- W 2020 r. przychody z usług internetu stacjonarnego wyniosły 4,5 mld zł i wzrosły w stosunku do poprzedniego roku o ponad 5 proc. - mówi w rozmowie z poralem netTG.pl Gospodarka i Ludzie dr inż. JACEK OKO, prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
Jak pandemia wpłynęła na polski rynek telekomunikacyjny?
Konieczność pozostania w domu – często pojawiająca się z dnia na dzień – i przeniesienia tam także wszelkich aktywności zawodowych, czy nauki, sprawiła, że doceniliśmy bardziej niż dotychczas te usługi, które pozwalają nam pozostawać w kontakcie z innymi, ale bez wychodzenia z domu. Mam na myśli korzystanie zarówno z telefonii komórkowej i stacjonarnej, jak również, a może nawet przede wszystkim z dostęp do internetu, jako narzędzia komunikacji. Jednocześnie spadło korzystanie z roamingu przez klientów polskich sieci komórkowych.
W 2019 w zagranicznych sieciach logowało się około 30 proc. kart SIM obsługiwanych przez polskich operatorów, rok później było to już tylko około 17 proc. Wytłumaczenie jest oczywiste: Polacy znacznie rzadziej wyjeżdżali za granicę. Mimo to czterech największych operatorów działających na polskim rynku telefonii mobilnej osiągnęło na przestrzeni ostatnich dwóch lat (2019-2020) dodatni wynik finansowy ze świadczenia usług roamingu w EOG.
Z tak przeprowadzonej analizy wynika zatem, że polski rynek telekomunikacyjny, nie tylko wychodzi z pandemii obronną ręką, ale wręcz skorzystał z sytuacji, niosącej dla wszystkich z nas – także dla operatorów – wiele nowych wyzwań.
W zeszłym roku Polacy częściej korzystali z internetu i telefonów.
To prawda. Wspomniana grupa usług cieszyła się większym powodzeniem niż wcześniej. Pakiet usług „Telefonia ruchoma + Internet ruchomy” wciąż pozostaje najpopularniejszym rozwiązaniem. Korzystało z niego aż 49,9 proc. użytkowników usług mobilnych.
Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że wynik ten oznacza mimo wszystko niewielki spadek w stosunku do 2019 r., o 1,7 punktu procentowego. Wzrosło za to zainteresowanie klientów pakietami „Telefonia ruchoma + Telewizja”, „Telefonia ruchoma + Internet ruchomy + Telewizja” oraz „Telefonia ruchoma + Internet stacjonarny + Telewizja + Telefonia VoIP”. Jak widać, wspólnym mianownikiem tych pakietów jest usługa telewizyjna. Tłumaczę to tym, że „zmuszeni” do pozostania w domu częściej spędzaliśmy czas przed telewizorem – nie tylko dla rozrywki, dla zabicia czasu wolnego, którego siłą rzeczy nie mogliśmy spędzać z bliskimi czy przyjaciółmi, ale także dla bieżącej informacji o pandemii, o wprowadzanych regulacjach i ich aktualizacjach. Powiem tylko, że do częstszego niż dotychczas oglądania telewizji przyznało się ok. 35 proc. osób ankietowanych na potrzeby naszego raportu o rynku telekomunikacyjnym.
Rośnie rynek telefonii ruchomej kosztem telefonii stacjonarnej. To już stała tendencja?
Wszystko wskazuje iż, ta tendencja się utrzyma . Z roku na rok usługi telefonii stacjonarnej cieszą się coraz mniejszą popularnością wśród użytkowników usług telekomunikacyjnych w Polsce.
W 2020 r. z usług telefonii stacjonarnej korzystało ponad 3,1 mln abonentów, o 12 proc. mniej niż w poprzednim roku. Przychody z tytułu świadczenia usług telefonicznych wyniosły niemal 1,4 mld zł, a więc o ponad 11 proc. mniej w porównaniu do 2019 r. A jednak ten trend spadkowy w czasie pandemii nieznacznie wyhamował. Co więcej, czas trwania połączeń pozostał niemal na podobnym poziomie co w 2019 r.
