Szef rządu z właściwą sobie swadą mówił o gazie łupkowym. Nie jest on specjalistą w tej profesji i jako tej rangi polityk, nie musi nim być. Ważne, że umie on korzystać z rad, materiałów i wyników pracy innych ludzi, którzy się na tym znają.
Zapowiedział on budowę trzech kopalń gazu łupkowego do roku 2016. Koszt inwestycji: ok. 5 miliardów złotych z zaangażowaniem kapitału największych spółek skarbu państwa takich, jak PGNiG, Orlen, Lotos i KGHM. Mówił premier także o przygotowywanej ustawie o gazie łupkowym. Zapowiedział, że rząd będzie otwarty na propozycje, które będą służyły "optymalizacji tego projektu, zdając sobie sprawę, że efekty wydobycia gazu łupkowego to jest przyszłość (...). Dlatego tym bardziej trzeba razem skupić się nad tym projektem".
Spółki skarbu państwa
Przystąpiły one z własnej inicjatywy i z własnego interesu do wyłożenia swoich zysków dla poszukiwań gazu łukowego. Tak to wygląda w oficjalnych ich wypowiedziach.
Dobrze jednak wiadomo, że gdyby któraś z nich wyraziła jakiekolwiek w tej sprawie wątpliwości, to jej prezes i zarząd na drugi już dzień szukaliby sobie prace gdzie indziej. Czyli podobnie jak za czasów PRL, premier wzywa państwowe spółki do udziału w zamierzeniach gospodarczych rządu. Te natychmiast stają na baczność i potwierdzają wszystko, co rząd sobie zażyczy... To, że obecnie są to spółki notowane na giełdzie nie zmienia istoty sprawy dotyczącej ręcznego nimi sterowania również przez samego premiera, czemu dał dowód w tym wystąpieniu. Nie powiedział on, że po długich debatach, obliczeniach i gwarancjach odkrycia tego gazu udało się je pozyskać. Spółki te owszem wyłożą kapitał, jednak jak rząd da gwarancje, że w wypadku tzw. klapy tego projektu wszystkie ich pieniądze zostaną im zwrócone.
Światowe koncerny międzynarodowe i krajowe, przed żadnym rządem nie stają na baczność. Wszystkim rządom, jak i innym swoim partnerom, przedstawiają oni takie same warunki biznesowe. Tego w wypowiedzi premiera zabrakło, bo po prostu tego nie było. Zgłoszony przez premiera projekt nie daje stu procentowej pewności zysku i powodzenia. Mało tego, na obecnym poziomie badań i rozeznania może się on jeszcze okazać nie opłacalnym! Co wtedy? Kto zwróci poniesione przez te firmy koszta? Nikt! jeżeli będą on zbyt duże to trzeba będzie ogłosić ich bankructwo. I nie chodzi tu o życzenia, tylko o rzeczywistość, bo każdemu premierowi RP życzę jak najlepiej.
Jeden parlamentarzysta
Premier Tusk o gazie łupkowym rzekł był:
"Wiecie, Państwo, szczególnie jeden parlamentarzysta zawsze nam przypomina o tym, jak ważny jest gaz łupkowy, ale nie musi nam przypominać, bo wiemy jakie nadzieje Polacy wiążą z naszym narodowym źródłem energii".
Zacznijmy od końca. Czy gaz łupkowy, którego zasobów przemysłowych, ani wydobywalnych jeszcze nie ma, jest już naszym "narodowym źródłem energii"?
Dotąd tym narodowym źródłem energii był węgiel kamienny. Teraz przez premiera został on zdetronizowany na rzecz wirtualnego (jeszcze) gazu łupkowego. Wydawało się, że kto, jak kto, ale politycy rangi premiera powinni bardziej trzymać się konkretów. Tych jednak w sprawie gazu łupkowego jeszcze nie ma!
Kolejna sprawa, to nadzieje Polaków jakie oni wiążą z gazem łupkowym. Otóż trzeba otwarcie sobie powiedzieć, że nadzieje te są jeszcze słabo uzasadnione. Wynika to z bardzo łatwych manipulacji informacjami na tematy zasobów. Przeciętny Polak, a w tym chyba i premier, nie odróżniają zasobów szacunkowych, czyli potencjalnych od zasobów rzeczywistych, czyli przemysłowych, które opłaca się wydobywać. Obecnie jesteśmy na etapie zasobów szacunkowych. Czy zostaną one potwierdzone przez zasoby wydobywalne to się jeszcze okaże.
