W ostatni poniedziałek, 18 listopada, w Warszawie rozpoczął się Szczyt Węgla i Klimatu. Przemówienie inaugurujące to wydarzenie wygłosił Janusz Piechociński, wicepremier i minister gospodarki. Portal górniczy nettg.pl dotarł do tekstu tego wystąpienia. Publikujemy je poniżej.
Szanowna Pani Sekretarz. Szanowny Panie Premierze. Szanowny Panie Prezesie, dostojni goście,
Bardzo się cieszę, że w dyskusję o przeciwdziałaniu zmianom klimatu tak licznie zaangażowali się przedstawiciele sektora węglowego, bo nie można przeprowadzić transformacji niskoemisyjnej w sposób efektywny, nie rozmawiając o roli węgla w tym procesie.
Należy pamiętać, że węgiel jest drugim po ropie naftowej surowcem energetycznym na świecie. Można rozmawiać o zmniejszaniu roli węgla w globalnym miksie energetycznym, ale wszystkie raporty pokazują, że proces ten nie będzie szybki. Jednocześnie wyższa niż w wypadku ropy emisyjność spalania węgla powoduje, że inwestycje minimalizujące wpływ wykorzystywania węgla na środowisko są szczególnie potrzebne. Nie jest możliwa skuteczna redukcja emisji w skali globalnej, a zatem nie jest możliwe zrealizowanie celu postawionego przez IPCC - ograniczenia wzrostu globalnej temperatury do 2 stopni, bez istotnego postępu technologicznego w zakresie czystych technologii węglowych.
Rozpoczynający się dzisiaj Szczyt Węgla i Klimatu ma szansę wypracować czytelny sygnał, skierowany między innymi do uczestników konferencji klimatycznej, że węgiel jest ważnym elementem polityki klimatycznej, który w procesie transformacji niskoemisyjnej powinien odegrać niepoślednią rolę. W Komunikacie Warszawskim, który za chwilę będę miał przyjemność podpisać razem z panem prezesem Hang Xiwu, wezwiemy do jak najszybszego wdrożenia wydajnych i niskoemisyjnych technologii wykorzystywania węgla wszędzie tam, gdzie jest to ekonomicznie i technicznie uzasadnione. Takie działania przyczynią się do istotnej redukcji emisji gazów cieplarnianych w skali globalnej.
Dyskusje panelowe, które będą obywały się w ramach Szczytu, skupią się na ograniczeniu wpływu wykorzystywania węgla na środowisko. Szczególny nacisk położony zostanie na rozwój czystych technologii węglowych, jak również na długookresowe perspektywy szeroko pojętej racjonalności i efektywności energetycznej. Kluczem, a zarazem punktem wyjścia powinno być dążenie do budowania gospodarki niskoemisyjnej, bezpiecznej energetycznie i konkurencyjnej globalnie. Tak postawiony cel daje możliwość ukierunkowania podejmowanych działań na rozwiązania wykorzystujące węgiel, a jednocześnie zwiększające efektywność energetyczną.
Największe w Unii Europejskiej zasoby węgla są atutem Polski, gwarantującym bezpieczeństwo energetyczne kraju. Z tego względu, w perspektywie kolejnych dziesięcioleci węgiel pozostanie ważnym paliwem dla polskiej energetyki i może być gwarantem bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Z drugiej strony nie ulega wątpliwości, że utrzymanie znaczącego udziału węgla w polskim miksie energetycznym nie będzie możliwe bez istotnego postępu w zakresie czystych technologii węglowych, których rozwojem Polska jest bardzo zainteresowana. Potrzeba bardziej przyjaznego dla środowiska wykorzystywania węgla nie wynika wyłącznie z zobowiązań zewnętrznych, które spoczywają na Polsce. Naszym wspólnym celem powinien być mniej emisyjny system energetyczny, gdyż w prostej linii przekłada się to na bardziej komfortowe i dłuższe życie naszych obywateli. Jednocześnie odpowiednio prowadzona transformacja niskoemisyjna stwarza nowe możliwości dla sektora węglowego i jest szansą na rozwój innowacyjności i poprawę konkurencyjności całej gospodarki, W tym kontekście również przyszłe globalne porozumienie klimatyczne, jeśli obejmie wszystkie kraje, nie powinno być traktowane jako zagrożenie dla węgla.
