Czy programowi „Czyste Powietrze” grożą poważne cięcia? Czy jego kontynuacja ma jeszcze sens? Komisja Europejska przerwała współpracę z Polską i odmówiła kolejnego spotkania, które miało odbyć się 4 lipca. Powód: rząd, mimo ultimatum europejskich urzędników, nie zmienił sposobu rozdzielania środków unijnych. Chodzi o dopłaty wysokości miliardów zł!
KE nie spotkała się 4 lipca z przedstawicielami polskiego rządu i rezygnuje z udziału w Komitecie Sterującym. Unijni urzędnicy uważają, że mimo napomnień rząd nie reformował swojego sztandarowego programu, mającego sprawić, że w kraju poprawi się jakość powietrza. Zdaniem KE dalsze rozmowy nie mają sensu, bo nic się nie zmienia.
Takiej decyzji można się było spodziewać, bo Marc Lemaitre, dyrektor generalny KE ds. polityki regionalnej i miejskiej, już dużo wcześniej wystosował swoiste ultimatum w sprawie realizacji „Czystego Powietrza”. Groził wstrzymaniem wsparcia, gdyż obecna forma programu jego zdaniem nie kwalifikuje się do uzyskania funduszy strukturalnych. Termin reakcji minął 21 czerwca.
Jakie zarzuty stawia Unia programowi? Głównie chodzi o to, że pieniądze rozchodzą się zbyt wolno, z czym nie da się nie zgodzić. Na opieszałość narzekają wszyscy, którzy chcieliby z tego programu skorzystać. W sumie od początku obowiązywania programu podpisano zaledwie nieco ponad 15 tys. umów. Tymczasem z analiz Banku Światowego wynika, że rocznie powinno być podpisane ich 400 tys.!
Opóźnienia biorą się stąd, że środki na realizację programu są w dyspozycji NFOŚiGW i wojewódzkich funduszy, które mają ograniczone możliwości. KE chciała, aby w realizację programu zaangażować samorządy i banki komercyjne, co znacznie przyspieszyłoby realizację programu.
Ministerstwo Środowiska na swojej oficjalnej stronie zapewnia: „Poprawa jakości powietrza stanowi priorytet dla polskiego rządu oraz resortu środowiska”.
Urzędnicy resortu nadal informują, że na początku lipca planowane jest spotkanie z przedstawicielami Komisji Europejskiej i Banku Światowego podczas, którego zaprezentowane zostaną zmiany w programie. Czy do niego dojdzie?
„Program Czyste Powietrze będzie wchodził w kolejne fazy modyfikacji, tak aby móc na bazie rozbudowanego sytemu uruchomić środki europejskie w ramach nowej perspektywy finansowej” - czytamy w komunikacie.
Resort środowiska przypomina, że 19 września 2018 r. uruchomiony został program priorytetowy „Czyste Powietrze”, w ramach którego możliwe jest udzielenie wsparcia termomodernizacji domów jednorodzinnych oraz wymiany źródeł ogrzewania. Jego realizacja planowana jest do 2029 r. Zainteresowanie programem od początku jego uruchomienia, czyli od 19 września 2018 r., ciągle wzrasta. Do 14 czerwca 2019 r. w całej Polsce złożono blisko 60 tys. wniosków o dofinansowanie na kwotę przekraczającą 1,4 mld złotych. Umowy podpisano w 15 tys. przypadków.
Aby zwiększyć efektywność programu, minister środowiska zwrócił się do wszystkich gmin w Polsce z zaproszeniem do włączenia się w proces przyjmowania i rozpatrywania wniosków. Zainteresowanie takim rozwiązaniem wyraziło już ponad 500 gmin.
„We wszystkich wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej złożone wnioski są rozpatrywane terminowo, czyli zgodnie z regulaminem programu w ciągu 90 dni. Dotychczas wojewódzkie fundusze podjęły już ponad 21 tys. uchwał o udzieleniu dofinansowania na kwotę ponad 370 mln zł, a w przypadku pozytywnie rozpatrzonych wniosków systematycznie podpisywane są umowy z beneficjentami programu. Tempo podejmowania decyzji o dofinansowaniu wyraźnie wzrasta wraz z postępami w realizacji programu. Do 14 czerwca w całym kraju podpisano już ponad 15 tys. umów na kwotę ponad 253 mln zł i z każdym dniem liczba ta wzrasta” - informuje resort środowiska.
Jaka będzie przyszłość programu „Czyste Powietrze”? Został on zaplanowany na 10 lat. Jego budżet to 35 mld euro, a cel: wymiana 4 mln pieców najgorszej jakości, tzw. kopciuchów i termomodernizacja budynków. Założone cele szybciej można byłoby zrealizować przy dobrej współpracy z KE. Bez tego ze smogiem powinniśmy „zaprzyjaźnić się” na wiele kolejnych lat.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
