Siedemdziesiąty rok istnienie rozpocznie niebawem park narodowy w Górach Świętokrzyskich. Najbardziej okazałym zabytkiem przeszłości górniczej na jego terenie jest nasyp po linii wąskotorowej, wykorzystywanej do odstawy urobku z kopalni pirytu.
- Mamy na naszym terenie ślad po kolejce, która woziła piryt z kopalni w Rudkach - opowiada Jan Reklewski, dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego. - W dużej części jest czytelny wał nasypu, są też przepusty i mostki, ślady po rampach. Oprócz pirytu, częściowo były prowadzone przewozy osobowe. Kolejkę rozebrano pod koniec lat sześćdziesiątych. Ona była budowana najniższym nakładem, więc ciągle trzeba było coś poprawiać.
Wąskotorówka z Zagnańska przez Hucisko do przystanku Święty Krzyż powstała po pierwszej wojnie światowej. Początkowo była kolejką leśną, ale później zaczęto nią wywozić urobek z kopalni Staszic w Rudkach. Była to kopalnia głównie pirytu, eksploatująca złoże polimetaliczne, a położona na północny wschód od Gór Świętokrzyskich. Eksploatację prowadzono w niej w latach 1925-1972. Prócz pirytu ubocznym surowcem pozyskiwanym w niej był uran. Kolejka przetrwała nieco dłużej niż kopalnia, rozebrano ją w latach 1967-1977. Na terenie Parku przebiegała pomiędzy Wolą Szczygiełkową a Grabową. Trasą odnogi wąskotorówki łączącą niegdyś Świętą Katarzynę z główną linią do Huciska prowadzi teraz niebieski szlak turystyczny od Świętej Katarzyny w stronę Bodzentyna.
Z kolejką wąskotorową związany jest jeszcze jeden akcent górniczy. Pomiędzy końcową stacją w Nowej Słupi a stacją w Hucisku funkcjonował niewielki kamieniołom na potrzeby kolejki. Pozyskiwano tam tłuczeń na torowisko. Znajduje się on w granicach parku narodowego.
Natomiast największym zakładem górniczym działającym tuż przy granicach Świętokrzyskiego Parku Narodowego jest kopalnia odkrywkowa kwarcytu Bukowa Góra w Zagórzu koło Łącznej. Eksploatuje ona złoże w masywie Bukowej Góry (484 m n.p.m.), przy północno-zachodnim krańcu parku.
- Na razie nie zanotowano mocnych oddziaływań kamieniołomu na park - mówi dyrektor parku narodowego Jan Reklewski. - Prace górnicze nie wpływają np. na poziom lustra wody. Raczej można mówić o uciążliwości dla mieszkańców ze względu na zapylenie. Co ciekawe, część przyrodników miejscowych interesuje się tym kamieniołomem, gdyż kreuje on siedliska dla pionierskich gatunków roślin.
Świętokrzyski Park Narodowy utworzony został 1 maja 1950 r. Zajmuje powierzchnię ponad 76 kilometrów kwadratowych. Najbardziej znaną jego atrakcję są rumowiska kwarcytowych głazów na zboczach Łysicy i Łysej Góry.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
