Józef Patrycjusz Cieszkowski herbu Zerwikaptur zmarł 12 czerwca 1867 r. w Strzemieszycach Małych, dzisiejszej dzielnicy Dąbrowy Górniczej. Ten górnik, absolwent gimnazjum w Opolu a następnie Akademii Górniczej w Kielcach, był jednym z głównych twórców polskiego górniczego słownictwa fachowego. To on był autorem pojęcia "Zagłębie Dąbrowskie". Określił tym mianem górniczą część najdalej na zachód wysuniętej części Małopolski...
W 145. rocznicę jego śmierci uczczono pamięć tego wybitnego człowieka na różne sposoby. Okolicznościowe wykłady przybliżające sylwetkę Cieszkowskiego wygłoszone zostały podczas sesji sejmiku wojewódzkiego w Katowicach (18 czerwca). Radni jednogłośnie przyjęli wniosek do marszałka województwa dotyczący zlecenia Instytutowi Badań Regionalnych w Bibliotece Śląskiej opracowania i wydania publikacji poświęconej Józefowi Cieszkowskiemu (przypadającą na 220. rocznicę jego urodzin tj. w 2018 r.). Także podczas sesji Miejskiej Rady w Będzinie (25 czerwca br.) wysłuchano obszernego wykładu o życiu i działalności Józefa Cieszkowskiego. W holu gmach Sejmiku Śląskiego oraz w sali sesyjnej Urzędu Miejskiego w Będzinie zaprezentowane zostały okolicznościowe wystawy ukazujące dokonania Józefa Cieszkowskiego. Ponadto w będzińskim kościele pw. Świętej Trójcy odsłonięto tablicę wspominającą zmarłych w wieku dziecięcym Bronisławę i Stanisława Cieszkowskich, dzieci Józefa Patrycego Cieszkowskiego. Tablica ta jest jedynym fizycznym śladem po rodzinie Cieszkowskiego w Zagłębiu Dąbrowskim. Dodajmy, że dla upamiętnienia postaci Cieszkowskiego Towarzystwo Przyjaciół Dąbrowy Górniczej odsłoniło w 2006 r. tablicę pamiątkową na budynku szkoły podstawowej w Strzemieszycach Małych...
Józef Patrycy Cieszkowski urodził się 8 marca 1798 r. w Czubrowicach. Mieszkał w Strzemieszycach Małych. Był żonaty, miał 4 synów i 3 córki. Zmarł 11 czerwca 1867 r. Pochowano go zapewne na cmentarzu w Gołonogu, dziś dzielnicy Dąbrowy Górniczej (jednak grób jego nie zachował się).
W latach 1843-1861 był naczelnikiem Oddziału Kopalń Okręgu Zachodniego w Królestwie Polskim z siedzibą w Dąbrowie Górniczej. Do górnictwa wprowadził nowe metody eksploatacji pokładów węgla kamiennego (był. m.in. prekursorem metody nazywanej dąbrowską lub zagłębiowską). Odkryte przez niego nowe złoża węgla dały podstawę do uruchomienia wielu kopalń, m.in.:
• Cieszkowski i Szuman (w 1864 r.),
• Łabęcki (1865 r.),
• Hieronim (1867 r.),
• Nowa (1867 r.).
Zasłużył się też przy poszukiwaniu galmanu. Uczestniczył w pracach senatu Wolnego Miasta Krakowa nad ustawodawstwem górniczym. Około 1850 r. wprowadził pojęcie Zagłębie Dąbrowskie. Określało ono charakter regionu gospodarczego z przewagą górnictwa i hutnictwa.
Życie Cieszkowskiego związane było częściowo z Będzinem. W kościele Świętej Trójcy zawarł związek małżeński z Florentyną Ksawerą z Grabowskich. W tymże kościele chrzczono jego dzieci. On też przysłużył się do uruchomienia kopalni węgla na terenie dzisiejszego Będzina nazwaną Ksawera. Kopalnia już od dawna nie istnieje. Przetrwało natomiast osiedle o takiej samej nazwie, łącznie z robotniczymi familokami. Nie będzie osiedla Cieszkowskiego. Pewne jest już, iż w Będzinie patronem nowej ulicy będzie ten, który jako pierwszy powiedział: Zagłębie Dąbrowskie.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
