Wielu pracowników kopalń może stracić uprzywilejowane warunki przechodzenia na emeryturę. Jeśli prześledzić nowele ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, można wysnuć jeden wniosek: górnicze przywileje znikają w coraz większym tempie.
Historia górniczych przywilejów emerytalnych jest długa i zagmatwana. Do końca 2008 r. dla osób, które nie przystąpiły do OFE, ustawodawca pozostawił możliwość przejścia na emeryturę górniczą na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2006 r. Prawo do emerytury górniczej przysługiwało pracownikowi, jeśli do 31 grudnia
2008 r. udowodnił okres pracy górniczej, łącznie z pracą równorzędną i okresami do niej zaliczanymi, wynoszący łącznie 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej.
Osoba, która ukończyła 55 lat, mogła uzyskać prawo do emerytury pod warunkiem, że udowodniła okres pracy górniczej, łącznie z pracą równorzędną i okresami do niej zaliczanymi, wynoszący 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet, w tym co najmniej 5 lat pracy górniczej określonej w ustawie. Do końca 2008 r. można było też uzupełnić wymagany 25-letni staż pracy okresami zaliczanymi: służbą wojskową, pracą w policji, straży pożarnej i granicznej, okresami pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłkami z ubezpieczenia chorobowego lub opiekuńczego, świadczeniami rehabilitacyjnymi, a nawet nauką w szkole wyższej.
Bez względu na wiek
Mało tego, górniczą emeryturę można było uzyskać bez względu na wiek. Prawo do tego świadczenia przysługiwało pracownikom, którzy byli zatrudnieni pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat. Zaliczano im okresy niezdolności do pracy z tytułu wypadków w drodze do i z pracy lub spowodowanych chorobą zawodową, a także zakaźną, w wymiarze do 35 dni w roku kalendarzowym.
Dobre czasy szybko się jednak skończyły. Od 1 stycznia 2007 r. obowiązuje nowe prawo, wprowadzone ustawą z dnia 27 lipca 2005 r., o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W rozdziale 3a napisano, że górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który ukończył 50 lat, ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej. Z kolei osoba, która ukończy 55 lat, uzyskuje prawo do emerytury, jeśli udowodni okres pracy górniczej, łącznie z pracą równorzędną, wynoszący łącznie 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w ustawie.
- Obecne przepisy operują jedynie pojęciem okresów pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą. Nie ma już mowy o okresach zaliczanych do pracy górniczej, takich jak służba wojskowa i niezdolności do pracy z powodu choroby, z wyłączeniem wypadku przy pracy i choroby zawodowej. Ponadto ograniczono katalog okresów pracy równorzędnej z pracą górniczą. Nie zalicza się do niej pełnienia funkcji z wyboru w organach związków zawodowych lub zatrudnienia w administracji kopalń - zwraca uwagę Anna Sobańska-Waćko, rzeczniczka chorzowskiego ZUS.
Odchudzony katalog
Wciąż jednak możliwe jest przejście na emeryturę górniczą bez względu na wiek, pod warunkiem udowodnienia 25 lat pracy górniczej, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z tych uprawnień mogą skorzystać wszyscy górnicy, także ci, którzy przystąpili do OFE. Odchudzony został znacznie katalog okresów, które można zaliczyć do wymaganego okresu 25 lat pracy pod ziemią. Pozostały: niezdolność do pracy z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, a także okresy czasowego oddelegowania do zawodowego pogotowia ratowniczego, poprzedzone pracą górniczą pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie ma już szans na zaliczenie okresów niezdolności spowodowanych wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo chorobowego do 35 dni w roku kalendarzowym.
W najbliższej przyszłości wielu górników może stracić i te przywileje emerytalne. Być może w odstawkę pójdą przeliczniki, dzięki którym emerytury górnicze są dużo wyższe od pozostałych.
Według zapowiedzi premiera Donalda Tuska przywileje na pewno zachowają górnicy pracujący bezpośrednio przy wydobyciu.
- Trudno powiedzieć, kto miałby to być. Przecież wszyscy górnicy pracujący pod ziemią mają coś wspólnego z wydobyciem - zauważa Wacław Czerkawski, wiceprzewodniczący ZZ Górników w Polsce.