Niewątpliwie w przypadku niektórych osób, szczególnie starszych, które nie korzystają z nowoczesnych narzędzi komunikacyjnych, telefon stacjonarny pozostawał często jedynym narzędziem – a zarazem sposobem, skoro niemożliwe były spotkania osobiste – do komunikowania się z rodziną.
A jak koronawirus wpłynął na przychody operatorów usług telekomunikacyjnych?
W 2020 r. ogólne przychody z rynku telekomunikacyjnego wyniosły 40,8 mld zł. Oznacza to wzrost w stosunku do roku 2019 o 2,7 procent. O przyczynach tego wzrostu już trochę powiedziałem, ale prześledźmy to jednak na konkretnych liczbach. W 2020 r. przychody z usług internetu stacjonarnego wzrosły w stosunku do poprzedniego roku o nieco ponad 5 proc. i wyniosły 4,5 mld zł.
Mimo większego zapotrzebowania na dostęp do internetu i wzrostu przychodów, średni miesięczny przychód na użytkownika pozostał na tym samym poziomie co w poprzednim roku i wyniósł 45,4 zł. Przełamany został trwający od kilku lat trend spadkowy w przychodach z usług telefonii komórkowej. Łączne wpływy operatorów z tej usługi wyniosły w zeszłym roku 12,5 mld zł i były o 13,8 proc. wyższe niż rok wcześniej. Wzrost przychodów odnotowano we wpływach z opłat abonamentowych (wzrost o 19,6 proc.).
Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku niektórych usług odnotowano spadek przychodów. O telefonii stacjonarnej już wspominałem. Odnotowano też jednak spadek przychodów z połączeń głosowych (zarówno stacjonarnych jak i mobilnych) – i to o 30,5 proc. W przypadku wiadomości SMS przychody były niższe o 21,2 proc. Niemniej ogólny wzrost przychodów z rynku telefonii komórkowej pokazał, że rynek ten stanowił bardzo istotny obszar działalności telekomunikacyjnej, generując ponad 30 proc. przychodów w skali całego rynku telekomunikacyjnego w Polsce.
W 2020 r., ze względu na zdalną pracę i naukę, kupiliśmy rekordową ilość komputerów. Jak to wpłynęło na rozwój szybkiego internetu?
Przeniesienie spotkań, głównie służbowych, ale i prywatnych, a także nauki, do internetu, na platformy online, takie jak Teams czy Zoom, albo komunikatory takie jak Messenger czy Skype, sprawiło, że operatorzy musieli stawić czoła nagłemu ,wręcz skokowemu, wzrostowi wolumenu przesyłanych danych. Wpływ na to miał też wzrost użytkowania najpopularniejszych serwisów OTT, w tym platform streamingowych takich jak Netflix, Prime, Player.pl, HBO GO czy YouTube.
Zwiększone zapotrzebowanie dotyczyło zarówno łączy stacjonarnych, jak i na dostępu mobilnego o wysokich parametrach. Znowu posłużę się liczbami, bo one najlepiej i obiektywnie pokazują trendy. Zużycie danych w krajowych sieciach komórkowych wzrosło o 40,7 proc. w porównaniu do 2019 r. W 2020 r. liczba osób korzystających z dostępów stacjonarnych o wysokich przepływnościach (min. 100 Mb/s) wzrosła o prawie 13 proc., a o przepływnościach najwyższych (min. 1 Gb/s) o prawie 58 proc. W przypadku dostępu mobilnego ruch w sieci 4G wzrósł o 16 proc.
Pandemia miała również wpływ na rozwój łączy światłowodowych. W strukturze technologii dostępowych znacząco wzrósł udział rozwiązań klasy FTTH, a liczba użytkowników tej techniki penetracji światłowodu w linii abonenckiej wzrosła o 36,4 proc. W 2020 r. już 12,6 proc. użytkowników mogło cieszyć się taką usługą.
