Podczas briefengu prasowego w Sejmie RP w czwartek, 4 października, przedstawiciele Ministerstwa Energii, Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wspólnie poinformowali o przyjęciu uzgodnionej treści rozporzadzeń wykonawczych do ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw.
W spotkaniu z mediami w Warszawie udział wzięli minister energii Krzysztof Tchórzewski i wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski, minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz oraz wiceprezez NFOŚiGW, pełnomocnik ds. rządowego programu "Czyste Powietrze" Piotr Woźny.
Przypomnijmy, że kluczowe rozporządzenie zawiera obowiązujące minimalne parametry jakościowe dla kilku rodzajów węgla na rynku detalicznym w Polsce. Projekt wywołał krytykę środowisk obrońców klimatu i niektórych samorządów, które zarzucały mu zbytnią łagodność (m.in. w zakresie dopuszczalnego poziomu zasiarczenia i zapopielenia). Resort energii objaśniał, że ustawa nakazuje w przypadku węgla optymalnie pogodzić czynniki środowiskowe z ekonomicznymi.
W czwartek w Sejmie poinformowano, że minister energii podpisał w ubiegłym tygodniu rozporządzenia wykonawcze do znowelizowanej 5 lipca tego roku ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Rozporządzenia dotyczą wymagań jakościowych dla paliw stałych, sposobu pobierania próbek paliw stałych, a także metod badania jakości paliw stałych oraz wzoru świadectwa jakości paliw stałych. Według informacji Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii rozporządzenia mają zostać opublikowane jeszcze w czwartek.
Dostępny i poszukiwany opał
- Przepisy rozporządzenia o monitorowaniu i kontrowaniu jakości paliw wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym oraz uwzględniają możliwości nabycia paliw przez gospodarstwa domowe - podkreślił w czwartek minister Krzysztof Tchórzewski.
Wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski zaznaczył, że chroniony jest zasadniczy cel ekologiczny ustawy:
- Dzięki tym przepisom z rynku detalicznego zostanie wyeliminowane paliwo nieprzystosowanie do spalania w gospodarstwach domowych, czyli muły węglowe i flotokoncentraty.
Grzegorz Tobiszowski tłumaczył, że "poprawa jakości powietrza jest procesem składającym się z wielu elementów m.in jakości kotłów i paliw, wyeliminowania spalania śmieci i zanieczyszczeń komunikacyjnych".
- Skumulowanie tych działań doprowadzi do istotnej poprawy jakości powietrza - podkreślił Tobiszowski.
Ewolucyjna poprawa jakości paliw
Szefowa MPiT Jadwiga Emilewicz oceniła, że jest "to historyczny dzień", a rząd Zjednoczonej Prawicy jako pierwszy postawił problem walki ze smogiem tak wysoko w politycznej agendzie. Dodała, że przygotowanie ustaw, rozporządzeń jak i programu termomodernizacji to "pierwsze tak kompleksowe podejście, poważne podejście do walki o czyste powietrze".
- Czyste powietrze i jasne reguły rynkowej gry są jednym z priorytetów rządu premiera Mateusza Morawieckiego. Obecnie nie można już produkować ani sprzedawać w Polsce kotłów, które nie spełniają ścisłych kryteriów dotyczących ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Z kolei ustawa i rozporządzenia pomogą wyeliminować z rynku paliwa stałe nieprzystosowane do spalania w gospodarstwach domowych i w ewolucyjny sposób poprawią ich jakość. Liczymy na to, że podejmowane przez rząd działania w ciągu najbliższych lat przyniosą wymierne efekty - powiedziała Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii.
- Cieszę się, że przepisy dotyczące norm jakości paliw zaczną obowiązywać jeszcze przed nadejściem pełnego sezonu grzewczego w tym roku. To będzie pierwszy sezon grzewczy, w którym sprzedawcy paliw stałych będą musieli przekazywać swoim klientom świadectwa jakości paliw stałych ponosząc pełną odpowiedzialność prawną za prawdziwość i rzetelność informacji zawartych w tych świadectwach. Jestem przekonany, że to przyczyni się do głębokiego wzrostu świadomości konsumenckiej, a przez to również do poprawy jakości powietrza w Polsce – podkreślił Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu "Czyste Powietrze", wiceprezes NFOŚiGW.
