- Bardziej wiarygodne wydają mi się informacje z raportu Najwyższej Izby Kontroli, niż opinie, które PIG sam publikuje na swój temat. (...) Po pięciu latach prac, należało udokumentować ich stan, albo przemilczeć wstydliwa prawdę, że żadnych nowych informacji o łupkach nie było. Publikowanie raportu spod znaku "scio me nihil scire" nie przystoi Państwowemu Instytutowi Geologicznemu - ripostuje Grzegorz Makuch rzecznikowi PIG-PIB Andrzejowi Rudnickiemu.
Nieskuteczność poszukiwań gazu łupkowego w Polsce rozbudza emocje. Przypomnijmy, że po zamieszczeniu przez Trybunę Górniczą i portal nettg.pl rozmowy z Grzegorzem Makuchem pt. "W cieniu Moskwy i Berlina" (w której wytknięto polskiej stronie skandaliczne zaniedbania m.in. w dokumentowaniu wierceń), swoją odpowiedź do redakcji nadesłał Andrzej Rudnicki - rzecznik PIG-PIB (zarzucając naszemu rozmówcy niewiedzę i wprowadzanie opinii publicznej w błąd).
Krytykę rzecznika PIG-PIB odpiera z kolei Grzegorz Makuch, którego list do redakcji publikujemy poniżej (układ i wyróżnienia od autora).
"Na wstępie wyjaśnijmy sobie, że w rozmowie i publikacjach skupiałem się na dywersyfikacji kierunków gazu do Polski, a wątki dotyczące PIG, Archiwum Geologicznego i raportu PIG z 2012 r. (szacującego wydobywalną ilość gazu z łupków) nie były zasadniczą kwestią, co podkreślam, by odpowiednio rozłożyć akcenty.
Przechodząc do meritum, źródła moich informacji są dwojakie: jestem autorem książki "Gaz łupkowy Wielka gra o bezpieczeństwo energetyczne Polski" (więcej: www.gazlupkowy.net), która jest zbiorem wywiadów z ekspertami, politykami i naukowcami. Przypuszczając jednak, że źródło to może wydać się rzecznikowi Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego-Polskiej Służby Geologicznej Panu Andrzejowi Rudnickiemi mało obiektywne, powołam się w tej odpowiedzi na raport Najwyższej Izby Kontroli.
W wyniku działań kontrolnych obejmujących lata 2007-2012 (na stanowisku Głównego Geologia Kraju byli wówczas Jacek Jezierski, Piotr Woźniak) NIK opublikował raport "Poszukiwanie, wydobywanie i zagospodarowanie gazu ze złóż łupkowych", w którym czytamy:
Warto na tę informację zwrócić uwagę, jako że Pan Andrzej Rudnicki w swoim komentarzu napisał: "Należy przy tym podkreślić, że rdzeń to jedynie jedna z form opróbowania otworu wiertniczego. Istnieją także próbki okruchowe, czy też próbki z płuczki wiertniczej. Mylenie ich z rdzeniem jest błędem. Na dodatek nie każdy otwór jest rdzeniowany.".
Autorzy raportu NIK zdają się mieć inną opinię niż Pan Andrzej Rudnicki odnośnie wartości "prób okruchowych". Także praktycy eksploracji i eksploatacji podkreślają, że badania prób okruchowych, czy płuczki poodwiertowej mogą co najwyżej dać odpowiedź na pytanie: czy gaz jest, czy go nie ma?
Chcę także odnotować, że w swoim tekście (ani wywiadzie, którego udzieliłem) zwrot "próby okruchowe" nie pojawił się, zatem nie wiem, dlaczego rzecznik PIG zarzuca mi mylenie faktów, na które uprzednio się nie powoływałem.
Skoro już jesteśmy przy próbkach okruchowych, to raport NIK także rozwiązuję tę zagadkę/nieścisłość, dlaczego PIG zajmuje się próbkami okruchowymi, a nie rdzeniami. Pozwolę sobie przytoczyć kolejny cytat z raportu: "Dodatkowo należy nadmienić, że organ koncesyjny i Skarb Państwa w odniesieniu do części rdzeni wiertniczych pozyskanych z dotychczas wykonanych otworów, ale jeszcze nie przekazanych do CAG, może nie otrzymać wymaganej na podstawie koncesji, co najmniej połowy ich objętości. Jak wykazała bowiem kontrola przeprowadzona u przedsiębiorców, niektórzy z nich pozyskane rdzenie o średnicy poniżej 10 cm przecinali wzdłuż w proporcjach 2/3 i 1/3 z zamiarem przekazania mniejszej objętości rdzenia do CAG argumentując, iż pełny zakres potrzebnych badań geologicznych możliwy jest tylko na większej objętości podzielonego rdzenia".