Możliwość dostępu do internetu o szybkości min. 30 Mb/s ma w Polsce już 75,9 proc. gospodarstw domowych. Ale wskaźniki gęstości sieci i pokrycia terytorium pokazują, że nadal brakuje nam nowoczesnych sieci dostępowych klasy NGA.
Dostęp do usług o szybkości przynajmniej 30 M/s był jednym z tematów Europejskiej Agendy Cyfrowej. Zgodnie z celem Agendy do końca 2020 r. wszyscy mieszkańcy Europy powinni być w zasięgu Internetu szerokopasmowego o przepustowości co najmniej 30 Mb/s. Na podstawie dostępnych danych można stwierdzić, że tylko dwóm krajom członkowskim Unii Europejskiej, czyli Malcie i Cyprowi, udało się zrealizować to założenie.
W Polsce wciąż nie udało się osiągnąć takiego wyniku, choć w porównaniu do 2015 r. można zauważyć wzrost o ponad 21 punktów procentowych. Niewątpliwie dużym ułatwieniem dla poprawy tej sytuacji i budowy nowych łączy będą środki finansowe przewidziane w Krajowym Planie Odbudowy czy w Funduszach Europejskich na Rozwój Cyfrowy.
Ważna będzie też współpraca międzyoperatorska i optymalizacja wykorzystania istniejącej infrastruktury technicznej. Można wręcz mówić o maksymalizacji jej wykorzystania. Jako UKE skupiamy się na działaniach zmierzających do usprawnienia procesu budowy szybkich sieci telekomunikacyjnych, w tym promowaniu wspólnych inwestycji, wspieraniu budowy i współkorzystania z infrastruktury oraz efektywnej współpracy międzyoperatorskiej. Realizowaliśmy i realizujemy też zadania i zobowiązania w zakresie wspierania rozbudowy infrastruktury telekomunikacyjnej w ramach projektów dofinansowanych z budżetu UE w ramach I osi POPC.
W zeszłym roku w Polsce łączna liczba aktywnych kart SIM wyniosła 54,1 mln. Jak rośnie polski rynek telefonii komórkowej?
Liczba, o której pan mówi, oznacza, że łączna liczba aktywnych kart SIM wzrosła o 3,7 proc. w porównaniu do roku 2019. Odnotowaliśmy zatem odmienny od kilku wcześniejszych lat trend wzrostu liczby użytkowników telefonii komórkowej. Penetracja tymi usługami wyniosła już 141,5 proc.
W związku z wprowadzeniem w 2016 r. obowiązku rejestracji kart prepaid odnotowywany jest za to coroczny spadek liczby użytkowników usług przedpłaconych na korzyść klientów abonamentowych. Na koniec 2020 r. liczba kart SIM prepaid zmalała w stosunku do 2019 o 0,4 proc. do poziomu 13,3 mln i stanowiła 27 proc. wszystkich kart.
W ub. roku liczba abonentów usług telewizyjnych wyniosła 10,8 mln, a przychody z usług kształtowały się na poziomie 6,7 mld zł. Kto jest głównym graczem tego rynku?
Usługi telewizyjne stanowią interesujący segment rynku usług telekomunikacyjnych. Rok do roku liczba ich użytkowników maleje (10,8 mln w 2020 r.), podczas gdy przychody z rynku wzrastają (6,7 mld zł). Jak wynika z raportowanych nam przez nadawców i operatorów danych, nieco ponad 30 proc. tego rynku należało w 2020 r. do Cyfrowego Polsatu, a około 19 proc. rynku obsługiwał Canal+.
Najpopularniejszą formą podłączenia usług telewizyjnych była telewizja satelitarna. Od kilku lat ponad połowa użytkowników decyduje się na tę formę dostępu do telewizji. Rosnącą usługą jest usługa IPTV, która w 2020 r. przyciągnęła ponad 12 proc. użytkowników. Biorąc pod uwagę potencjał rynku IPTV, można prognozować jego rozwój w Polsce na poziomie 1,4 mln abonentów w 2024 r., co stanowiłoby wzrost o ponad 6 proc. w stosunku do 2020 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Telekomunikacja to chyba jedyna instytucja, która skorzystała z pandemii?