Okres barbórkowy to czas wielu uroczystości. Jest jednak jedno szczególne spotkanie. To spotkanie Fundacji Rodzin Górniczych. W tym roku zorganizowano je w piątek, 8 grudnia, w Muzeum Ślaskim. Miało ono szczególny charakter, bo Fundacja w tym roku świętuje 20 lat swojego istnienia. W tym czasie pomogła ponad 5000 osób oraz zgromadziła i rozdysponowała blisko 30 mln zł.
W spotkaniu wzięli udział m.in. przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych, reprezentanci fundatorów oraz wielu instytucji, które współpracują z FRG. Najważniejszymi gośćmi byli jednak podopieczni Fundacji. To ich uśmiechy i łzy, ich radość i wzruszenia są najlepszym świadectwem tego, że taka organizacja była i jest potrzebna w środowisku górniczym.
Listy gratulacyjne z okazji jubileuszu skierowali do FRG m.in. prezydent RP Andrzej Duda, premier Beata Szydło, minister energii Krzysztof Tchórzewski. Oczywiście życzono w nich dalszych sukcesów. Podziękowanie dla zarządu FRG złożyli także podopieczni. Jeden z nich zaprezentował także wiersz, który napisał wraz ze swoją rodziną na jubileusz. Został on przyjęty owacją na stojąco. Równie gorąco przyjęto wystąpienie prof. Ireny Pluty, która poinformowała, żewraz ze swoim mężem zdecydowała o przekazaniu mieszkania w Katowicach na rzecz Fundacji.
Skromne początki wielkiej sprawy
- W imieniu naszych podopiecznych i Zarządu Fundacji dziękuję wszystkim osobom, instytucjom i organizacjom za długoletnie wspieranie działalności Fundacji Rodzin Górniczych. Z efektów działalności Fundacji wszyscy powinniśmy być dumni, bo to spora satysfakcja pomagać innym, a zwłaszcza pomagać w nieszczęściu. Energię i zachętę do dalszej pracy dają nam liczne wyrazy wdzięczności, które otrzymujemy. Te podziękowania chociaż adresowane są do Zarządu, skierowane są do wszystkich darczyńców i przyjaciół Fundacji, którzy wspierając nas, pozwolili nam działać, rozwijać się, a przez to skuteczniej pomagać – mówił w czasie jubileuszu prezes FRG Ryszard Wyględacz.
Przypomniał, że Fundacja zaczynała bardzo skromnie i w pierwszym roku działalności przyznała zaledwie 16 zapomóg i 14 stypendiów dla uczących się sierot po górnikach.
- W okresie 20 lat działalności Fundacja przekazała stypendia na łączną kwotę prawie 12 mln zł, średnio rocznie wypłacając prawie 300 stypendystom pomoc na łączną kwotę blisko 1 mln rocznie. Zapomóg wypłacono blisko 5000 na łączną kwotę przeszło 7 mln zł – podsumował prezes, który został uhonorowany w czasie uroczystości przez Centralną Stację Ratownictwa Górniczego oraz Marszałka Województwa Śląskiego.
Fundacja przy okazji jubileuszu także przyznała wyróżnienia darczyńcom. Uhonorowani zostali prezes PGG Tomasz Rogala, wiceprezes JSW Artur Wojtków, prezes CSRG Piotr Buchwald, prezes Węglokoksu Sławomir Obidziński, dyrektor katowickiego Oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu Henryk Paszcza, prezes Stowarzyszenia Wdów Górniczych Ewa Nowak, spółka Tauron Wydobycie. Niestety nie wszyscy nagrodzeni mogli osobiście odebrać pamiątkowy medal. Wśród uhonorowanych znalazł się także dr Bogdan Ćwięk, który był wieloletnim prezesem FRG. Gdy odbierał wyróżnienia cała sala zgotowała mu owację na stojąco. Najgłośniej bili brawo, ci dla których zrobił najwięcej, czyli podopieczni FRG.
Z poczucia winy
W czasie uroczystości głos zabrał sprawca całego zamieszenia, czyli b. wiceminister gospodarki dr Jerzy Markowski, który w 1997 r. powołał do życia FRG.
- Dwadzieścia lat temu powstał pomysł stworzenia Fundacji i muszę powiedzieć jako autor tego pomysłu, że był to odruch związany z poczuciem winy. Poczuciem winy za to, że przy całym dostatku mądrości, doświadczenia, kompetencji, wiedzy i środków nie byliśmy w stanie obronić naszych kolegów, którzy zginęli na miejscu pracy – powiedział Markowski.
Przypomniał w jakich tragicznych okolicznościach zrodził się ten pomysł. Ze szczegółami Jerzy Markowski tę historię przedstawiał także na łamach portalu górniczego nettg.pl.
