W każdym filmie SF musi występować robot. Albo to jest model człekokształtny, zhumanizowany ("Gwiezdne Wojny", saga "Aliens" itp.), albo też maszyna o kształtach mało człowieczych (jak w "Odysei kosmicznej" Stanleya Kubricka). Roboty to jednak nie przyszłość, ale teraźniejszość. Jest ich tyle, że trudno zliczyć.
Wiadomo, że w 2012 r. przemysł zamówił ponad 159 tys. robotów, czyli (najczęściej) maszyn przeznaczonych do wykonania jednej lub maksimum kilku operacji z całego ciągu technologiczno-produkcyjnego. Oczywiście, jak robot przemysłowy, to od razu jawi się przemysł motoryzacyjny. Dziś podobno ręcznie (czyli bez użycia robotów przemysłowych) produkuje się RR, Bentleye i parę innych hiperluksusowych samochodów. To wie każdy. Tymczasem robotem przemysłowym (robotem bo steruje nim specjalistyczny program komputerowy) jest zmechanizowana ściana zautomatyzowany kompleks ścianowy do urobku węgla kamiennego...
- Duże nadzieje budzi ostatnio między innymi bardzo dynamicznie rozwijający się sektor tak zwanych robotów usługowych. Wymienić tutaj trzeba roboty wykorzystywane do inspekcji i diagnostyki systemów technicznych, czy budząca duże nadzieje i rosnąca rola robotów w medycynie a także rehabilitacji ruchowej - wyjaśnia prof. Mariusz Giergiel z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
To będzie dobry rok
Jak roboty, to i nauka o nich traktująca. Robotyka, to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy z mechaniki, automatyki, elektroniki, sensoryki, cybernetyki oraz informatyki. Jeśli jest nauka, to jest i międzynarodowe stowarzyszenie grupujące specjalistów z tej dziedziny wiedzy. Jest nią International Federation of Robotics, czyli Międzynarodowa Federacja Robotyki. I otóż jej eksperci prognozują, że rok 2013 będzie dla branży równie owocny, co poprzedni.
Oczywiście nie ukrywają, że nadal głównym odbiorcą pozostanie przemysł motoryzacyjny, ale wzrastać będzie udział robotów przemysłowych w produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Produkcja wyrobów metalowych wraz z przemysłem maszynowym powinny utrzymać trzecią pozycję, jako grupa odbiorców robotów przemysłowych.
Wielka trójca
Według szacunków Międzynarodowej Federacji Robotyki w gospodarce światowej 55 robotów przemysłowych przypada na 10 tys. pracowników zatrudnionych w przemyśle. Pod tym względem dominują dwie gospodarki azjatyckie - Korea Południowa (z wartością wskaźnika 347) oraz Japonia (z wartością 339). Na trzecim miejscu znajdują się Niemcy (wskaźnik poziomie 261).
- Szybki rozwój komercyjnego wykorzystania robotów nie jest czymś, co powinno dziwić. Roboty, potrafią zarówno znacznie przyspieszyć proces wytwarzania, jak i realizować go precyzyjniej niż ludzie. Są naturalnym kolejnym krokiem rozwoju narzędzi produkcyjnych, możliwym dzięki rozwojowi komputeryzacji - podkreśla Michał Cholewa, z Instytutu informatyki teoretycznej i stosowanej PAN, uznany pisarz SF ("Gambit", "Punkt cięcia"). - Początkowo wkraczały do wysoce specjalistycznego przemysłu, ale teraz, kiedy są tańsze i bardziej niezawodne następuje propagacja w dół i jest wielce prawdopodobnym, że w ciągu dwudziestu lat masowo osiągną poziom rynku, na którym zetkną się z nami - konsumentami. Wtedy oczywiście dawno przestaniemy je nie tylko liczyć, ale choćby zauważać - bo jakiż sens będzie rozpisywanie się o powszechności bardziej zaawansowanych odpowiedników młotka czy śrubokrętu?