Trzy filary programu "Czyste Powietrze"
Przyjęcie ustawy i wydanie rozporządzeń stanowi realizację jednego z trzech najważniejszych filarów programu "Czyste Powietrze".
Dwa pozostałe to przyjęcie standardów emisyjnych dla kotłów węglowych małej mocy wykorzystywanych w gospodarstwach domowych (punkt ten został zrealizowany już w ubiegłym roku poprzez wydanie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów) oraz uruchomienie 19 września tego roku naboru wniosków do realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz 16 wojewódzkich funduszy powszechnego programu termomodernizacji i wymiany przestarzałych źródeł ciepła w polskich domach.
Ustawa oraz rozporządzenia wykonawcze tworzą system regulacji prawnych, którego najważniejszymi elementami są:
Kompromisowe korekty do rozporządzenia
W trakcie prac nad końcową wersją rozporządzeń wykonawczych Ministerstwo Energii, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz Ministerstwo Środowiska osiągnęły porozumienie co do parametrów jakościowych miałów węglowych definiowanych w tabelach 5 i 6 rozporządzenia w sprawie norm jakości paliw stałych.
W efekcie ustaleń tabela nr 5 definiuje normy jakościowe w sposób odpowiadający standardom uchwał antysmogowych przyjętych na terenie ośmiu województw w Polsce. Natomiast obrót miałami zdefiniowanymi w tabeli 6 dla potrzeb spalania ich w źródłach o mocy poniżej 1 MW dopuszczony będzie jedynie do dnia 30 czerwca 2020 r. (klauzula derogacyjna), a po upływie tego okresu czasu minimalny standard jakościowy wyznaczać będą parametry jakościowe ustalone dla potrzeb tabeli 5.
- Nie będzie można używać najbardziej szkodliwych paliw jakimi są muły i flotokoncentraty, a te gorszej i słabszej jakości miały wykluczamy od lipca 2020 r. - powiedziała Emilewicz. Dodała, że okres przejściowy jest podobny do tych jakie były przyjmowane w uchwałach antysmogowych przez województwa.
Uczestniczący w konferencji wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski wyjaśnił, że możliwość stosowania miałów węglowych do końca czerwca 2020 r. ma dać czas producentom, sprzedawcom węgla jak i konsumentom na dostosowanie się do nowych przepisów. Ocenił, że nowe regulacje "budują rynek sprzedażowy dobrego węgla w Polsce".
W toku uzgodnień ustalono również redukcję dopuszczalnego poziomu siarki, jak też uzgodniono dokonywanie wspólnie przeglądów wymagań jakościowych paliw stałych, tak aby na bieżąco wypracowywać ścieżkę redukcji szkodliwych substancji, która realizowana będzie sukcesywnie przez kolejne lata z uwzględnieniem postępów restrukturyzacji sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce.
Jednocześnie – mając na względzie fakt, iż miały o parametrach jakościowych zdefiniowanych w tabeli 6 wykorzystywane są głównie jako paliwo stosowane w kotłach o wyższej mocy przez rolników, przedsiębiorstwa ogrodnicze, małe zakłady produkcyjne i innych przedsiębiorców - Ministerstwa Energii oraz Przedsiębiorczości i Technologii uzgodniły dokonanie nowelizacji przepisów ustawy o normach jakości paliw, która spowoduje, że miały węglowe zdefiniowane w tabeli 6 będą mogły być nabywane w okresie przejściowym (tj. do 30 czerwca 2020 r.) jedynie przez podmioty wykorzystujące te paliwa dla potrzeb działalności gospodarczej, działalności wytwórczej w rolnictwie, ogrodnictwie czy też warzywnictwie
Przyjęty pakiet rozwiązań tj. ustawa i rozporządzenia kompleksowo regulują kwestię jakości paliw stałych poprzez określenie dopuszczalnych parametrów, sposobu pobierania próbek do analizy, metod badania jakości paliw oraz określają wzór świadectwa jakości.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
