W pięknych czasach współpracy ze śląskim przemysłem wydobywczym aż 32 statki PŻM nosiły nazwy polskich kopalń

- W latach 80. XX wieku PŻM przewoziła ponad 10 mln ton polskiego węgla, a w trzech kwartałach br. zaledwie 53 tys. ton – mówi w rozmowie z portalem netTG.pl Gospodarka i Ludzie ANDRZEJ WRÓBLEWSKI, dyrektor naczelny Polskiej Żeglugi Morskiej.

Polskie porty biją rekordy przeładunkowe. Czy hossa jest także w przewozach morskich?
Rekordowe wzrosty przeładunków w polskich portach nie odzwierciedlają tego, co dzieje się na światowym morskim rynku przewozowym. Ostatnie lata były na tym rynku dość trudne, a choć ładunki masowe były dostępne, ceny za ich przewóz były niedoszacowane. Szczególnie trudny był ubiegły rok, kiedy to do problemu z niskimi frachtami dołączyły ogromne trudności z transportem załóg na statki, co związane było z pandemią koronawirusa i wprowadzonym przez większość krajów lockdownem.

Średnie stawki dzienne za czarter średnich masowców, w których specjalizuje się PŻM, wyniosły w ubiegłym roku ok. 7 tys. USD i nie pokrywały kosztów operacyjnych. Ten rok jest zdecydowanie lepszy. Stawki frachtowe rosły praktycznie od początku roku by osiągnąć swoje maksima w październiku. W tym czasie ich wartość wzrosła kilkukrotnie. Na początku czwartego kwartału dzienne stawki na statki PŻM przekraczały 30 tys. dolarów i zapewniały armatorowi solidne zyski operacyjne.

Jeśli chodzi o przewozy flotą masową PŻM, są one od kilku lat stabilne i wynoszą rocznie ok. 16 mln ton. Zdecydowanie najwięcej przewozimy zbóż, bo łącznie z czarterami, jest to około jedna trzecia wszystkich ładunków.

W jakim zakresie dobre wyniki wpływają na rozwój PŻM i inwestycje?
Jeśli chodzi o nowe inwestycje, PŻM prowadzi je dwukierunkowo, tj. w sektorze masowców i promów. 26 listopada br. spółka Polskie Promy, której udziałowcami są Skarb Państwa oraz Polska Żegluga Morska, podpisała historyczny kontrakt z Gdańską Stocznią Remontową na budowę trzech promów. Dwa z nich będą pływać w spółce Unity Line z Grupy PŻM, natomiast trzeci w Polskiej Żegludze Bałtyckiej.

Podpisano również list intencyjny na czwartą jednostkę, która stanowi opcję otwartą. Podpisany kontrakt, o wartości kilku miliardów złotych, jest największą umową inwestycyjną podpisaną pomiędzy rodzimym inwestorem a polską stocznią od co najmniej trzydziestu lat. Przygotowujemy się również do podpisania kontraktu na budowę czterech masowców o nośności ok. 36.000 DWT., tzw. „jeziorowców”, czyli statków przystosowanych konstrukcyjnie do żeglugi na Wielkich Jeziorach Amerykańskich. To strategiczny rynek PŻM i chcemy go utrzymać.

PŻM to największy polski armator …
W chwili obecnej PŻM dysponuje flotą 59 statków o łącznej nośności 2,1 mln DWT. W większości są to masowce typu handysize, o nośności 38,000 DWT. Mamy też osiem panamaxów, czyli masowców o nośności 80-82 tys. DWT. Średnia wieku tych statków nie przekracza 10 lat, a więc jest to flota stosunkowo młoda i nowoczesna. W Grupie PŻM znajduje się spółka promowa Unity Line, która zarządza obecnie 7 promami, z tego 4 należą do Polskiej Żeglugi Morskiej.

Specjalizujecie się w przewozach ładunków masowych , w tym węgla. W jakim zakresie dekarbonizacja wpływa na udział węgla w przewozach?.
PŻM od kilku lat praktycznie nie wozi już węgla. Np. w trzech kwartałach tego roku przewieźliśmy zaledwie 53 tys. ton węgla, a w analogicznym okresie roku ubiegłego 21 tys. ton. To zaledwie jedno niepełne zafrachtowanie. Jest to świadoma decyzja armatora, ponieważ PŻM z nową flotą nastawia się przede wszystkim na transport znacznie lepiej wycenianych ładunków zboża, a do tego potrzebne są bardzo czyste ładownie. Warto jednak dodać, że historycznie to polscy dysponenci węgla pierwsi zrezygnowali z usług PŻM w przewozach, chociaż armator powstał w 1951 roku właśnie po to, by wozić polski węgiel, stąd czarne burty naszych statków i czarne kominy.

