Największa regionalna samorządowa organizacja w Polsce, czyli Śląski Związek Gmin i Powiatów w tym roku obchodzi 30. rocznicę swojego istnienia. Został on zarejestrowany 28 maja 1991 r. pod nazwą Związek Gmin Górnego Śląska. Z tej okazji w piątek, 28 maja, odbyło się posiedzenie zarządu organizacji - poinformowały służby prasowe ŚZGiP.
- Związek powstał u zarania samorządności lokalnej w naszym województwie. Początkowo funkcjonując jako związek gmin, nieco później jako związek międzynarodowy, udowadniał swoim istnieniem potrzebę i zdolność samorządowców do współpracy oraz patrzenia na lokalny rozwój znacznie szerzej niż sięgają granice jednej gminy – mówi Tomasz Pietrzykowski, prorektor ds. współpracy międzynarodowej i krajowej z Uniwersytetu Śląskiego, wojewoda śląski w latach 2005–2007.
ŚZGiP zrzesza aktualnie prawie 80 proc. samorządów lokalnych z woj. śląskiego (141 jednostek samorządu terytorialnego, w tym wszystkie miasta na prawach powiatu). Jak wyjaśnia przewodniczący Związku i prezydent Rybnika Piotr Kuczera, Związek stara się wspierać samorządy lokalne w jak najlepszym wykonywaniu przez nie zadań publicznych. Organizacja działa w dwóch głównych nurtach. Po pierwsze reprezentuje wspólne interesy samorządów lokalnych; a po drugie przekazuje rzetelną wiedzę i informacje w różnych dziedzinach funkcjonowania gmin i powiatów.
Ważną domeną działalności Związku jest też opiniowanie nowelizowanych przepisów czy dokumentów strategicznych, zwłaszcza poprzez udział w posiedzeniach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (reprezentując jednocześnie Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych).
Dyrektor biura Związku Miast Polskich, Andrzej Porawski, uczestniczący w procesie restytucji samorządu terytorialnego w Polsce od samego początku, zwraca uwagę, że po reformie samorządowej bardzo szybko się okazało, że gminy stanowią duży zbiór autonomicznych jednostek, w początkowej fazie mocno oddzielonych od siebie.
- Dosyć szybko przekonaliśmy się, że w pojedynkę nie damy rady. Tworzone przez nas związki były z jednej strony wyrazem pragmatyzmu, a z drugiej formą samorządowej solidarności – podkreśla Porawski.
Mimo pandemii 2020 r. upłynął w środowisku samorządowym pod znakiem obchodów 30. rocznicy odbudowy samorządu lokalnego w Polsce. To był moment zatrzymania się i spojrzenia na rozwój lokalnych społeczności z perspektywy trzech dekad. 30. rocznica utworzenia Śląskiego Związku Gmin i Powiatów jest kontynuacją rozpoczętej przy tej okazji refleksji na temat polskiej samorządności.
Początek lat 90-tych to był czas wielkiego zapału, chęci zmian, radości z odzyskanej wolności i potrzeby nauczenia się wspólnego języka samorządowego – podkreślają samorządowcy związani ze Związkiem i sprawujący te funkcje na początku tworzenia się samorządu lokalnego.
28 maja w Katowicach odbyło się posiedzenie zarządu Związku, przy okazji którego symbolicznie uczczono tę ważną dla zrzeszonych w organizacji gmin i powiatów rocznicę. Tego dnia dokładnie bowiem przypadła 30. rocznica zarejestrowania Związku Gmin Górnego Śląska (dzisiejszego Śląskiego Związku Gmin i Powiatów) przez Sąd Wojewódzki w Katowicach.
Związek Gmin Górnego Śląska w pierwszych latach istnienia dzięki energicznym działaniom na rzecz regionu, zachęcił do współpracy licznych partnerów, także spoza terenu kraju (gminy Północnych Moraw). To też doprowadziło do jego przekształcenia w 1992 r. w Związek Gmin Górnego Śląska i Północnych Moraw. W takiej postaci Związek działał aż do wprowadzonej w 1999 roku reformy ustrojowej państwa. Przyniosła ona poważne zmiany.
- Z jednej strony powiększony został terytorialny zasięg działania oraz pojawiły się nowe pola aktywności Związku powstałe w relacjach pomiędzy gminami, powiatami a samorządem regionalnym. Z drugiej jednak strony zmianie uległa struktura Związku. Ze względu na narastające różnice w uwarunkowaniach systemowo-prawnych w Polsce i Czechach dokonano statutowego rozdzielenia polskiej i czeskiej strony stowarzyszenia – przypomina wieloletni pracownik, a obecnie Dyrektor biura Związku Witold Magryś.
Po tych zmianach polska strona Związku przyjęła nazwę Śląski Związek Gmin i Powiatów.
Przedstawiciele organizacji podkreślają, że jednym z jej atutów jest różnorodność. Wyraża się ona tym, że członkami Związku są gminy duże i małe, wiejskie i miejskie, górnicze i rolnicze, przemysłowe i turystyczne.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