Pro gospodarcze podejście do transformacji niskoemisyjnej towarzyszy Ministerstwu Gospodarki zarówno w pracach nad Narodowym Programem Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, jak i Polityką Energetyczną Polski. Chcemy, aby dokumenty te, zachowując spójność między sobą, wytyczyły nowy sposób myślenia o polityce klimatycznej. Nie negując potrzeby transformacji niskoemisyjnej, która jest oczywista w kontekście wyczerpujących się i drożejących zasobów, chcemy skupić się na tych elementach procesu, które mogą jednocześnie przyczyniać się do wzrostu gospodarczego, optymalizacji efektywności wykorzystania węgla jak i tworzenia nowych miejsc pracy.
W kraju, w którym ok. 84 proc. zapotrzebowania na energię elektryczną i ok. 73 proc. dla ciepła sieciowego zaspakajane jest w oparciu o węgiel, sektor węgla staje się w sposób oczywisty szczególnie ważnym adresatem polityki niskoemisyjnej. Nie chodzi przy tym o to, by poprzez np. podatek węglowy lub coraz wyższe standardy emisyjne obniżyć dochodowość sektora, a tym samym podnieść relatywną atrakcyjność innych źródeł energii, bo jest to rozwiązanie krótkowzroczne, którego skutkiem może być wzrost cen energii i ogólne pogorszenie konkurencyjności gospodarki. Należy raczej szukać rozwiązań, które bez zbyt gwałtownych zmian w miksie energetycznym pozwolą spalać węgiel w sposób bardziej przyjazny dla środowiska. Z tego powodu tak dużo uwagi, zarówno w Narodowym Programie Gospodarki Niskoemisyjnej, jak i nowej Polityce Energetycznej Polski z perspektywą do roku 2050 zostanie poświęcone tematyce czystych technologii węglowych.
Należy przy tym pamiętać, że czyste technologie węglowe to szerokie spektrum rozwiązań technicznych, a zatem proces ten nie powinien być utożsamiany wyłącznie z rozwojem technologii CCS, która na dzień dzisiejszy nie osiągnęła dojrzałości ekonomicznej, a dodatkowo budzi wątpliwości w kontekście możliwości bezpiecznego dla środowiska wieloletniego magazynowania C02 pod ziemią. Bardzo obiecującym rodzajem przyjaznej środowisku technologii węglowej wydaje się być zgazowanie węgla. Polityka wspierania czystych technologii węglowych nie powinna preferować jednych rozwiązań kosztem innych na etapie prac badawczych. Oczywiście zrozumiałym jest późniejsze skoncentrowanie środków na rozwiązaniach bardziej obiecujących.
Chciałbym podkreślić, że obecna sytuacja sektora energetyki węglowej w Polsce powinna być postrzegana jako szansa dla naszego kraju na odegranie roli europejskiego lidera w zakresie rozwoju czystych technologii węglowych. Czy wykorzystamy tę szansę na zaistnienie na rynku innowacyjnych technologii energetycznych w Europie? To zależy od umiejętnej współpracy sektora przemysłu i nauki w naszym kraju. Zadaniem Ministerstwa Gospodarki jest stworzenie warunków dla rozwoju tej współpracy, a następnie dla komercjalizacji wypracowanych w ten sposób rozwiązań.
Chciałbym życzyć Państwu udanych spotkań i dyskusji w ramach Szczytu. Jestem przekonany, że sektor węglowy ma ważną rolę do odegrania w procesie transformacji niskoemisyjnej i najwyższy czas, aby ta rola została właściwie zdefiniowana i przełożona na regulacje prawne. Wierzę, że tak się stanie, a pierwszym krokiem w tym kierunku powinno być stworzenie lepszego klimatu dla węgla, co jest jednym z celów dzisiaj rozpoczętego szczytu.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
