Według kwietniowych danych, nieco ponad połowa Polaków chce się zaszczepić przeciwko Covid-19. Zdaniem wielu ekspertów masowe szczepienia są jednak jedyną szansą na opanowanie epidemii i tzw. powrót do normalności.
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny przypomina, że szczepienia ochronne, obok higieny i antybiotyków, uważane są za jedno z największych osiągnięć współczesnej medycyny, a ich stosowanie już nie raz w znaczny sposób przyczyniło się do opanowania groźnych epidemii.
W publikacji PZH „Historia szczepień w pigułce” czytamy, że przełomowy w rozwoju prac nad szczepionkami był wiek XVIII. Brytyjski doktor Edward Jenner opracował wówczas pierwszą na świecie szczepionkę. W 1796 r. przeprowadził on eksperyment, polegający na zaszczepieniu ośmioletniego chłopca wirusem ospy krowiej. U chłopca rozwinęła się łagodna postać choroby i stał się on odporny również na ospę prawdziwą. W ten sposób Jenner potwierdził swoje przypuszczenia, po czym w XIX wieku jego metoda zwana wakcynacją rozpowszechniła się prawie w całej Europie, a wkrótce również na całym świecie.
Całkowite zwalczenie tej choroby zwane eradykacją Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła aż 200 lat później zaznaczając, że udało się to dzięki szczepionce.
Aldona Wiatrzyk z PZH pisze, że następnym przełomowym momentem w dziedzinie uodpornienia czynnego było opracowanie przez Louisa Pasteura szczepionki przeciwko wąglikowi i przeciw wściekliźnie. Na początku XX wieku choroby zakaźne, takie jak żółta gorączka i poliomyelitis, nadal pustoszyły populacje w Europie i Stanach Zjednoczonych.
- Osiągnięcia ubiegłych stuleci pozwoliły jednak naukowcom na opracowanie szczepionek przeciwko wielu ostrym i przewlekłym chorobom zakaźnym, takim jak: gruźlica, błonica, krztusiec, tężec, dur wysypkowy, żółta gorączka i grypa. Po II wojnie światowej do użycia wdrożono szczepionki wirusowe, przeciwko poliomyelitis, odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej, wzw typu B i wzw typu A – wyjaśnia PZH.
Warto wspomnieć, że od końca wojny aż do lat 60. ubiegłego wieku, m. in. w Polsce, realizowano wiele masowych akcji szczepień. Czasem obejmowały one tysiące osób, a czasem miliony – jak np. w przypadku szczepień przeciw durowi brzusznemu, na który zaszczepiono ok. 3,3 mln osób. W tym okresie szczepiono masowo przeciw czerwonce, durowi wysypkowemu, ospie, błonicy i gruźlicy. Pod koniec lat 50. stopniowo wprowadzano szczepienia akcyjne przeciw poliomyelitis, czyli chorobie Heinego-Medina.
W latach 60. XX w. wprowadzono w naszym kraju Program Szczepień Ochronnych z podziałem na szczepienia obowiązkowe i zalecane.
- Obecnie istniejące szczepionki są nadal ulepszane i rozpowszechniane, a wakcynolodzy nadal pracują nad opracowaniem nowych, które będą bezpieczne i skuteczne przeciwko takim chorobom jak: HIV, malaria, wzw typu C, czy gorączka denga – wyjaśnia PZH.
Instytut informuje także, że kolejne wyzwanie dla naukowców stanowią choroby niezakaźne, takie jak alergie czy nowotwory. Pracują oni już np. nad szczepionkami, które mają spowodować, że układ odpornościowy będzie skutecznie atakował komórki rakowe.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