Są szanse, że przynajmniej część z nich uzyska taki atest. Szanse to jednak nie pewność. Istniej równie duża szansa, że wszystkie te nadzieje mogą zostać zawiedzione. Przykładem są stosunkowo duże zasoby szacunkowe rud uranowych w Polsce. Jednak zawartość w nich uranu jest zbyt uboga, aby opłacalne było ich wydobycie. W tej sytuacji "śpiąc na rudach uranowych", musimy je dla naszych elektrowni jądrowych importować z zagranicy. Szkoda, że premier nie wziął tego pod uwagę, bo przynajmniej częściowo w wypadku niepowodzenia tego projektu byłby zabezpieczony.
I wreszcie ten "jeden parlamentarzysta". Chodzi tu o prof. Mariusza Oriona Jędryska, osoby wielce zasłużonej dla popularyzacji gazu łupkowego. Pierwszy sprowadził on do Polski firmy z USA, które podjęły się poszukiwań gazu łupkowego. Teraz premier się tym chwali. W polskiej tradycji przyjęte jest wyrażanie szacunku i uznania dla tego rodzaju dokonań. Kierowane pod jego adresem mało pochlebnych uwag z najwyższego państwowego szczebla jest oględnie mówiąc mało sympatyczne.
Polska służba geologiczna
Wywołany przez premiera do tablicy prof. Mariusz Orion Jędrysek przypomniał, że od pięciu lat postulowany jest przez niego projekt powołania polskiej służby geologicznej. Wielu jej krytyków skupia się na zbędności jeszcze jednej struktury administracyjnej. Podnoszą oni, że lepiej jest zadbać o to, aby dotychczasowe struktury powołane dla tego celu wywiązywały się ze swoich obowiązków...
Dokładniej to w propozycji tej nie chodzi o nową strukturę, tylko o wydzielenie jej z istniejącej już instytucji. Odrębne jej nazwanie oraz przydzielenie specjalnych zadań dotyczących przyznawania koncesji i kontrolowania ich obrotem oraz wywiązywania się z obowiązków w nich zawartych. Chodzi tu o wydzielenie z Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG) takiej właśnie struktury polskiej służby geologicznej. Instytut ten nie chce się na to zgodzić, bo osłabiłoby to jego pozycję jako monopolisty (pod względem oceny strategicznych decyzji surowcowych państwa). Twierdzi on, że struktura ta jest niepotrzebna, gdyż on sam wypełnia jej obowiązki. Jak wypełnia każdy widzi. O tym, że struktura taka jest jednak potrzebna, świadczy nie wyjaśniona do dnia dzisiejszego afera w Ministerstwie Środowiska związana z przyznawaniem koncesji na gaz łupkowy. Handel tymi koncesjami wielokrotnie przekracza kwoty pobrane z tego tytułu przez organ koncesyjny. Jest wielce prawdopodobne, że koncesje te dostaną się w ręce podmiotów nam nieprzychylnych i spekulacyjnych. Pozwala na to ułomne prawo geologiczne. Ostatnio Sejm RP odrzucił bez czytania złożony w tej sprawie projekt ustawy opracowany prze prof. Mariusza Oriona Jędryska. A przecież premier zapowiedział, że "trzeba razem skupić się nad tym projektem". Tym razem, to "razem" wypadło jakby jednak osobno.
Trudności z wierceniem
Pozostawiając na boku spory polityków na temat gazu łupkowego trzeba zauważyć, że po pięciu latach poszukiwań odwiercono zaledwie około 30 otworów wiertniczych za gazem łupkowym. Z tego pełne badania przeprowadzono tylko w kilku z nich. Ich wyniki są różne, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Nadal jest ich stanowczo za mało, aby cokolwiek pewnego powiedzieć o konkretnych zasobach gazu łupkowego w Polsce. O intensyfikacji badań na razie tylko się mówi. Wynika to przede wszystkim z tego, że badania te są bardzo drogie, a gwarancje sukcesu mało pewne. Na dodatek nie sprzyja nam ustawodawstwo UE, które w najbardziej dla nas korzystnej wersji jest wieloznaczne i różnie może być interpretowane. Pod wpływem agitacji ekologów narasta też sprzeciw dla poszukiwań za gazem łupkowym lokalnych społeczności. Szkoda, że tego wszystkiego zabrakło w piątkowym wystąpieniu premiera w Sejmie RP.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
