Metoda wstępnego odmetanowania otworami z powierzchni ma zostać w najbliższych latach eksperymentalnie wdrożona w silnie metanonośnym pokładzie 501 w partii Az kopalni Mysłowice-Wesoła. Przygotowaniem projektu zajmuje się Oddział Górnośląski Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego.
Zadanie badawcze, wycenione przez nadzorujące je Ministerstwo Środowiska na 24 mln zł, finansuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Skrępowany postęp
W kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego wydobycie biegnie aktualnie 18 ścianami. Co trzecia jest prowadzona w najwyższej, IV kategorii zagrożenia metanowego.
- Trzy ściany są prowadzone w warunkach wymuszających ograniczony postęp eksploatacji i w kolejnych latach ich liczba będzie się sukcesywnie zwiększać. O skali problemu świadczy przykład jednej z nich, w której możliwy dobowy postęp 6 metrów trzeba zredukować do 2 metrów. Tym samym w takiej proporcji spada wydobycie - informuje Grzegorz Plonka, główny specjalista w KHW.
Realizowany przez PIG-PIB projekt nosi nazwę "Przedeksploatacyjne odmetanowanie pokładów węgla otworami powierzchniowymi - ocena zastosowania w warunkach złożowych i górniczych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego wraz z odwierceniem otworu badawczego".
- Jego celem jest doświadczalne - poprzez wykonanie otworu badawczego - określenie warunków przedeksploatacyjnego odmetanowania pokładów węgla wraz z odzyskiem metanu powierzchniowymi otworami wiertniczymi w rejonach czynnych kopalń z analizą możliwości zastosowania hydraulicznego szczelinowania pokładów węgla - wyjaśnia Janusz Jureczka z Instytutu.
W marcu przyszłego roku ma zostać zwieńczony I etap, czyli studium wykonalności, oraz pełne opracowanie logistyczne i badawcze w zakresie przygotowań do odwiercenia otworu, łącznie ze sporządzeniem projektu robót geologicznych. Do września 2014 roku ma zostać zakończony II etap projektu, obejmujący już odwiercenie i udokumentowanie otworu badawczego w celu oceny przedeksploatacyjnego odmetanowania pokładów węgla z zastosowaniem szczelinowania hydraulicznego.
Beneficjentem nie tylko górnictwo
Kolejny etap - już poza finansowaniem ze środków NFOŚiGW - miałoby rozpocząć przejęcie otworu badawczego przez spółkę węglową. Byłby to - w przypadku pozytywnych wyników dwóch poprzednich - wstęp do kontynuacji produkcyjnych już testów do wyczerpania gazu oraz przystąpienia do eksploatacji odmetanowanej partii pokładu. W prognozach PIG-PIB mówi się o latach 2015-2018.
Zdaniem Janusza Jureczki, te całkowicie nowe w skali kraju doświadczenia mogą utorować drogę do eksploatacji metanu w skali przemysłowej i związanej z odmetanowaniem poprawy bezpieczeństwa pracy w zakładach górniczych. Byłyby też okazją do ekonomicznych porównań dwóch (tradycyjnej i eksperymentalnej) metod odmetanowania. Jureczka podkreśla przy tym, że beneficjentem wyników prac w ramach projektu będzie nie tylko sektor górnictwa węgla kamiennego, lecz także Ministerstwo Środowiska oraz inne agendy rządowe. Dla instytucji państwa byłyby istotnym przyczynkiem do uwzględniania w polityce energetycznej możliwości pozyskiwania tą metodą metanu w skali przemysłowej. Oczywistym walorem wdrożenia przedeksploatacyjnego ujmowania tego gazu otworami z powierzchni byłoby wreszcie zmniejszenie jego emisji do atmosfery z kopalnianych szybów.
Bezpieczeństwo i czysta energia
Odmienne aspekty, związane z powodzeniem eksperymentu, wskazuje dr Grzegorz Plonka. W odmetanowaniu wstępnym widzi przede wszystkim większe bezpieczeństwo prowadzenia ścian i wyrobisk, ale także - w następstwie niższych kosztów profilaktyki metanowej oraz intensywniejszego wykorzystania maszyn i urządzeń - obniżenie kosztów działalności górniczej.
- W odmetanowaniu otworami z powierzchni należy upatrywać przyszłość dla eksploatacji złóż głębokich i silnie metanonośnych. Mielibyśmy również atrakcyjne źródło pozyskania czystej energii z ujętego w ten sposób metanu - konkluduje Grzegorz Plonka.
W galerii: kopalnia Mysłowice-Wesoła należąca do Katowickiego Holdingu Węglowego. Mysłowice, 2012 r. (zdjęcia: Maciej Dorosiński - portal górniczy nettg.pl)
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
