Komunikat firmy z 16 września informuje o zawarciu strategicznego partnerstwa handlowego ze światowym producentem molibdenu Molymet na przerób całego koncentratu z kopalni Sierra Gorda w Chile. Jest to wiadomość dobra. Znany producent tego metalu ma potrzebne do tego urządzenia, technologie i specjalistów. Powierzenie skomplikowanego procesu komuś, kto się na tym zna, jest zapewnieniem sobie mniejszych, ale za to pewnych dochodów z odzyskiwania tego drogiego metalu. Oszczędza się w ten sposób na inwestycjach, technologiach i ponoszeniu ryzyka nietrafnych rozwiązań.
Półprodukt
Średnia roczna produkcja molibdenu w koncentracie to ok. 25 mln funtów, czyli inaczej ok. 11 tys. t. Molibden jest blisko trzykrotnie droższy od miedzi i jego cena rynkowa wynosi ok. 21 tys. dolarów za tonę. Jednak metal w koncentracie to nie to samo, co gotowy metal do sprzedaży. Koszty jego odzyskania z koncentratu to blisko połowa jego wartości. Zaznaczyć trzeba, że podawana roczna produkcja miedzi z kopalni Sierra Gorda, w ilości 100 tys. t miedzi jest też w koncentracie. Kopalnia będzie handlować koncentratem, a nie tak jak w Lubinie - czystą miedzią, srebrem, złotem i innym metalami. Wytwarzać będzie półprodukt, którego końcową produkcją zajmą się inni. Na dodatek wszystkimi zyskami, obrotami, ale i kosztami trzeba prawie po połowie dzielić się z japońskim kontrahentem, którym jest Sumitomo. Po szacunkowym podliczeniu wszystkich dochodów i wydatków inwestycja ta na pewno będzie dochodowa.
W najgorszym wypadku jej saldo będzie zbliżone do zera. Wbrew pozorom to też dobra wiadomość. Nawet jeżeli zyski z niej będą tylko symboliczne, to KGHM zdobędzie przy tej okazji doświadczenie i praktykę na przyszłość. Wbrew pozorom jest ona krótka. Zasoby miedzi to ok. 2 mln t oraz 20 t złota, czyli produkcja na ok. 20 lat. To czas krótki jak na inwestycje górnicze. Ich wartość wynosi ok. 14 mld dolarów za miedź, 1 mld za złoto i około 2,5 mld za molibden. Razem 16,5 mld. Prawie po połowie trzeba się z tym podzielić z Sumitomo. Zostaje 8,5 mld. Z tego połowę trzeba odliczyć na koszta wytapiania metalu w hutach. Rezultat całego interesu to w przybliżeniu (bez podatków i kosztów własnych) raptem 4 mld dolarów.
Koszt zakupu Sierra Gorda wraz z przyległościami wyniósł 2,9 mld, a sama inwestycja kosztowała drugie tyle. Są to szacunki makroekonomiczne, czyli przybliżone. Mogą się one znacznie różnić od rzeczywistych i to jeszcze w obie strony. Tak, czy inaczej zerowy wynik tej inwestycji też będzie sukcesem. Ktoś może zapytać, co jednak na to Japończycy? Dla nich zerowy sukces jest sukcesem bezwzględnym. Oni prowadzą tę inwestycję nie tylko dla czystego zysku, ale przede wszystkim dla gwarancji dostaw miedzi do własnego kraju. Japonia w tym celu, podobnie jak Chiny, inwestuje na całym świecie. Jeżeli będzie zysk, to będzie z tego dodatkowa radość. Jeżeli będzie strata, to nabrali oni doświadczenia i inwestycja ta zostanie pokryta z innych operacji. Następną poprowadzą zapewne już dużo lepiej i korzystniej. Jest nadzieja, że polska spółka podtrzyma z nimi dobrą współpracę i kolejne wspólne inwestycje będą dużo bardziej udane.
Otoczenie Sierra Gorda
Zatrudnieni w tej kopalni górnicy zarabiają średnio ok. 5 tys. dolarów. Jest to dwa razy tyle, ile dostają ich koledzy w lubińskich kopalniach miedzi. Ponad 3 tys. zatrudnionych mieszka na miejscu w specjalnych dwupiętrowych blokach, w czteroosobowych pokojach - w każdym stoją dwa piętrowe łóżka. Mają do dyspozycji siłownię, korty tenisowe, boiska do gry w futbol. Jest też stołówka z całodziennym wyżywieniem. Pracują non stop przez dwa tygodnie, a potem mają tydzień wolnego i wyjeżdżają do rodzin.
Sierra Gorda to też powszechnie znana nazwa chilijskiej gminy i jej małej "stolicy" na pustyni Atakama, która położona jest zaledwie kilka kilometrów od odkrywki. Wieś o tej nazwie liczy sobie ok. 2,5 tys. mieszkańców i ze względu na swoje pustynne położenie odnotowana jest we wszystkich atlasach Chile. Jest to jedna z największych gmin w tym państwie i ma powierzchnię ok. 13 tys. km kwadratowych. Odpowiada to obszarowi jednego z mniejszych województw w Polsce np. lubuskiego, śląskiego czy też świętokrzyskiego. Jest to też jedna z najbiedniejszych gmin tego państwa. Pod tym względem przypomina ona poziom, który posiadało miasteczko Lubin, zanim odkryto tutaj złoża miedzi. Jednak skazana jest ona nadal na swoją wegetację.