- Sam pomysł narodził się w trakcie akcji ratowniczej, jaka toczyła się w roku 1996 w kopalni Halemba. Byłem tam prawie stale, podziwiałem niezwykłą kompetencję prowadzących akcję: dyrektora kopalni Jana Strojnego i kierującego nią pod ziemią głównego inżyniera Wojciecha Zasadniego. Podczas powrotu z łaźni, po wyjeździe z dołu, rozmawiałem z ówczesnym szefem Rady Technicznej w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego - jednym z najwybitniejszych górników, jakich w życiu spotkałem - dyrektorem Włodzimierzem Etrykiem. Wtedy podszedł do mnie 11-12-letni chłopak i śląską gwarą zapytał: "Panie, to wy żeście sam som najważniejszy?". Wtedy zobaczyłem siebie, jak stałem z matką pod bramą kopalni Makoszowy jako kilkuletni chłopak. Czekaliśmy na wiadomość, czy ojciec - ratownik wyjedzie z dołu. Odpowiedziałem chłopcu: "No tak, na to wychodzi. A czemu pytasz?". Na co chłopiec odpowiedział: "Bo na dole jest mój tata i chca łod wos wiedzieć, czy wyjedzie. Mama durch beczy, a jo musza wiedzieć, bo jak nie wyjedzie, to jo byda najstarszy chop w rodzinie!". Odruchowo odpowiedziałem mu: "Nie bój się, wyjedzie". Wtedy nie wiedziałem, że skłamałem. Staliśmy z dyrektorem Etrykiem jak zamurowani. W oczach łzy, w głowie same przekleństwa i pytanie, jak pomóc tym dzieciom i wdowom, aby nie zostały same?! Za kilka dni z ówczesnym prezydentem Lechem Wałęsą odwiedzałem w Szpitalu Górniczym w Bytomiu górników uratowanych w tej akcji. Mieliśmy dla siebie ponad godzinę na rozmowę. Pytał o technikę ratowania, ale przede wszystkim o rodziny. Podzieliłem się wówczas pomysłem o szczególnych emeryturach dla matek - był za. Po kilku miesiącach zakończyła się jego kadencja prezydencka, a życie górnicze zgotowało nam kolejną tragedię, znowu w Rudzie Śląskiej. Tym razem w kopalni Bielszowice. Dramatyzm podobny, bilans nieszczęścia niestety też. Stojąc na nadszybiu z bezbłędnie kierującym akcją dyrektorem kopalni Januszem Niechwiadowiczem, zmarznięci, stuleni patrzyliśmy na szczelnie zamknięte czarne worki. Znowu ta wściekłość! Za kilka dni jechałem z ratownikami do Pałacu Prezydenckiego, gdzie rezydował już prezydent Aleksander Kwaśniewski. Zapytałem, czy będzie patronował powołaniu Fundacji. Odrzekł, że nie tylko będzie patronował, ale pomoże w powołaniu jej do życia. "Jurek, bierz się za robotę. Przyjadę na podpisanie aktu notarialnego" - powiedział i przyjechał. W kilka tygodni był gotowy akt notarialny i tak powstała Fundacja, która choć trochę ma wyczyścić sumienia tych, co przeżyli - opowiadał nam przy okazji 15-lecia Fundacji b. wiceminister gospodarki.
Markowski przypomniał na tegorocznym spotkaniu, że Fundację wspierali prezydenci RP. Wspomniał m.in. udział śp. Marii i Lecha Kaczyńskich na barbórkowo-świątecznym spotkaniu.
- Tłumaczyłem wówczas pierwszej damie dlaczego pióropusze na czakach są w różnych kolorach. Słuchała tego z wielkim zainteresowaniem i z szacunkiem do górniczych zwyczajów, które dla niektórych mogą wydać się dziwne – opowiadał założyciel Fundacji.
Solidarni zawodowo
FRG podziękowała także instytucjom i osobom, które pomogły jej w mijającym roku. Uhonorowana została m.in. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa oraz Dariusz Trzcionka i Krzysztof Stefanek ze Związku Zawodowego Kadra.
Tradycja barbórkowo-świątecznych spotkań jest rozstrzygnięcie konkursu solidarności zawodowej. Pośród wszystkich kopalń węgla kamiennego najlepszy okazał się Zakład Górniczy Janina należący do spółki Tauron Wydobycie. W gronie kopalń znajdujących się w PGG największa solidarnością zawodową wykazali się pracownicy Mysłowic-Wesołej. W JSW bezkonkurencyjna okazała się kopalnia Knurów-Szczygłowice.
W grupie Zespołów Pracowniczych najlepsi okazali się pracownicy Głównego Instytutu Górnictwa, a pośród Zakładów Pomocniczych I miejsce zajął Zakład Górniczych Robót Inwestycyjnych.
Ruchem kopalni gdzie uzyskano największe wpłaty okazał się ruch Jankowice kopalni ROW należącej do PGG.
Na zakończenie wręczono nagrody stypendystom Fundacji oraz wyłoniono laureatów konkursów, które zostały zorganizowane na 20-lecie FRG.
W galerii: Uroczystości z okazji 20-lecia działalności Fundacji Rodzin Górniczych. Katowice, 8 grudnia 2017 r. (zdjęcia: Maciej Dorosiński - portal górniczy nettg.pl).
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
