Deklaracja premiera na COP26 w Glasgow dotycząca odejścia od węgla wzbudziła cały szereg pytań i wątpliwości. Związkowcy wskazują, że deklaracja jest sprzeczna z umową społeczną dla górnictwa podpisaną w maju br. pomiędzy przedstawicielami rządu i stroną związkową. Chodzi o inwestycje w nowe technologie węglowe, które mają zostać zrealizowane w myśl tego porozumienia.
– Sygnatariusze porozumienia powinni natychmiast zażądać wyjaśnień co do decyzji, która zapadła właśnie na konferencji COP26. Wyjaśnienia wymaga deklaracja polskiego rządu dotycząca wycofania się z jakichkolwiek inwestycji węglowych. To ewidentna kolizja z zapisami zawartymi w porozumieniu ze stroną społeczną. Moim zdaniem, natychmiast powinna zostać ogłoszona akcja protestacyjna – powiedział Jarosław Grzesik, przewodniczący Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność”.
O ewidentnym złamaniu zapisów umowy społecznej mówią również przedstawiciele Związku Zawodowego PRZERÓBKA.
Strategiczny surowiec
„Kolejny raz przypominamy rządzącym, że górnictwo to łańcuch dostaw i wartości, nie tylko energii, ale również kultury pracy i tradycji oraz rozwoju nauki, innowacyjności, tysięcy dobrze płatnych i stabilnych miejsc pracy, a także jest motorem napędowym dla innych branż. Węgiel zaś jest i może być naszym surowcem strategicznym. Już dziś bowiem do Urzędu Regulacji Energetyki wpłynęło 6 zgłoszeń od spółek energetycznych o brakach w odpowiedniej ilości zapasów paliwa” – można przeczytać w oświadczeniu PRZERÓBKI.
Radykalne stanowisko
Najbardziej radykalne stanowisko zajęli związkowcy z Sierpnia 80, którzy w liście skierowanym do posłów Prawa i Sprawiedliwości wezwali do natychmiastowego odwołania premiera Mateusza Morawieckiego.
Deklaracja budzi również sporo wątpliwości wśród ekspertów i komentatorów. Zdaniem Jerzego Markowskiego, byłego wiceministra gospodarki, odejście od węgla nie będzie możliwe ani w latach 30., ani 40.
– Moim zdaniem deklaracja rządu tej rangi jest po prostu deklaracją nieodpowiedzialną. Jej zapisy są nierealne, chyba że chcemy skazać ludzi na ubóstwo energetyczne – ocenił Markowski.
– Taką deklarację może złożyć ktoś, kto albo nie odpowiada za politykę energetyczną państwa, albo nie ma żadnej wiedzy na ten temat. A członek rządu i odpowiada za taką politykę, i powinien mieć wiedzę. Odchodzenie od podstawowego surowca energetycznego w Polsce, który odpowiada za produkcję prawie 80 proc. energii elektrycznej w kraju, musi być skoordynowane z harmonogramem tworzenia alternatywy energetycznej – dodał były wiceminister gospodarki.
Jak wskazał Markowski, problemem jest również rozbieżność podpisanej w Glasgow deklaracji z dokumentami, które obowiązują w Polsce.
– Po pierwsze – deklaracja jest rozbieżna z nowo przyjętą w ubiegłym roku Polityką Energetyczną Państwa, która przecież zakładała 50-proc. udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej w 2040 r. Po drugie – jest również niezgodna z tym nieszczęsnym porozumieniem społecznym, które rząd podpisał ze związkami zawodowymi. Trzeba pamiętać, że porozumienie zakłada, że do 2049 r. będą istniały kopalnie PGG, a przecież oprócz nich później będzie jeszcze istniała cała Jastrzębska Spółka Węglowa, Bogdanka oraz kopalnie prywatne – zaznaczył Markowski.
Nie ma szans
Odmiennego zdania jest Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki, który podkreślił, że odejście od węgla to konieczność, a sama decyzja nie powinna budzić jakichkolwiek wątpliwości.
– Produkcja energii elektrycznej z węgla przy tych kosztach emisji CO2 jest po prostu nieopłacalna, więc im szybciej odejdziemy od węgla, tym lepiej. Natomiast trzeba być realistą i jakiekolwiek deklaracje, które sugerowałyby, że odejdziemy od węgla w roku 2030, są po prostu niepoważne i nierealistyczne. Na to nie mamy po prostu żadnych szans. Nie mamy żadnych szans na przebudowę naszej elektroenergetyki i naszego miksu energetycznego, który w tej chwili w 78 proc. jest oparty na paliwach stałych – węglu kamiennym i brunatnym – podkreślił Steinhoff.
Zdaniem byłego wicepremiera i ministra gospodarki realistyczna i możliwa byłaby za to kolejna dekada.
– Po roku 2040 możemy myśleć o wycofaniu się z mocy węglowych przy jednym założeniu, że te wszystkie lata, które zostały nam do tego czasu, wypełnimy wielką determinacją kolejnych ekip rządowych w rozwijaniu i promowaniu energetyki niewęglowej. Jak wiadomo, chcemy produkcję energii elektrycznej oprzeć na odnawialnych źródłach, szczególnie liczymy na polską strefę ekonomiczną Bałtyku, czyli na offshore, również na rozwój fotowoltaiki, energetyki wiatrowej na lądzie i biogazowni. Natomiast wciąż otwartą sprawą jest to, w jaki sposób będziemy stabilizować system i kiedy podejmiemy w tej kwestii stosowne decyzje. Z jednej strony system możemy stabilizować poprzez paliwo przejściowe, czyli gaz ziemny, co jednak przy zawirowaniach na rynku gazu w Europie jest rozwiązaniem obciążonym dużą dozą ryzyka. Według rządowych planów do końca dekady w nowo wybudowanych elektrowniach gazowych chcemy mieć moc 10 GW. Natomiast otwartą sprawą jest kwestia atomu. Jak wiadomo, rząd zaplanował budowę elektrowni atomowych i pierwsze bloki mają powstać w 2033 r. Osobiście jednak wątpię w realność tego terminu – do tej pory nie zostały podjęte decyzje ani o lokalizacji, ani o wyborze technologii czy jej dostawcy – wskazał Steinhoff.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
A Steinhoff dalej swoje. Tacy ludzie to po prostu sabotażyści
To wszystko to mydlenie oczu. Chcą nas zniszczyć, chcą byśmy nie korzystali z naszych ogromnych zasobów, niezależnie czy to będą technologie pro-eko czy też nie. Europa sama zarżyna się energetycznie i chce pociągnąć nas za sobą. Rządzący na to przystają i pozwalają.
(Cytat - Produkcja energii elektrycznej z węgla przy tych kosztach emisji CO2 jest po prostu nieopłacalna). A kto narzuca wszystkiego rodzaju opłaty na węgiel i energetykę opartą na węglu!!! Bez dopłat i narzucenie dodatkowych opłat na OZE to też się nie będzie opłacało. Drenować przemysł węglowy i energetykę węglową, a później opowiadać, że się nie opłaca - tak można zrobić z każdą inną branżą.