Polsko-japońska spółka nie zatrudnia nikogo z jej mieszkańców i nie zamierza tego czynić. Nie chce się ona mieszać do lokalnych spraw miejscowej społeczności, pozostawiając jej biedę na uboczu tej wielkiej kopalni. Takie stanowisko KGHM budzi przynajmniej tzw. mieszane uczucia. Są one sygnałem tylko i wyłącznie biznesowego podchodzenia do problemów, które firma ta ma do rozwiązania również w swoim rodzinnym kraju.
Ryzyko
Kiedy dwa lata temu finalizowano zakup chilijskiego złoża, sytuacja na rynku miedzi była doskonała. Ceny tego metalu wahały się w granicach powyżej 8,5 tys. dolarów. Było to i tak mniej od szczytowego poziomu, który jeszcze rok temu wynosił ok. 10 tys. dolarów za tonę. Analitycy przekonywali, że sytuacja ta jest stabilna, a stałe i niczym nieograniczone zapotrzebowanie Chin na miedź będzie windowało cenę. Przekonani o tym byli zarówno ministerialni urzędnicy, jak i prezesi KGHM. Ci ostatni pod każdym względem zachwalali dokonanie tejże transakcji. Trzeba przyznać, że nadal są oni przekonani o swojej nieomylności i szczęśliwej ręce do zagranicznych interesów. Ta pewność siebie jest jednak niepokojąca. Nie było tu żadnych zastrzeżeń, pytań, wątpliwości i obliczeń na wypadek zmiany sytuacji na rynku. Uważano, że nie ma potrzeby analizowania niekorzystnych wariantów rozwoju sytuacji, kiedy firma z roku na rok miała kolosalne dochody, o których nikomu się przedtem nawet nie śniło.
Tymczasem w połowie tego roku nastąpiło wyraźne załamanie cen wszystkich metali. Obecna wartość miedzi z trudem utrzymuje się na poziomie 7 tys. dolarów, a chwilowo spada nawet poniżej tego progu. Zyski KGHM są coraz mniejsze i pozwalają tylko na odtworzenie mocy przerobowych we własnych kopalniach i hutach. Na wypłatę kolejnej transzy dywidendy trzeba będzie zaciągnąć kredyt bankowy. Krótko mówiąc: ryzyko inwestycyjne brane jest w KGHM pod uwagę, ale okazuje się, że w zbyt krótkim przedziale czasu i przy nierealnych założeniach dotyczących rozwoju światowej gospodarki. Teraz trzeba pić gorzkie piwo, którego samemu się nawarzyło. Przyznaniem się do błędu były dymisje członków zarządu, które nastąpiły w dniu 3 września.
Nowe rozwiązania
Czy KGHM robi dobrze, szukając nowych rozwiązań w kraju i poza jego granicami? Dobrze, a nawet bardzo dobrze. Firma nie może się utrzymać przy stale wzrastających kosztach eksploatacji na własnym złożu. Wystarczy przypomnieć, że eksploatacja planowana jest już na poziomie 1500, gdzie praktycznie ludzie nie bardzo będą mogli już pracować. Uniemożliwi im to temperatura otoczenia, znacznie przekraczająca 40 st. Celsjusza. Automatyzacja procesu wydobycia jest jeszcze w fazie eksperymentów na skalę jednego całkowicie zautomatyzowanego kombajnu. To wszystko i tak jest już bardzo spóźnione. Zagranicznymi i krajowymi nowymi inwestycjami oraz automatyzacją należało zająć się zaraz po 1989 r. Niestety, zbyt częste zmiany kierownictwa doprowadzały firmę do całkowitego paraliżu pod tym względem.
Dopiero dłuższa kadencja obecnego prezesa pozwoliła na szersze uruchomienie tego rodzaju poszukiwań. Jednym z rozwiązań mogła być inwestycja w złoże węgla brunatnego "Legnica". Jednak społeczny opór przeciwko takiemu pomysłowi zniechęcił jej zwolenników, którzy przekonani są o tym, że KGHM będzie istnieć kolejne jeszcze pół wieku. Pozwalają na to udokumentowane zasoby. Tyle tylko, że koszt ich wydobycia wobec obecnego spadku cen wydaje się być coraz bardziej problematyczny. Wszechstronne plany nowych inwestycji KGHM wydają się uzasadnione. Atrakcyjność własnych złóż pod względem ilościowym jest nadal imponująca, jednak od strony kosztowej jest dokładnie odwrotnie. Jeżeli firma chce nadal istnieć musi ona szukać nowej strategii. Nowych złóż i nowych inwestycji. Czynić to musi nie zważając na żadne resentymenty. Często wbrew swoim rządowym właścicielom oraz związkom zawodowym, które poza coraz wyższą płacą i gwarancją dożywotniego zatrudnieniem nie widzą niczego innego.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
