Tysiąc złotych do ręki za przekazanie praw do akcji Kompanii Węglowej - tyle akwizytorzy oferują za akcje największej górniczej spółki w kraju. Problem w tym, że potencjalna prywatyzacja węglowego giganta nie ma nawet przybliżonej daty, a górnicy decydując się na "odsprzedaż" całkowicie wirtualnych akcji, mogą stracić nie tysiąc, a kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Z formalnego punktu widzenia cała operacja odbywa się legalnie - prawo nie zabrania zawarcia umowy sprzedaży praw do akcji, które pracownik może otrzymać w przyszłości, czyli sprzedaży tzw. ekspektatywy prawa uczestnictwa w spółce. Jak to się odbywa? Najczęściej w drodze umowy, w której górnik, mający prawo do akcji spółki, zobowiązuje się do przeniesienia własności akcji na nabywcę po upływie trwającego 2 lata zakazu zbywania akcji pracowniczych w zamian za wypłacaną z góry, oznaczoną kwotę - czyli oferowane przez akwizytorów 1000 zł.
Cała operacja jest więc zgodna z prawem, należy jednak zadać sobie pytanie o jej opłacalność dla górników. Po pierwsze, nawet jeśli znana byłaby data prywatyzacji, a tak przecież nie jest, to i tak wycena akcji będzie znana dopiero w dniu premiery spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych. Zawierając dzisiaj potencjalną umowę z akwizytorem odkupującym prawo do akcji, nie wiemy też, ile tych akcji będzie górnikom przysługiwało.
- Działanie takie jest legalne, jednak dla pracownika może oznaczać realną utratę znacznej części zysków, które mógłby osiągnąć, sprzedając akcje w ramach publicznego obrotu, po wprowadzeniu spółki na giełdę - mówi mecenas Jerzy Korus z Kompanii Węglowej. - Bazując na dotychczasowych przypadkach prywatyzacji spółek Skarbu Państwa, można z całym przekonaniem stwierdzić, że oferowane aktualnie pracownikom przez firmy skupujące prawa do akcji kwoty są co najmniej kilkunastokrotnie niższe od możliwych do osiągnięcia zysków - zaznacza ekspert.
Niebezpieczny podatek
Jacek Nowak, wiceprezes Kompanii Węglowej ds. ekonomiki i finansów, zwraca uwagę na jeszcze jedną pułapkę:
- Warto zwrócić uwagę na pewne zagrożenia, z którymi wiążą się dla pracowników Kompanii Węglowej zawierane dziś transakcje zbywania prawa do akcji - te zagrożenia wynikają m.in. z podatku dochodowego.
W umowach bowiem może znaleźć się zapis, zgodnie z którym to na sprzedającym pracowniku będzie ciążył w przyszłości obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Obowiązek ten powstanie dopiero w momencie sprzedaży akcji (przeniesienia ich własności na nabywcę), która formalnie będzie możliwa dopiero po upływie 2 lat od dnia zbycia przez Skarb Państwa pierwszych akcji w ramach prywatyzacji.
Podatek ten, w wysokości 19 proc., zostanie naliczony nie od kwoty faktycznie otrzymanej przez pracownika na mocy umowy sprzedaży praw do akcji (oferowane przykładowe 1000 zł), lecz od rynkowej wartości akcji na dzień przeniesienia ich własności, czyli na dzień debiutu na giełdzie.
Załóżmy, że akcje, do których prawa teraz zrzecze się górnik, będą warte w momencie giełdowego debiutu 10 tys. zł. Wtedy górnik, który teraz otrzymał od kupującego 1000 zł, zapłaci prawie 2000 zł podatku. Podatek będzie więc wyższy aniżeli kwota otrzymana przez pracownika. Prawnicy Kompanii Węglowej przestrzegają przed zawieraniem nierozsądnych umów także z myślą o górniczych rodzinach:
- W razie śmierci pracownika przed ostatecznym przeniesieniem własności akcji obowiązek podatkowy obciąży jego spadkobierców, co oznacza, że zobowiązane do zapłaty wysokiego podatku mogą zostać osoby, które nie otrzymały żadnych korzyści finansowym z przeniesienia praw do akcji - mówi mec. Korus.
Bez dywidendy
Warto zwrócić także uwagę na na to, że w umowie o sprzedaży praw do akcji może znaleźć się zapis o przeniesieniu na ich nabywcę również prawa do dywidendy, wypłacanej przez spółkę akcjonariuszom po wejściu na giełdę, a przed zakończeniem okresu obowiązywania zakazu zbywania akcji.
Formalnie bowiem do czasu ostatecznego przeniesienia własności akcji na nabywcę prawo do dywidendy powinno przysługiwać faktycznemu właścicielowi akcji, czyli górnikowi. Przeciwny zapis umowny pozbawi pracowników KW SA dodatkowych zysków, które mogliby uzyskać w okresie, gdy akcje objęte są zakazem zbywania.
Podpisując umowy dla chwilowego i stosunkowo niewielkiego zysku, zwykle nie mamy też możliwości wycofania się z niej. Umowy takie mogą przewidywać wysokie kary umowne na wypadek odstąpienia od nich przez pracowników, co w rzeczywistości wyłączałoby możliwość "rozmyślenia się" i oddania wypłaconej kwoty.
Nie ma decyzji o prywatyzacji
Ulotki z ofertami wykupu prawa do akcji znajdziemy na całym Śląsku, co do prywatyzacji nie ma jednak jeszcze żadnych konkretnych decyzji.
- Kompania Węglowa jest spółką akcyjną należącą do Skarbu Państwa, nie ma decyzji co do prywatyzacji na dzień dzisiejszy, ale spółka przygotowuje się do przejścia na międzynarodowe standardy rachunkowości, które, jeśli właściciel zdecydowałby się na to w przyszłości, ułatwiłyby z pewnością ten proces - mówi Jacek Nowak, wiceprezes Kompanii Węglowej. - Na dzień dzisiejszy podstawą jest, aby móc rozszerzyć możliwość uzyskania kapitału, ponieważ inwestorzy po przejściu na MSR są w stanie łatwiej porównać spółkę do innych podmiotów międzynarodowych.
Fundusze inwestycyjne, nie czekając na decyzję Skarbu Państwa wobec Kompanii Węglowej, chcą zabezpieczyć swoje przyszłe interesy, namawiając górników do transakcji na wirtualnych wciąż akcjach spółki, w której pracują. Dla górników mogą się one jednak okazać wyjątkowo niekorzystne.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Możecie sobie mówić i pisać - durnie i tak sprzedadzą bo wyjdą z założenia że lepiej mieć już i się nażreć i przepić niż czekać na nie wiadomo co. Taaaak a potem jak im przyp.... podatek to będzie płaaaacz ..... no ale najpierw będzie fiesta !