Z Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych MEN wynika, że w województwie śląskim obecnie działa 13 szkół branżowych i 25 techników, które mogą kształcić w zawodach górnika/technika górnictwa podziemnego. W obecnym (2019/2020) roku szkolnym w klasach o profilu górniczym uczyło się zaledwie 97 uczniów w szkołach branżowych i 272 w technikach. Jaka przyszłość czeka te klasy? Nie wygląda to ciekawie. Także górnicze szkolnictwo wyższe zmienia się, by nadążyć za zmianami czekającymi branżę.
Spadek liczby uczniów klas górniczych i ich absolwentów to żadna nowość, tylko wieloletni trend zależny od sytuacji branży. W latach 2012-2013 wypuściły 2180 absolwentów, w roku szkolnym 2013/2014 – 1181, zaś w 2014/2015 klasy górnicze ukończyło 937 uczniów. Z wyliczeń IBS wynika, że w ostatnich 5 latach połowa szkół zawodowych zrezygnowała z prowadzenia kierunku technologia eksploatacji węgla. Rezygnowano z tego kierunku w miastach bez czynnej kopalni (np. Chorzów, Żory, Sosnowiec, Radzionków, Mysłowice). W konsekwencji w tym roku nabór otworzyło zaledwie 14 szkół. Pięć lat temu było ich ponad dwukrotnie więcej!
Górnicze szkoły nadal ściśle współpracują ze spółkami. I tak w tym roku szkolnym sześć z nich (Knurów, Jastrzębie-Zdrój, Ornontowice, Pawłowice, Czerwionka-Leszczyny) nawiązało współpracę z JSW, osiem z PGG (m.in. w Katowicach, Łaziskach Górnych, Mysłowicach, Rudzie Śląskiej, Rybniku i Wodzisławiu Śląskim) oraz jedna z Tauron Wydobycie (Jaworzno). Dzięki takiej współpracy absolwent ma gwarancję zatrudnienia i comiesięczne stypendium.
Przykład współpracy to porozumienie zawarte pod koniec maja pomiędzy JSW a Zespołem Szkół w Czerwionce-Leszczynach. Placówka prowadzi kształcenie w zawodach: technik elektryk o specjalności urządzenia i instalacje górnicze oraz technik górnictwa podziemnego, a także w zawodach: elektryk o specjalności urządzenia i instalacje górnicze oraz górnik eksploatacji podziemnej. Kłopot w tym, że stypendia i zachęty nie zawsze wystarczają. I tak w tym roku w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Pawłowicach nie otwarto klasy górniczej, do kształcenia w zawodzie technik górnik w ZS nr 6 w Jastrzębiu-Zdroju zgłosiło się 6 osób. Natomiast w Zespole Szkół Zawodowych do klasy o profilu górnik eksploatacji podziemnej aplikowało tylko 8 osób.
Dawne górnicze szkoły musiały się dostosować do rynku pracy i zmieniły profil nauczania. Obecnie kształcą elektryków, mechaników, a także techników urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Niektóre szkoły zawodowe nadal promują kierunek górniczy, podkreślając zarówno benefity finansowe, jak i stabilność pracy w kopalni.
Jak wygląda kształcenie w zawodach górniczych? Odbywa się ono w dwóch trybach: szkołach ponadpodstawowych (branżowych i technikach) oraz w formie kształcenia ustawicznego na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Kształcenie w zawodzie trwa trzy lata w szkołach branżowych lub pięć w technikach. W przypadku kursów kwalifikacyjnych szkolenie może zostać skrócone do 2-4 semestrów. Do egzaminu zawodowego można przystąpić także w trybie eksternistycznym, po potwierdzeniu 2 lat pracy lub kształcenia w zawodzie.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