Rachunek ekonomiczny jest jednak prosty. Liczba emerytów górniczych przekracza obecnie 200 tys. ZUS wyliczył w 2010 r., że koszt ich świadczeń wyniósł około 8 mld zł. Gdyby naliczano je tak, jak innym pracującym w szkodliwych warunkach, budżet zaoszczędziłby połowę tej sumy.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
To niech premier popracuje pod ziemią na wydobyciu z 6 miesięcy to się przekona - zresztą każdy kto jest za tym debilnym pomysłem, albo niech przeżyują sobie tąpnięcie(ale nie jakieś byle jakie)lub nawet wywalanie sjkał itp. zobaczą co to... Spieprzali by gorzej jak młodzi - jesli wogóle strach by im nie sparaliżował nóg... H,mmm,mmm 60 letni górnik? K....a a kręgosłup jak u 80- paro latka... Piszę o ludziach z wydobycia i przygotówek bądź rozbiórek (o tych oddziałach gdzie jest jeb...aczka.... Powodzenia... Zostańcie z Bogiem
Ja klakierem PO - a to dobre. Jestem gornikiem w JSW i codziennie tyram w tym syfie, wiec... Zgadzam sie z poprzednikiem, ze spoleczenstwo jest do bani, a swiadomosc polityczna i zwiazkowa jest tak marna, jak w malo ktorym panstwie. Chce zwrocic jeszcze uwage na powyzszy artykul, gdzie juz nastawia sie ludzi na pomniejszanie przywilejow, choc rzad jeszcze nie powzial zadnych krokow. Da sie odczuc wyrazna zgode zwiazkow na zapowiedziane kroki rzadu. A swoja droga Tusk ma swoja taktyke. Bierze sie za przywileje, dajac spokoj zwiazkom, wiec zwiazki siedza cicho. Prosze zwrocic uwage na aktywnosc zwiazkow w innych krajach. Na kopalniach zwiazki bawia sie w organizowanie wycieczek, na ktore to w pierwszej kolejnosci zapisywani sa sami zwiazkowcy i ich znajomi, a potem ewentualnie inni, jak sa miejsca jeszcze. To jest żenada
Do "Emil" Krytykować potrafisz-więc może jakieś propozycje? Na to cię nie stać-jesteś klakierem PO i tylko klawiatura komputerowa cię interesuje.Żenada. Obywatele jak sobie pościelą tak się wyśpią, i tutaj żadne związki nie pomogą jeśli ten naród się nie opamięta Duża większość obywateli potrafi tylko w gębie być mocna, ale dać coś od siebie więcej to już inna bajka-to dotyczy sąsiada a nie mnie. Znieczulica społeczna, zazdrość na każdym kroku. Taktyka PO jest prosta i bardzo skuteczna : porużnić policjanta z górnikiem, nauczyciela z prokuratorem, kolejarza z hutnikiem i sprawa załatwiona. My Polacy zachowujemy sie jak psy ogrodnika "sami nie zjemy ale drugiemu nie damy"Idealnie pasuje tutaj przykład "Emil" podstawiony klakier i pewnie dobrze opłacony, którego jedynym zadaniem jest szkalowanie ZZ-pozdrawiam
W porzadku podnosmy wiek emerytalny, ale w stosunku do osob teraz ta prace rozpoczynajacych! Druga strona medalu to co sie stanie jesli nie dozyjemy do zacnej emerytury, co z tego bedzie miala rodzina...nedze??? Wydluzenie wieku emerytalnego powinno isc w parze z odpowiednimi zabezpieczeniami socjalnymi, opieka medyczna itd. itp. Po wtore jak to juz tutaj zostalo wiele razy podnoszone PRAWO NIE MOZE DZIALAC WSTECZ! Jesli ktos nawiazal stosunek pracy na pewnych warunkach to winien na tych warunkach dopracowac do emerytury!
Bracia, górnictwo już ma złote czasy za sobą. Skoro premier pozsotał gluchy na protesty podnoszenia wieku przejscia na emerytury do 67, tak samo nie ruszy go placz i lament górnikow. Zycze zdrowia i długiej emerytury tym co jeszcze uda sie uciec w tym roku. Szczesc Boze
Bezczynnosc zwiazkow zawodowych zastanawia. Chca sprzedac ludzi albo juz to zrobili. D Kolorz wdal sie w polityke, co swiadczy o tym,ze ma w nosie robotnikow. Wspial sie na plecach gornikow do koryta. Kiedys przeczytalem, ze rozdaje karty na Slasku. Ciekawe komu? Na pewno nie ludziom majacym na celu dobro braci gorniczej. Szczęść Boże
Najlepiej jak górnik będzie pracował do śmierci Składka do ZUS-u solidna.
"jak się to ma do równego traktowanie obywateli, w służbach mundurowych nowe zasady będą obowiązywać za 15 lat do nowo rozpoczynających pracę. Czy nie powinien w górnictwie obowiązywać okres przejściowy też 15 lat." Ja Ci powiem jak to się ma w górnictwie jak wprowadzą jakieś zmiany to ze skutkiem wstecz o kilka lat pomimo tego że prawo nie działa wstecz no chyba ze działa na twoja korzyść a geniusze z PO itp stwierdza ze działają tylko na twoja korzyść. I jeśli wprowadza ze możesz pracować do 67 na dole to obejma nie tylko tych co zaczną pracować od dnia wprowadzenia ustawy tylko np od 2000 roku ;) tak jak to zrobili z rewirami
Zwiazki teraz śpią a potem powiedza, ze ich rzad zaskoczyl. Wazne, ze maja cieple posady. Chyba jest cichy uklad rzad - zwiazki. Ludzi sie sprzeda a zwiazkowcy zostana nietknieci
Myślę, że sprawiedliwe byłoby wprowadzenie okresu przejściowego np 15 lat ale już zwiększać lata pracy np co rok dodawać 3 miesiące i tak ten co dziś ma do emerytury 5 lat odszedł by za 6 lat i 3 miesiące
jak się to ma do równego traktowanie obywateli, w służbach mundurowych nowe zasady będą obowiązywać za 15 lat do nowo rozpoczynających pracę. Czy nie powinien w górnictwie obowiązywać okres przejściowy też 15 lat.