Wyższy Urząd Górniczy i Spółka Restrukturyzacji Kopalń otrzymają w sumie niemal 1,3 mln zł dotacji od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Te pieniądze przeznaczono na dwa projekty, które są kontynuacją oceny i zagospodarowania wyrobisk górniczych połączonych z powierzchnią, a także niwelowania szkód (w postaci obniżenia terenu) powstałych w wyniku eksploatacji kopalin w Brzeszczach.
- Będzie to m.in. wsparcie dla gmin w ich staraniach o efektywną gospodarkę przestrzenną i rekultywację terenów zdegradowanych, czyli poprawę jakości środowiska naturalnego na obszarze działań górniczych - informuje Sławomir Kmiecik, rzecznik prasowy NFOŚiGW.
Umowę podpisano już w lipcu
Beneficjentem pierwszej dotacji z NFOŚiGW, wynoszącej 934 tys. zł, jest WUG. Przeprowadzi on projekt pt. „Inwentaryzacja wyrobisk mających połączenie z powierzchnią, w rejonach zlikwidowanych kopalń rud metali kolorowych”. Umowę w tej sprawie już w lipcu podpisali: dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi NFOŚiGW Jarosław Roliński oraz prezes WUG Adam Mirek.
- Prace inwentaryzacyjne obejmą zlikwidowane górnicze wyrobiska powstałe po wydobyciu rudy cynku, ołowiu i żelaza na terenie województw śląskiego i małopolskiego. Podobne działania obejmą także województwo dolnośląskie, gdzie z kolei wydobywano rudy miedzi i uranu – z wyłączeniem już zinwentaryzowanych w latach 2015-2016 wyrobisk w rejonie Wałbrzycha i Nowej Rudy. W dokumentacji inwentaryzacyjnej ma znaleźć się analiza uwarunkowań co najmniej 1000 wyrobisk, choć według szacunków z 2017 r. ich liczba może wynieść nawet 1185. W wyniku przeprowadzonych prac ma powstać opracowanie naukowo-badawcze na temat szybów i zmian gruntowych oraz merytoryczna baza danych. Termin zakończenia projektu przewidziano na wrzesień 2020 r. - informuje Sławomir Kmiecik.
Dodaje, że inwentaryzacyjne działania tego typu są dofinansowywane przez NFOŚiGW od kilku lat. W latach 2011-2012 opracowano „Metodykę oceny zagrożeń ze strony wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią, usytuowanych na terenie zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych”, która posłużyła m.in. do zbadania Zagłębia Dąbrowskiego. Dotychczas wykonana dokumentacja została przekazana do WUG w Katowicach i jest także w posiadaniu NFOŚiGW.
Przydatne przy planowaniu
Jak informuje NFOŚiGW, instytucje samorządowe z terenów, na których prowadzono badania, zostały poinformowane o możliwości korzystania ze zgromadzonych danych, które mogą być przydatne zarówno w działaniach na rzecz ochrony środowiska, jak i w zakresie niwelowania zagrożeń wynikających z przemieszczeń i zmian terenowych. Dokumentacja może przydać się także przy planowaniu i gospodarce przestrzennej.
Dane te są także istotną wskazówką dla potencjalnych inwestorów prywatnych i publicznych, np. przy tworzeniu planów zabudowy. Podobny walor mają prace rekultywacyjne, czyli przywracanie zdegradowanym gruntom nowej wartości użytkowej. Dzięki dokumentacji inwentaryzacyjnej wyrobisk górniczych działania takie mogą być właściwie ukierunkowane i bezpiecznie przeprowadzone.
- Właśnie na rekultywację zdegradowanych terenów pogórniczych NFOŚiGW przekazał drugą dotację w wysokości 348 tys. zł. Trafiła ona do SRK w Bytomiu. Beneficjent przeprowadzi rekultywację poprzez regulację stosunków wodnych terenu w Brzeszczach przy ul. Św. Wojciecha - mówi Sławomir Kmiecik.
Będą to działania naprawcze w związku z wcześniejszą działalnością kopalni Brzeszcze. Z powodu eksploatacji obniżył się teren i podniósł się poziom wód gruntowych. Podczas dużych opadów okolica jest zalewana. Rekultywacja ma znaczenie przy inwestycji planowanej pomiędzy ul. Św. Wojciecha i nasypem kolejowym.
Prace naprawcze będą prowadzone bezpośrednio przy obniżeniu terenu po osiadaniach górniczych, które jest przyczyną powstania niecki bezodpływowej o powierzchni 2,30 ha. W konsekwencji ma nastąpić odwodnienie tego obszaru i zabezpieczenie nieruchomości przed zalewaniem. Powierzchnia gruntów poddana rekultywacji wyniesie 0,21 ha. Długość wykonanych rowów i rurociągów technologicznych sięgnie 114,93 m. Zostanie także zbudowana i uruchomiona przepompownia. Tzw. efektem ekologicznym będzie poprawienie stosunków wodnych na powierzchni 2,30 ha. Zostanie on osiągnięty pod koniec września 2019 r.
Stała współpraca z WFOŚiGW i NFOŚiGW
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stale współpracują z WUG. Jak informuje Anna Swiniarska-Tadla, rzecznik WUG, obecnie prowadzona jest inwentaryzacja wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią, znajdujących się na obszarach zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wartość tego przedsięwzięcia przekracza 1,2 mln zł.
W latach 2015-2016 WUG dzięki środkom z funduszy inwentaryzował wyrobiska po kopalniach na Dolnym Śląsku (676 tys. zł dotacji). W 2016 r. otrzymał dotację (591 tys. zł) na doposażenie organów nadzoru górniczego w sprzęt służący do monitorowania eksploatacji kopalin. Rok wcześniej - na sprzęt wart ponad 140 tys. zł. Zaś w 2012 r. (zrealizowane w 2014) na sprzęt wartości przekraczającej 2,2 mln zł.
W 2014 r. zrealizowano przedsięwzięcie z dotacją wysokości 362 tys. zł, a konkretnie doposażono Archiwum Dokumentacji Mierniczo-Geologicznej w sprzęt do gromadzenia materiałów ze zlikwidowanych zakładów górniczych. W l. 2013-2014 WUG dzięki dotacji wysokości 796 tys. zł zinwentaryzował wyrobiska mające połączenie z powierzchnią po zlikwidowanych zakładach górniczych Zagłębia Dąbrowskiego.
W 2016 r. WFOŚiGW w Katowicach przekazał WUG 448 tys. zł dofinansowania na termomodernizację siedziby. W ramach zadania wykonano: docieplenie ścian zewnętrznych, izolację przeciwwilgociową, docieplenie granulatem stropu nad ostatnią kondygnacją, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, wymianę ścian z pustaków szklanych, modernizację instalacji c.o. oraz wymianę wymiennika ciepła z jednofunkcyjnego na dwufunkcyjny. Termoizolacja była konieczna, bo chciano ograniczyć koszty związane z utrzymaniem budynku, średni stan techniczny instalacji c.o., problemy z zapewnieniem ciepłej wody użytkowej oraz problemy z przemarzaniem i zawilgoceniem ścian budynku oddanego do użytku w 1950 r.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
