Ćwierć wieku temu za rezerwat przyrody uznany został kamieniołom wapienia we wsi Jaworznia w gminie Piekoszów. Położone u podnóża Gór Świętokrzyskich wyrobisko zwróciło swoją uwagę przyrodników za sprawą odkrytych tam interesujących jaskiń. Nie tak dawno temu przeprowadzono zagospodarowanie terenu rezerwatu. Dlaczego jednak nie udostępniono jaskiń i nie umożliwiono oglądania ich mieszkańcom i turystom?
Jak podkreśla dr hab. Jan Urban z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, jaskinie te są bardzo ciekawe dla geologów, ale nie tak atrakcyjne dla przeciętnego turysty. Ponadto ewentualne poszerzenie korytarzy jaskiniowych w celu ułatwienia wejścia doprowadziłoby do bardzo znacznych zmian w jaskiniach.
Prace udostępniające na terenie rezerwatu i w jego sąsiedztwie zostały wykonane z inicjatywy Urzędu Gminy Piekoszów za zgodą Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach. Dzięki nim sprawiający wrażenie zaniedbanego teren dawnej kopalni ma szansę stać się lokalnym miejscem rekreacji. Dotąd bowiem nieczynne wyrobisko wykorzystywane było do nielegalnego wyrzucania śmieci.
Do ochrony przed takimi praktykami terenu wyeksploatowanego kamieniołomu zdaniem dr hab Jana Urbana przyczynić się może także... budowa kościoła, jaką podjęto w Jaworzni buduje tuż przy granicy rezerwatu i nad kamieniołomem. Może to być dobrym rozwiązaniem, w kontekście zaśmiecenia jakie grozi temu kamieniołomowi.
Budowa kościoła uniemożliwi wjazd na tereny sąsiadujące bezpośrednio z kamieniołomami. Do niedawna wjeżdżały tam ciężarówki ze śmieciami. Śmieci usunięto, a sprawą zajęła się prokuratura. Przypuszczalnie też sąsiedztwo kościoła onieśmieli miejscowych amatorów mocniejszych trunków od "wypoczywania" nad wyrobiskami.
Nie ma też już raczej mowy o wznowieniu eksploatacji w Jaworzni. Zgodnie z paragrafem 13, pkt 3 Ustawy o ochronie przyrody, zmniejszyć lub zlikwidować obszar rezerwatu można jedynie w przypadku bezpowrotnej utraty jego wartości przyrodniczych. Jako że rezerwat "Chelosiowa Jama" w Jaworzni nie utracił ani bez celowego i niezgodnego z prawem działania ludzkiego nie utraci swych wartości, to nie jest możliwa eksploatacja na jego terenie. Złoże jest w znacznej części wyeksploatowane a ponadto nie ma się co łudzić, żeby lokalna społeczność zgodziła się na głośną i pyłotwórczą eksploatacje w środku miejscowości. Kamieniołom znajduje się bowiem przy głównej drodze przebiegającej przez Jaworznię.
Rezerwat Chelosiowa Jama utworzony został w 1997 r. Za rezerwat uznano wówczas 25,83 ha nieużytków w gminie Piekoszów. W akcie prawnym powołującym teren chroniony zapisano m. in. zakaz wydobywania skał i minerałów.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
