytkowej hałd, wysypisk i osadników poeksploatacyjnych na Dolnym Śląsku. Były one finansowane przez Komitet Badań Naukowych, a wykonywane przez Oddział Dolnośląski PIG we Wrocławiu. W ramach tych prac, na składowisku wykonano m.in. 5 otworów wiertniczych o głębokości od 6 do 14 m, a z pobranych próbek wykonano kilkuskładnikowe, spektralne analizy chemiczne. Wspomniana hałda oznaczona została jako obiekt nr 059 Wieściszowice w geobazie HAŁDY, prowadzonej przez PIG-PIB.
Kolejne prace na tym składowisku Instytut przeprowadził w 2012 r. na zamówienie GIOŚ, w ramach zadania pod nazwą Spis obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, które wywierają negatywny wpływ na środowisko. Pobrano kilka próbek skalnych oraz próbek wody z bezpośredniego otoczenia składowiska, do badań środowiskowych.
Wieloskładnikowe analizy chemiczne wykonano w Laboratorium Chemicznym PIG-PIB W ramach ostatniego zadania realizowanego w latach 2014-2017, a zamawianego przez Ministerstwo Środowiska, PIG-PIB oprócz badań obiektu nr 059, objął inwentaryzacją i badaniami kilka mniejszych składowisk, hałd i zwałowisk zewnętrznych w okolicy Kolorowych Jeziorek. Efektem projektu pod nazwą Mineralne surowce odpadowe na hałdach dawnego górnictwa i przetwórstwa kopalin Sudetów – baza danych wraz z mapami geochemicznymi wybranych obiektów w skali 1:10 000 jest m.in. wspomniana geobaza HAŁDY, udostępniona na stronie internetowej PIG-PIB.
Natomiast Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy nie podejmował badań geologiczno-złożowych związanych wprost z dawnym górnictwem pirytu w okolicach Wieściszowic. Były one domeną ówczesnego przemysłu chemicznego, a także innych ośrodków naukowych, w tym AGH w Krakowie.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