W pięknych czasach ścisłej współpracy ze śląskim przemysłem wydobywczym aż 32 statki PŻM nosiły nazwy polskich kopalń. Jeszcze w latach 80. XX wieku, gdy istniała centrala handlu zagranicznego Węglokoks, PŻM przewoziła ponad 10 mln ton polskiego węgla. Po 1989 roku ta współpraca się załamała i w latach 90. eksport surowca drastycznie zmalał. W XXI wieku zaczął przeważać import, głównie węgla koksującego, a w imporcie do Polski węgiel wożą głównie obce statki.

Spółka PŻM Unity Line realizujecie przewozy promowe na Bałtyku, głównie do Szwecji. Czy Bałtyk to główny region działania PŻM?
Tak jak wspomniałem PŻM posiada własną spółkę promową - Unity Line, która realizuje przewozy promowe pomiędzy portami polskimi i skandynawskimi. Obsługujemy dwie linie : Świnoujście - Ystad oraz Świnoujście - Trelleborg. Bałtycki rynek promowy ma duży potencjał rozwoju, stąd nasze inwestycje w nowe jednostki. Są to jednak promy typu ro-pax, a więc głównie nastawione na przewóz towarów a nie pasażerów, ponieważ pasażerowie w podróży do Skandynawii powoli przesiadają się z promów na samoloty.

Natomiast rynek cargo wciąż się rozwija, z niewielkimi procentowymi wzrostami każdego roku. Przyszłość polsko-skandynawskich połączeń również widzimy w jasnych barwach, a transportowi ładunków w tych relacjach sprzyjają nie tylko nowe inwestycje w tonaż promowy ale również rozbudowa terminali promowych po stronie polskiej i szwedzkiej oraz budowa instrastruktury drogowej, w tym drogi ekspresowej S-3, łączącej południe Polski ze Świnoujściem.

Jak duży udział w działalności stanowi czarter statków i usługi brokerskie?
W chwili obecnej czarter statków PŻM stanowi około połowę działalności eksploatacyjnej masowców armatora. To bardzo korzystna relacja, ponieważ w przypadku czarteru, wynajmujący statek płaci dzienne stawki frachtowe, a armator nie musi martwić się o zdobywanie ładunków czy przestoje na redach portowych. Z drugiej strony pracujemy jedynie na własnej flocie, a więc nie czarterujemy statków od innych armatorów. Posiadamy własną spółkę Polsteam Frachtowanie (Polsteam Brokers), która zajmuje się wyszukiwaniem ładunków przede wszystkim na nasze własne statki.

Oprócz Polski, PŻM działa w 9 krajach na 4 kontynentach.
Wspomniana przez Pana sieć placówek PŻM w 9 krajach na 4 kontynentach dotyczyła przeszłości, kiedy to działalność armatora bardziej była zależna od obecności w danym miejscu, jeśli chodzi o zdobywanie ładunków. Obecnie frachtowanie prowadzimy głównie ze Szczecina, ale posiadamy też bardzo ważną spółkę w Nowym Jorku, która zajmuje się tą działalnością na strategicznym dla nas rynku amerykańskim. Mamy też swoje przedstawicielstwo w Maroku, stąd przewozimy w ramach stałych umów z Grupą Azoty Zakłady Chemiczne "Police" duże ilości fosfatów. Za granicą posiadamy też spółki w miejscach, gdzie znajdują się siedziby światowych banków. Jest to związane z działalnością finansową i inwestycyjną armatora.

Poza działalnością przewozową prowadzicie usługi hotelowo-biurowe i żeglugę białą flotą.
W Grupie PŻM mamy spółkę Pazim, która zajmuje się obsługą dużego kompleksu biurowo-hotelowego, który znajduje się w ścisłym centrum Szczecina. Kompleks ten został zbudowany przez PŻM na początku lat. 90. XX wieku. ale wciąż uznawany jest na najbardziej nowoczesny i pożądany wśród klientów w Szczecinie. Na przykład w części biurowej, obłożenie obiektu, czyli 22-piętrowego biurowca, sięga prawie stu procent.

Z kolei w części hotelowej mamy podpisaną umowę franczyzową z renomowaną światową siecią hoteli RadissonBLU, więc hotel ten najczęściej wybierany jest przez gości zagranicznych przybywających do Szczecina. Jest to również najpopularniejsze miejsce na mapie miasta, jeśli chodzi o organizację wszelkiego rodzaju konferencji. Z kolei nasza biała flota składa się obecnie z dwóch statków, mogących jednorazowo przewozić ponad stu pasażerów. Jednostki te pływają na akwenach Szczecina oraz okolic, a w sezonie letnim prowadzą też regularne rejsy do Świnoujścia. W przyszłości chcemy tę flotę rozbudować.

Ten sektor działalności PŻM stanowi niewielką bo zaledwie ok. dziesięcioprocentową część przychodów Grupy. Jest jednak dla nas bardzo ważny, ponieważ stanowi wizytówkę PŻM w regionie zachodniopomorskim i w samym Szczecinie.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.