Pierwszą mieliśmy mieć w 1989 r. Nie wyszło. Pierwszy blok jądrowy z czterech do zbudowania miał ruszyć w 2025 r. Nie ruszy. Względnie realny termin, o czym informował już poprzedni rząd, to rok 2029. Dotychczas nie wybrano lokalizacji dla siłowni, nie wspominając o innych opóźnieniach, więc i ta data nie jest pewna.
- Polski Program Energetyki Jądrowej będzie kontynuowany, w Polsce mamy duży potencjał gospodarczy i naukowy, jaki w programie jądrowym może być wykorzystany - to wypowiedź ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego ze stycznia tego roku.
- Atom nie rozwiąże naszych problemów energetycznych, może być takim samym dodatkiem jak energia odnawialna - a to jego opinia z listopada zeszłego roku.
Tak po prawdzie o PPEJ mówi się niewiele, więc trudno określić (z dużą dozą prawdopodobieństwa) rzeczywisty termin uruchomienia pierwszego energetycznego bloku jądrowego.
30, 50 czy 100 miliardów?
W kanonie obowiązującej unijnej polityki energetycznej energetyka jądrowa jest "ekoˮ w porównaniu z węglową, ale nie jest już tak "ekoˮ w porównaniu z uzyskiwaną z odnawialnych źródeł energii. Taki stan rzeczy przekłada się choćby na dostęp do źródeł kredytowania i jego koszt. Trwa pojedynek między zwolennikami energetyki jądrowej i odnawialnej.
Prof. Andrzej Strupczewski (Narodowe Centrum Badań Jądrowych) twierdzi, że prąd z atomówki jest tańszy od tego z wiatraka. Uważa, że w państwach, gdzie stawia się na OZE, mają najdroższą energię elektryczną.
- Ludzie płacą w Niemczech 27 centów za kWh, a we Francji, gdzie dominuje energia jądrowa, już tylko 12-15 centów. Różnica jest więc jak 1 do 2. Koszt wybudowania elektrowni jądrowej, o którym się mówi w Polsce, to 50 mld zł. To jest wydatek jednorazowy, a po zakończeniu budowy będziemy mieć tanią energię rok po roku przez 60 lat - tłumaczył przed dwoma laty Agencji Newseria.
Tomasz Podgajniak (minister środowiska w 2005 r. i obecny wiceprezes Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej) uważa, że na elektrownię atomową w Polsce potrzeba co najmniej 100 mld zł albo i więcej, jeśli uwzględni się koszty obsługi kredytu. Zwolennicy wyższości OZE nad atomem zapominają, że siłownie jądrowe nie potrzebują tzw. mocy rezerwowej, a "zieloneˮ bez takowej nie mają racji istnienia, więc różnie to jest z tą "taniościąˮ OZE i rachunkami to udowadniającymi.
A wracając do meritum: minister Tchórzewski, oświadczając, że PPEJ będzie kontynuowany, nie ukrywał, że prawdopodobne jest przekroczenie planowanych kosztów budowy elektrowni, na co wskazują przykłady budowanych bloków jądrowych w Finlandii i Francji. I co? A to, że tak po prawdzie nikt w Polsce nie wie, ile ma kosztować (z dokładnością plus minus 5 proc.) budowa siłowni o łącznej mocy 6 tys. MW. Pierwszej. Bo według wcześniejszych planów w 2035 r. mielibyśmy mieć już dwie elektrownie atomowe.
Ludzie są za i przeciw
Jak na razie najgłośniej było o PPEJ w 2012 r. Wtedy to na prezesa państwowych spółek (PGE EJ i PGE EJ 1) utworzonych do budowy elektrowni powołano Aleksandra Grada. Dzięki temu miał zarabiać 110 tys. miesięcznie, a wyszło, że co miesiąc - do czego przyznał się sam b. minister Skarbu Państwa - pobierał jedynie 55 286,45 zł brutto łącznie.
Głośniej będzie wówczas, gdy w końcu wiadomo będzie, gdzie stanie elektrownia. Lub wtedy, gdy ogłoszą, że... nie będzie się jej budować.
Gdyby ktoś zapomniał, to przypomnijmy, że planowo do końca 2014 r. miała zapaść decyzja o wyborze lokalizacji w jednej z trzech (z 92, które brano pod uwagę w 2011 r.) gmin: Choczewo, Gniewino (Gąski) i Krokowa (Żarnowiec). Teraz miejsce budowy ma być wybrane do końca 2016 r. i zamiast Gąsek, gdzie społeczność jest zdecydowanie na nie dla atomówki, w trójce potencjalnych lokalizacji pojawiło się Lubiatowo-Kopalino. Dodajmy, że z badań przeprowadzonych na zlecenie PGE J1 wynikało, że prawie trzy czwarte mieszkańców wymienionych miejscowości opowiedziało się za budową siłowni, w Gąskach także.
Dziura w systemie energetycznym
Jak to się stało, że Gąski mówiły "tak dla atomuˮ, z technicznego punktu widzenia lokalizacja była OK, a spółka PGE EJ 1 sama wykreśliła ją z listy? Możliwe, że z poparciem dla energii jądrowej jest jak z akceptacją wiatraków. Dopóki nie stoją przy własnej chałupie, to chętniej ludzie wyrażają aprobatę niż dezaprobatę. Oczywiście w kształtowaniu opinii spory wpływ mają przeróżne fakty i mity transmitowane do społeczeństwa przez zwolenników i przeciwników energetyki jądrowej. Nie zapominajmy, że w tej walce idzie o ogromne pieniądze. A jako że na każdą tarczę znajdzie się miecz i odwrotnie, to pojedynek trwa i zwycięzcy jeszcze nie widać.
Nie ulega wątpliwości, że praca elektrowni jądrowej nie stanowi zagrożenia dla środowiska, dopóki coś w się niej nie zepsuje (jak w Czarnobylu czy Fukushimie). W przeszłości na dno poszło kilka podwodnych okrętów atomowych z bronią jądrową na pokładzie, nie mówiąc już o zaginionych bombach A i H, kolejne mogą podzielić ich los, a jakoś mało kto o tym pamięta lub chce pamiętać. Zatem: nie taki diabeł straszny...
Pamiętać należy, że prawie 30 proc. energii elektrycznej produkowanej w UE pochodzi z elektrowni jądrowych (lider - Francja 75 proc. prądu produkuje w 58 tzw. atomówkach). W Europie energię w reaktorach wytwarza się w 17 państwach. Polska będzie osiemnastym?
Odpowiedź na to pytanie jest ważna, bowiem te 6 tys. MW z czterech reaktorów, które mają zasilić krajowy system energetyczny, już uwzględniono w prognozowanym bilansie energetycznym kraju do 2030 r.
W 2013 r. ówczesne Ministerstwo Gospodarki wyliczyło, że w 2025 r. w systemie będzie w szczycie zimowym 1360 MW nadwyżki (w lecie 1137 MW). Resort uwzględnił w tej prognozie funkcjonowanie od 2025 r. pierwszego z czterech bloków siłowni jądrowej. Przecenił możliwości państwa. Skutkiem tego będzie dziura w systemie energetycznym na 1500 MW z perspektywą rozszerzania się wynikającą z opóźnień w realizacji PPEJ. Jak i czym przyjdzie je łatać? Ktoś to dziś wie?
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Więc należy przyspieszyć realizację PPEJ! W końcu zacznie brakować energii jeśli dalej będzie się zwlekać, kręcić, jeśli różne lobby będą hamować rozwój atomu w Polsce wyłącznie we własnym interesie!