Rozwój technologii niskoemisyjnych, osłony socjalne pozwalające branży energetycznej rozstawać się stopniowo z węglem w ramach Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Każdy pracownik otrzyma 10 tys. zł premii z tytułu powołania NABE i podpisania umowy społecznej – to niektóre z założeń projektu umowy społecznej rządu z sektorem energetycznym. Dotarł do nich portal BiznesAlert.pl.
Portal przypomina, że projekt z 23 sierpnia zakłada umowę rządu, spółek energetycznych PGE, Tauron, Enea, Energa i ZE PAK oraz organizacji związkowych w sprawie transformacji regionów górniczych, sektora wydobycia węgla brunatnego oraz energetycznego przy uwzględnieniu aspektu społecznego oraz bezpieczeństwa energetycznego.
W projekcie zapisano, że NABE ma uczestniczyć w rynku mocy i odpowiadać między innymi za wydobycie węgla brunatnego, wytwarzanie energii i ciepła, a także ich sprzedaż do odbiorców końcowych. Ma funkcjonować w centrali oraz filiach regionalnych. W okresie przejściowym, do czasu i w celu osiągnięcia przez Polskę neutralności klimatycznej, przygotowane i wykonane zostaną poniżej wymienione inwestycje w skali przemysłowej.
Według BiznesAlert.pl to instalacja zgazowania węgla w technologii IGCC z wychwytem dwutlenku węgla, infrastruktura do transportu wychwyconego dwutlenku węgla, budowa lub dostosowanie magazynów do składowania CO2 w górotworze, instalacja do zgazowywania węgla do mentanolu, do wytwarzania wodoru z gazu koksowniczego, zgazowania węgla do syngazu przy wychwycie CO2, wychwytywania metanu z pokładów w kopalniach, budowa nowych bloków gazowych w miejsce starych elektrowni zawodowych na węgiel.
Strona rządowa zaproponuje do połowy 2022 r. lokalizację i zapewni warunki do rozpoczęcia wskazanych inwestycji.
Przeniesienie aktywów węglowych do NABE ma się odbyć za odszkodowaniem oraz rekompensatą nakładów na remonty i modernizację przekazanego majątku. Strona rządowa gwarantuje, że na skutek przekazania aktywów grupy energetyczne nie mogą ponieść straty.
Rząd ma przedstawić ustawy służące wydzieleniu aktywów węglowych. Mają uregulować powstanie NABE, rekompensaty, zasoby NABE oraz finansowanie funkcjonowania, inwestycji oraz osłon socjalnych.
Portal pisze, że Fundusz Transformacji Energetyki Polskiej ma powstać w drodze ustawy w celu finansowania NABE. Jego środki mają pochodzić z budżetu krajowego oraz europejskiego (Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, Fundusz Odbudowy, itd.). Mają do niego także trafić środki ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2. Ma tworzyć koperty finansowe i ułatwiać inwestycje w regionach pogórniczych.
Mają powstać Rady Koordynacyjne do spraw Sprawiedliwej Transformacji województw: łódzkiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, śląskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego, małopolskiego, zachodniopomorskiego, opolskiego i podkarpackiego z udziałem przedstawicieli rządu, samorządu, strony społecznej oraz pracodawców.
- Komisja wspólna, w skład której wejdą przedstawiciele wszystkich zainteresowanych ministerstw, przedstawiciele i eksperci wskazani przez związki zawodowe, oraz eksperci z zakresu prawa europejskiego i funduszy europejskich, w miarę możliwości wskazani przez Komisję Europejską, będą czuwali nad procesem legislacyjnym i będą mogli go modyfikować. Rząd zapłaci za koszty funkcjonowania tej komisji z jednym jego przedstawicielem. Komisja będzie działać w oparciu o akt prawny, który będzie ją fundował – podaje BiznesAlert.pl.
Pracownikom bez uprawnień emerytalnych będzie przysługiwać urlop lub jednorazowa odprawa pieniężna warta dwunastokrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia. Te środki mają być finansowane z dotacji budżetowej na rzecz spółki górniczej lub energetycznej.
Pracodawcy mają konsultować szkolenia pracowników ze związkami zawodowymi. Nie mogą rozporządzać środkami trwałymi służącymi działalności socjalnej bez zgody związków. Środki z ich sprzedaży mają być przekazane na Zakładowe Fundusze Świadczeń Socjalnych. Pracodawcy nie mogą także usuwać Pracowniczych Kas Zapomogowo-Pożyczkowych. Nie mogą obniżać standardów socjalnych ani likwidować ponadstandardowej opieki medycznej czy programów emerytalnych i pracowniczych planów kapitałowych. Mają być nadal tworzone grupowe ubezpieczenia pracowników.
Postanowienia umowy społecznej mają być wprowadzone w życie w ciągu pół roku od jej zawarcia, z możliwym uwzględnieniem organizacji skupiającej pracodawców sektora oraz zbiorowego układu pracy. Stare układu zbiorowe pracy sektora energetycznego z 1992 i 1993 r. mają zostać zastąpione umową społeczną.
Zasada stabilizacji zatrudnienia zawarta w szkicu umowy społecznej ma pozwolić na zmianę lub rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem sektora energetycznego tylko w zamian za wskazanie innej odpowiedniej pracy w danej firmie lub innego pracodawcy. Alternatywa to odprawa dodatkowa.
- Wartość świadczeń otrzymywanych od pracodawcy ma być nie niższa od wartości świadczeń do tej pory otrzymywanych, przy czym, w razie potrzeby, stosowane są dodatki wyrównawcze, zadania przypisane do wykonania nie przekraczają kwalifikacji oraz możliwości psychofizycznych miejsce pracy znajduje się w odległości nie większej niż 35 km od dotychczasowego miejsca pracy; odległość 35 km wyżej wspomniana może być przekroczona, jeżeli w wyniku takiej zmiany zmniejszyłaby się odległość miejsca pracy pracownika od miejsca jego zamieszkania, przy czym w każdym przypadku miejsce pracy nie może znajdować się w większej odległości niż 50 km od miejsca zamieszkania, chyba, że pracownik wyrazi na to zgodę – podaje portal.
Odprawa ma zależeć od stażu pracy. Maksymalna wysokość odprawy dodatkowej wynosi 48-krotność podstawy.
Mają być także przyznawane coroczne premie z okazji Dnia Energetyka, Górnika w wysokości 100 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Ponadto, każdy pracownik otrzyma 10 tys. zł premii z tytułu powołania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego i podpisania umowy społecznej.
Portal BiznesAlert.pl podaje, że umowa społeczna sektora energetycznego ma obowiązywać do dnia, który zostanie jeszcze ustalony, bez możliwości wcześniejszego wypowiedzenia. Każdy pracodawca ze spółek Skarbu Państwa zostanie obowiązkowo objęty jej zapisami i w razie niewykonania ich zagrozi mu spór sądowy.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
