Pierwsze półrocze 2015 r. na międzynarodowym rynku węgla upłynęło pod znakiem dalszych niewielkich wahań cenowych, wysokiej nadpodaży i ograniczeń zdolności, w szczególności w obrębie obszaru Atlantyku. Ceny węgla w obszarze terminali europejskich ARA oraz terminalu Richards Bay w RPA na dzień 26 czerwca 2015 r. spadły poniżej krytycznego poziomu 60 USD/t i wyniosły odpowiednio 59,39 USD/t i 59,47 USD/t - podaje katowicki Oddział Agencji Rozwoju Przemysłu.
W analizie ARP czytamy, że jedynie australijskie porty NEWC, wskutek zwiększonego popytu o charakterze sezonowym, odnotowały wzrost cen surowca.
- Jak podaje agencja Reuters, australijskie ceny węgla od początku czerwca wzrosły o ok. 8 proc. głównie wskutek panującej w RPA suszy oraz zjawisk pogodowych EL Ninio, które zwiększyły zapotrzebowanie na energię w takich krajach, jak m.in. RPA, Wietnam czy Pakistan. Cena spot w dostawach z portów Newcastle na koniec miesiąca w związku z tym, ukształtowała się na poziome 62,50 USD/t.
ARP przywołuje opinię firmy brokerskiej Marex Spectron, która ocenia, że ceny będą stopniowo wzrastać, gdyż uwarunkowania dostaw w krótkim okresie czasu pozostaną dość trudne. Niemniej ogólna prognoza dla górnictwa węgla kamiennego pozostaje zdominowana wysoką nadpodażą, gdyż gospodarki azjatyckie spowalniają, a większość krajów naciska na zwiększenie wykorzystania czystych źródeł energii. W Japonii, drugiej największej gospodarce w Azji, oficjalne dane wskazują, że import węgla energetycznego dla potrzeb produkcji energii w maju br. uległ ponad 15-procentowemu obniżeniu (do 5,98 mln t). Import do Korei Południowej w maju był o 10,5 proc. niższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.
W Chinach ogromny spadek importu
Nie lepiej przedstawia się sytuacja największej gospodarki w Azji, tj. w Chinach, których sytuacja wyznacza trendy na globalnym rynku węgla. Reperkusje działań politycznych, mających na celu ograniczenie importu węgla niskiej jakości oraz nacisk na wzrost zużycia energii pochodzącej z czystych źródeł, znajdują swoje odzwierciedlenie w stale zmniejszającym się imporcie węgla do tego kraju. Ponadto, mimo relatywnie niskich zapasów w elektrowniach węglowych, zdaniem analityków, producenci energii nie zwiększą zakupów, uzasadniając to wystarczająco dużymi zdolnościami hydroelektrowni.
Dodatkowym czynnikiem wpływającym na spadek zapotrzebowania na węgiel importowany jest fakt, iż chiński surowiec jest tańszy od importowanego, co czyni go bardziej konkurencyjnym, zwłaszcza po uwzględnieniu faktu, iż koszty transportu wewnętrznego są dużo niższe z uwagi na niższe ceny ropy. Cena węgla o parametrach 5500 kcal/kg w porcie Qinhuangdao w pierwszym tygodniu czerwca br. wzrosła w niewielkim stopniu - o 0,80 USD/t, do 66,40 USD/t. Była ona zatem aż o 20 proc. niższa niż na początku br. Szacuje się, że import węgla na rynek chiński w maju (14,25 mln t był) o 28,6 proc. niższy niż miesiąc wcześniej.
Obliczenia agencji Reuters wskazują, że w porównaniu do wielkości z maja 2014 r. nastąpił niemal 41-procentowy spadek importu węgla do Chin. Według danych chińskiej administracji celnej, całkowity import w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2015r. osiągnął poziom 83,26 mln ton i był o ponad 38 proc. niższy niż w analogicznym okresie ub.r.
Nadpodaż wpływa na cenę
Raport katowickiego ARP przywołuje opinię australijskiego Reserve Bank, że ceny węgla energetycznego w najbliższych dwóch latach pozostaną na relatywnie niskich poziomach ze względu na wysoką nadpodaż i przesunięcie w kierunku czystszych źródeł energii. Mało prawdopodobnym jest również, by przy obecnym poziomie cen znaczące zwiększenie dostaw węgla energetycznego zrekompensowało koszty produkcji, które australijscy producenci zredukowali już, zdaniem wielu obserwatorów, do minimum.
- Aktualnie międzynarodowy rynek węgla znajduje się w oczekiwaniu na zmianę trendu. Niemniej, o ile do niedawna jeszcze bodźce o charakterze sezonowym przekładały się na wzrost zapotrzebowania na niektórych obszarach światowego rynku, to obecnie nawet tego typu czynniki nie są w stanie choćby w minimalny sposób pobudzić popytu. Niektórzy obserwatorzy liczą, że impulsem do zmiany trendu na rynkach węglowych będzie nowa polityka władz Indonezji, zmierzająca do zwiększenia zdolności produkcji energii o 35 GW w okresie najbliższych pięciu lat, z czego przynajmniej 20 GW w elektrowniach węglowych - czytamy w opracowaniu.
W efekcie roczny poziom eksportu węgla z Indonezji, wynoszący w ubiegłym roku ok. 360 mln t, uległby obniżeniu o 140 mln t rocznie. Taka redukcja węgla w obrocie międzynarodowym pokryłaby stratę wynikającą ze spadku importu surowca do Chin. Innymi słowy, ograniczenie wydobycia na potrzeby importu w Indonezji mogłoby zbilansować rynek, choćby w krótkim horyzoncie czasowym. W dłuższej perspektywie plany dotyczące budowy elektrowni mogą spowodować, że Indonezja odda swój status czołowego eksportera węgla na rzecz Australii.
W Rosji produkują więcej
ARP wskazuje, że zagrożeniem dla takiego rozwoju sytuacji jest wzrost produkcji węgla w Rosji. Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego Rosji zakłada, że w tym roku produkcja węgla może osiągnąć poziom 360 mln t. Oznaczałoby to 4-milionowy wzrost w porównaniu do 2014 r. Ponieważ zapotrzebowanie na energię w Rosji, wskutek m.in. nałożonych sankcji gospodarczych spada, producenci liczą na odbiorców głównie europejskich, zwłaszcza tych, którzy pochodzą z krajów rezygnujących z wydobycia. W efekcie, wzrost produkcji węgla w Rosji przełoży się na dalsze pogłębienie nadpodaży na globalnym rynku.
Jak zauważają obserwatorzy, jedynym możliwym rozwiązaniem, które pozwoliłoby na uniknięcie takiego scenariusza, jest nałożenie sankcji gospodarczych ze strony UE na import węgla rosyjskiego na jej obszar celny. Jednak zbyt duży splot interesów nie pozwala na wdrożenie tego rozwiązania w życie.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