Sztuczna inteligencja
Wyzywaniem dla robotyków jest by ich konstrukcje mogły działać w oparciu o własną, sztuczną inteligencję. Jak głosi mądry wpis w Wikipedii "głównym zadaniem badań nad sztuczną inteligencją w drugim znaczeniu jest konstruowanie maszyn i programów komputerowych zdolnych do realizacji wybranych funkcji umysłu i ludzkich zmysłów niepoddających się prostej numerycznej algorytmizacji...".
Tłumacząc powyższe na prosty język: z grubsza rzecz biorąc, chodzi o to, by robot mógł modyfikować swoje działanie w zależności od zaistniałej sytuacji, tak, jak robi to człowiek. Robot jest dziś na tyle inteligentny, na ile go zaprogramowano. Jednak jeśli dojdzie do jakiegoś zakłócania algorytmu procesu, to robot zasadniczo jest na tyle inteligentny, na ile inteligentny jest kij od szczotki.
Gdyby robot, dajmy na to miał wbijać gwoździe na dwa centymetry w głąb deski i stało się coś takiego, że głębokość wbijania zmniejszyła się o połowę, to on tego nie skoryguje. Natomiast robotnik nawet bez podstawowego wykształcenia po pierwszym źle wbitym gwoździu dokona odpowiedniej korekty. Bo człowiek myśli, a robot - przynajmniej dziś - tylko działa. To, że komputer potrafi wygrać z człowiekiem w szachy, nie znaczy, że można dziś skonstruować robota, który myśli przy wbijaniu gwoźzi, jak zwykły, prosty (nie ubliżając nikomu) robotnik.
U nas w Polszcze
A jak się ma robotyzacja w Polsce. Nie trzeba być ekspertem, że do pierwszej trójki Polsce daleko. Tak daleko, jak daleko jest z Ziemi na Księżyc, albo i jeszcze dalej. Z danych Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) wynika, że Polska jest obecnie jednym z najmniej zrobotyzowanych krajów.
Z majowego raportu "Wpływ robotyzacji na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw" (autorstwa ekspertów z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową) wynika w Polsce pracuje 6,5 tys. robotów. Warto jednak zwrócić uwagę, że w 2011 r. ich liczba zwiększyła się aż, o jedną piątą, czyli o 1108 sztuk.
Oczywiście najwięcej jest ich w przemyśle motoryzacyjnym - 44 proc. Za nim plasują się przedsiębiorstwa wytwarzające produkty z gumy i tworzyw sztucznych - z udziałem prawie 19 proc.oraz branża metalowych wyrobów gotowych - z udziałem niemal 13 proc.
O ile na upowszechnienie robotów musimy jeszcze chwile poczekać, o tyle polskie firmy na rozwoju ich zastosowań korzystają już dziś. Wśród beneficjentów rozwoju branży jest między innymi Tele-Fonika Kable. Firma należy do grona największych światowych dostawców kabli i przewodów.
- W maszynach i robotach konieczność precyzyjnego ruchu ramion, kontroli wychyleń oraz dużej ilości i prędkości wykonywanych operacji wymaga stosowania zaawansowanych rozwiązań kablowych. Zarówno, jeżeli mówimy o przewodach zasilających, jak i sterujących - podkreśla Ryszard Pilch, wiceprezes ds. handlu spółki Tele - Fonika Kable.
Robot zabiera pracę
Eksperci z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową jednoznacznie podkreślają, że zastosowanie robotów przemysłowych wpływa pozytywnie na rentowność firm, między innymi poprzez usprawnienie procesów produkcyjnych, obniżenie kosztów produkcji i poprawę, jakości wyrobów.
Zachwalając robotyzację i czekając z niecierpliwością na roboty obdarzone sztuczną inteligencją, nie należy zapominać o tym, że nie ma róży bez kolców. Jeśli jeden robot wykonuję pracę, dajmy na to, 23 ludzi, to co zrobić z nimi? No tak, można ich "zagospodarować" na tzw. innym odcinku. A co, jeśli to nie będzie możliwe? I tylko trzech pracowników będzie potrzebnych do obsługi robota. Co się stanie z dwudziestoma? A to juże jest temat do innych rozważań!
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