(por. strony 40-41 Raportu NIK)
Jak Pan Andrzej Rudnicki słusznie zauważył, nie jestem z wykształcenia geologiem. Ale jak się dowiedzieliśmy z przytoczonych fragmentów z raportu NIK nie trzeba nim być by pracować w Centralnym Archiwum Geologicznym przy Państwowym Instytucie Geologicznym. Z drugiej strony moje wykształcenie (politolog, rosjoznawca, amerykanista) jest wystarczające by czytać ze zrozumieniem raporty publikowane przez Najwyższą Izbę Kontroli.
Pan Andrzej Rudnicki pisze również: "Pan Grzegorz Makuch nie podaje źródła tej informacji. Tymczasem źródłem powinno być Narodowe Archiwum Geologiczne, które prowadzi centralne archiwum geologiczne". Z całym szacunkiem dla CAG i PIG, a zwłaszcza osób pracujących w tych instytucjach, bardziej wiarygodne wydają mi się informacje z raportu Najwyższej Izby Kontroli, niż opinie, które PIG sam publikuje na swój temat.
Co się zaś tyczy samego raportu PIG dot. zasobów wydobywalnych, to powtórzę, bo widocznie wyraziłem się mało zrozumiale. Raport "otwarcia" mógł być opublikowany w 2005, 2006 czy nawet 2007 roku. Ale nie w 2012 r. Wówczas, po pięciu latach prac, należało opublikować raport dokumentujący stan prac, albo przemilczeć wstydliwa prawdę: PIG-PIB-PSG nie posiadał prawie żadnych nowych informacji dot. zasobów gazu z łupków mimo trwających od pięciu lat prac. Tymczasem publikowanie raportu spod znaku "scio me nihil scire" nie przystoi Państwowemu Instytutowi Geologicznemu-Państwowemu Instytutowi Badawczemu.
Ponadto jako smaczek dodam, że Pan Andrzej Rudnicki przytaczając bardziej aktualne liczby odnośnie wykonanych odwiertów zauważył ciekawą niespójność. A mianowicie, podałem za raportem NIK następujące liczby: 53 odwierty i 13 rdzeni (w tym 12 to "próbki okruchowe"?). Pan Andrzej Rudnicki apelując, bym podawał możliwie aktualne liczby, zauważa, że wykonano w Polsce 72 odwierty i 22 rdzeniowania. Ile z tych rdzeni trafiło go PIG? Bo ilość wierceń wzrosła znaczniej, niż ilość rdzeni. Czy znowu przekazano do PIG-PIB "próbki okruchowe"?
Oczywiście, nie każda koncesja zawierała odpowiednio dookreślony zakres prac geologicznych obligatoryjnych i opcjonalnych wierceń. Podpowiem tylko, że zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym PIG-PIB-PSG był zobligowany do wsparcia Ministerstwa Środowiska, działającego przez GGK, w zakresie przygotowania odpowiedniej treści koncesji.
W raporcie NIK nieprawidłowości w działaniach PIG-PIB, kolejnych Ministrów Środowiska, Głównych Geologów Krajów, jest znacznie więcej. Ja przytoczyłem zaledwie kilka wyimków na potrzeby tej dyskusji. Najogólniej zaznaczę tylko, że w raporcie NIK możemy także przeczytać o nieprawidłowościach w przyznawaniu koncesji (przewlekłe, nierzetelne i uznaniowe postępowania, niekompletne wnioski, brak wiarygodności ekonomicznej wnioskodawcy), niskim tempie poszukiwań, słabym nadzorze nad firmami, opóźnieniach w tworzeniu prawa, błędach w systemie przyznawania koncesji, złych zapisach w koncesjach, zbyt dużych obszarach koncesyjnych, niepowołaniu Pełnomocnika Rządu ds. rozwoju wydobywania węglowodorów (ustanowionego rozporządzeniem z dnia 22 czerwca 2012 r.) itd.
Z poważaniem,
Grzegorz Makuch
www.energetykaipolityka.pl"
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Tak się zastanawiam. Będąc studentem geologii widzę, że 1/3 rzeczy, o których Pan pisze to czysta fikcja i bzdura. Nie czuję się specjalistą, ale już po samym kursie prawa geologicznego i górniczego wiem, że Pańskie zarzuty są co najmniej nie na miejscu. Nie mówiąc już o tym, że w życiu nie widział Pan ani rdzenia, ani prób okruchowych. Ani danych geofizyki otworowej. Jaki jest więc sens takiego artykułu?
a ja się zastanawiam, jaki interes ma, albo w czyim interesie działa p. Makuch, tak uparcie oczerniając PIG-PIB? Dlaczego manipuluje czytelnikiem, wciskając mu kit i nieprawdę? Np. zdanie, które zdaniem p. Makucha rzekomo jest w raporcie NIK "Centralne Archiwum Geologiczne (podległe PIG-PIB) pobierało rdzenie w technologii naruszającej stan i budowę próbek" - otóż nie ma takiego stwierdzenia w raporcie NIK. Może pan się weźmie za literaturę science-fiction, zamiast manipulować i kłamać!