Trzydzieści lat temu, w październiku 1991 r. ukończono budowę centralnej pompowni Bolko w Bytomiu. Jej zadaniem do dzisiaj jest odwadnianie zrobów pozostałych po kopalniach rud cynku i ołowiu w niecce bytomskiej. Miało to uchronić od zalania sąsiednie kopalnie węgla kamiennego w Bytomiu i Piekarach Śląskich.
Przez lata nazywano Bytom miastem węgla i stali, zapominając niejako przy tym, że w mieście tym funkcjonowały potężne kamieniołomy dolomitu oraz kopalnie rud cynku. Ze względu na wyczerpywanie się przemysłowych zasobów cynku i ołowiu przeprowadzono w latach 1978-1989 likwidację tychże zakładów górniczych. Elementem procesu likwidacji była budowa centralnej pompowni przy szybie Bolko. Szyb ten znajduje się na północnym krańcu śródmieścia Bytomia przy ul. Kruszcowej, niedaleko od granicy z Piekarami Śląskimi.
W ramach prac głęboki na 100 m szyb pogłębiono do 129,3 m i wykonano dwa chodniki wodne liczące łącznie 2325 m. Prócz tego zainstalowano 13 pomp odwadniających. Komora pomp, w której umieszczono pompy, uzyskała wymiary 85 m × 5,5 m × 5,5 m. Pompownię zaprojektowano tak, aby była zdolna przyjąć dopływu wody nie większy niż 36 m sześc. na min. Przewietrzanie zapewniono za pomocą wentylatorów oraz oraz wielkośrednicowego otworu wentylacyjnego o średnicy 80 cm.
Pompownia zaczęła pracę w czerwcu 1988 r., natomiast po wyłączenie 30 kwietnia 1990 r. ostatniej pompowni lokalnej stała się jedyną pompującą wodę ze zrobów rudnych w Bytomiu. Woda po wypompowaniu na powierzchnię skierowana została rurociągiem do rzeki Brynicy.
Pierwszym właścicielem pompowni były Zakłady Górniczo- Hutnicze „Orzeł Biały” w Piekarach Śląskich, które 18 grudnia 1991 r. zostały przekształcone z przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. W kolejnych latach następowały dalsze przekształcenia własnościowe. Skarb Państwa w 1995 r. wniósł akcje tejże spółki do Narodowych Funduszy Inwestycyjnych. Osiem lat później, w 2003 r. większościowy pakiet akcji spółki nabyło Polskie Przedsiębiorstwo Ekologiczne. Taki stan nie trwał długo, w 2008 r. kolejnym większościowym udziałowcom stała się spółka Desislava lnvestments s.a.r.l., czyli późniejszy NEF Battery Holdings s.a.r.l.
Nim do tego doszło, Zakłady Górniczo-Hutnicze „Orzeł Biały” SA w 2001 r. utworzyły spółkę zależną pod nazwą Przedsiębiorstwo Usług Mechanicznych „Pumech Orzeł" Sp. z o.o. To właśnie w jej skład weszła centralna pompownia w Bytomiu. Niedługo potem, 19 maja 2003 r. na bazie zorganizowanej części Przedsiębiorstwa Usług Mechanicznych „Pumech-Orzeł” Sp. z o.o., utworzono osobną spółkę pod nazwą Centralna Pompownia „Bolko” Sp. z o.o. Jednocześnie „Pumech-Orzeł” Sp. z o.o. objął całość udziałów w kapitale zakładowym nowo utworzonej spółki.
Centralna Pompownia „Bolko” sp. z o.o. do końca 2020 r. pompownia należała do grupy kapitałowej „Orzeł Biały SA”. Następnie 31 grudnia 2020 r. została zakupiona przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń i włączona w skład Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń.
Szyb Bolko jest ostatnim pozostałym szybem rudnym na terenie Bytomia. Inne czynne szyby po górnictwie kruszcowym znajdują się ponad 10 km na północ w Tarnowskich Górach.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
