Najpierw Sejm 27 stycznia odrzucił senackie weto, a następnie prezydent Andrzej Duda podpisał 2 lutego nowelizację ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Jej wejście w życie otwiera drogę do dotowania kopalń, choć wciąż nie wiadomo, czy na takie rozwiązanie ostatecznie wyrazi zgodę Komisja Europejska.
Ustawa jest nazywana ratunkową, bo dzięki subwencjom z budżetu państwa kopalnie, które obecnie stoją przed widmem upadłości, będą mogły dalej funkcjonować. Mechanizm subwencjonowania górnictwa to jeden z najważniejszych elementów podpisanej przez związki zawodowe i rząd umowy społecznej, która ma regulować proces zamykania branży. Konkretne zapisy tego mechanizmu znalazły się właśnie w nowelizacji ustawy górniczej, która została uchwalona.
Nowelizacja precyzuje m.in. zasady udzielania publicznego wsparcia w postaci dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych kopalń oraz wsparcia finansowego na koszty nadzwyczajne związane z procesem likwidacji. Jak wskazano w ustawie, łączne wydatki dla budżetu państwa na ten cel w latach 2022-2031 mają wynieść maksymalnie 28,82 mld zł, a pomoc ma trafić do kopalń Polskiej Grupy Górniczej, Taurona Wydobycie oraz Węglokoksu Kraj. Oprócz tego nowela przewiduje także zawieszenie spłaty i docelowe umorzenie części zobowiązań górniczych firm wobec ZUS i PFR.
W tym roku do spółek węglowych objętych pomocą w ramach umowy społecznej ma trafić łącznie ponad 6 mld zł. Największym beneficjentem tej pomocy ma być Polska Grupa Górnicza, która w tym roku ma otrzymać ponad 5 mld zł, a w okresie od 2022 do 2031 – 20,7 mld zł. Ustawa umożliwi również zawieszenie i umorzenie ponad 818 mln zł zobowiązań PGG wobec ZUS oraz 1 mld zł pożyczki z PFR.
„Czwartkowa decyzja większości posłów ma doniosłe znaczenie dla Polskiej Grupy Górniczej, gdyż pozwala kontynuować według wcześniejszych założeń program transformacji branży, uzgodniony w umowie społecznej. Ustawa o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa trafi teraz do podpisu przez prezydenta RP, który otwarcie deklarował wsparcie dla projektu” – napisano w piątkowym oświadczeniu PGG.
Ustawę w środę podpisał prezydent i ma wejść w życie następnego dnia po ogłoszeniu. To oznacza, że pomoc dla kopalń zostanie uruchomiona jeszcze w lutym. Budżetowe wsparcie dla górnictwa to „być albo być” węglowych spółek objętych pomocą w ramach ustawy górniczej. O bardzo trudnej sytuacji PGG w połowie stycznia mówił prezes spółki Tomasz Rogala.
– Mamy pieniądze na funkcjonowanie przez sześć tygodni dłużej niż pierwotnie to było planowane. (...) okres finansowania w oparciu o środki własne był do 30 grudnia, a przesunął się do połowy lutego. To suma dwóch rzeczy – z jednej strony oszczędzania i niewydawania pieniędzy, a z drugiej strony tego efektu rynkowego – wskazał wtedy prezes Rogala.
Pomoc budżetowa dla kopalń ma je uratować przed bankructwem, ale jest obciążona poważnym ryzykiem. Proces notyfikacji pomocy publicznej dla górnictwa w Komisji Europejskiej właściwie dopiero się rozpoczyna i nie wiadomo, jaki będzie jego finał. Przed scenariuszem, w którym Bruksela nie zgodzi na takie rozwiązanie, przestrzegają związkowcy.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
