Jeszcze nigdy przedstawiciele samorządów i sektora węglowego tak intensywnie nie poszukiwali kompromisów jak teraz. Dobre chęci to jednak za mało. Szkopuł w tym, że pomiędzy jednymi a drugimi działa prawo, skomplikowane, niejasne. Co gorsza, nie ma widoków na jego szybką zmianę.
Samorządy mają obawy, czy obecny kryzys na rynkach węglowych nie spowoduje zamknięcia niektórych kopalń. Przyznają otwarcie, że oznaczałoby to klęskę dla ich egzystencji. Z kolei spółki węglowe mimo kryzysu nadal na czas wywiązują się ze swych zobowiązań płatniczych wobec gmin. Jak długo jeszcze? Pewnie do momentu, kiedy zabraknie im pieniędzy. W obecnej sytuacji, w której znajduje się górnictwo, jest to prawdopodobne. Samorządy nie wyobrażają sobie sytuacji, w której górnictwo przestaje pod nimi fedrować.
Wzorowa współpraca
- Współpracę z Kompanią Węglową oceniam jako wzorową. Kopalnia Rydułtowy-Anna na bieżąco reguluje opłatę eksploatacyjną, szybko też usuwane są szkody górnicze. Standardy, które wypracowaliśmy, sprawdzają się. My wiemy, co to znaczy zamknięcie kopalni, bo miało to miejsce po sąsiedzku, w Czerwionce-Leszczynach. Nie chcemy takiego scenariusza. Chcielibyśmy, aby kopalnia Rydułtowy-Anna funkcjonowała jeszcze kilkanaście lat, a czas ten poświęcimy na restrukturyzację gospodarczą gminy - planuje Andrzej Kowalczyk, wójt gminy Gaszowice. W Świerklanach, dzięki środkom spływającym od górnictwa, realizowanych jest wiele zadań.
- Pod nami fedrują kopalnie Jankowice, Borynia i Chwałowice. Nie wyobrażam sobie, aby miały przestać - zwraca uwagę wójt Antoni Mrowiec.
Sen z powiek gminnych włodarzy spędza też widmo konieczności oddania pieniędzy, które górnictwo zapłaciło im z tytułu opodatkowania budowli podziemnych.
- Zapłaciliśmy gminom 200 mln zł spornego podatku. Jeśli przyjdzie to oddawać, skończy się dramatem. Potrzeba więc nowych reguł gry, korzystnych dla obu stron. To jest zadanie dla władzy ustawodawczej, a nie dla spółek węglowych ani samorządów - wskazuje Dariusz Bernacki, główny księgowy w JSW.
Opinię tę podziela Tadeusz Chrószcz, wójt gminy Marklowice, a zarazem przewodniczący Stowarzyszenia Gmin Górniczych w Polsce.
- Mamy do czynienia z pogłębieniem chaosu legislacyjnego. Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się już w kwestii opodatkowania budowli podziemnych i trzeba teraz uchwalić nowe prawo. Czekamy na to dwa lata. Zgadzam się, że górnictwo jest w nadmiernym stopniu obciążone różnego typu opłatami i podatkami. To również należy zmienić - twierdzi Chrószcz.
Zgoda buduje
Kompania Węglowa w br. przeznaczy 226 mln zł na naprawę szkód górniczych. Mimo kryzysu nie ogranicza współpracy z gminami.
- Zespoły porozumiewawcze działają bez przerwy. Współpraca z większością gmin jest bardzo dobra. Problem jest jeden - pomiędzy samorządami a górnictwem działo kiepskie prawo. Trzeba je zmienić. Mam nadzieję, że stanie się to szybko - wskazuje Remigiusz Ziarno, dyrektor Biura Gospodarki Złożem i Ekologii Kompanii Węglowej.
Daniel Borsucki z Katowickiego Holdingu Węglowego podsumowuje:
- Obu stronom trudno będzie oddać każdy grosz. To jest zrozumiałe, ale racje powinno określać prawo, którego na razie brakuje. Na pewno wiemy jedno - to, że wzajemnie od siebie zależymy i mamy zbieżne interesy. Gminy chcą, aby ich mieszkańcom żyło się lepiej, a my, żeby mieszkańcy mieli pracę, otrzymywali wynagrodzenia i płacili podatki. Zgoda buduje, niezgoda rujnuje. Na razie obie strony chcą się dogadać, ale państwo musi w tym pomóc - podkreśla.
Śląski europoseł Jan Olbrycht nie ma wątpliwości, że bez pomocy państwa górnictwo samo sobie nie poradzi.
- Priorytet ma bezpieczeństwo energetyczne. Skoro polska energetyka oparta jest na węglu, to konieczne są czyste technologie węglowe, ale też wsparcie z budżetu państwa. Należy również opracować strategię pomocy publicznej dla górnictwa i starać się o akceptację dla niej w Brukseli - proponuje Olbrycht.
Obie strony mają nadzieję, że wydarzenia za naszą wschodnią granicą uświadomią unijnym decydentom, że już czas, aby łaskawszym okiem spojrzeć na węgiel.
O kwestiach współpracy na linii samorządy-górnictwo dyskutowano 12 bm., podczas wspólnej konferencji w Mikołowie.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
