Górnictwo i górnicy jak dojne krowy, czyli operacja Orkiestra

Górnicze i energetyczne spółki zawierały umowy z firmą kierowaną przez znanego działacza Solidarności. Na podstawie fikcyjnych faktur miał on finansować kampanię wyborczą nadzorującego spółki wiceministra z PiS Adama G. - donosi Wyborcza.pl. Rządzący traktowali górnictwo i górników jak dojne krowy.

Red. Marcin Pietraszewski przypomina, że w Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim rozpocznie się wkrótce proces dotyczący korupcji podczas kampanii wyborczej w 2019 r. Portal netTG.pl Gospodarka - Ludzie pisał, że na ławie oskarżonych zasiądzie sześć osób. To Adam G., były śląski senator i poseł PiS, wiceminister energii, a potem aktywów państwowych w rządzie Mateusza Morawieckiego. To on był odpowiedzialny za górnictwo i energetykę.

- Politykowi PiS pieniądze miał przekazać Marek K., znany na Śląsku działacz Solidarności. Przed laty słynął z organizowania protestów w obronie likwidowanych kopalń, potem był członkiem prezydium górniczej Solidarności. Kiedy przeszedł na emeryturę, został prezesem rodzinnej firmy Dexus, zaczął organizować widowiska i spektakle o charakterze patriotycznym. W 2018 roku zrealizował transmitowane przez Telewizję Trwam oratorium "szlakiem Ikara" poświęcone ofiarom katastrofy smoleńskiej. Sponsorem tego wydarzenia był KGHM. Rok później z okazji setnej rocznicy I Powstania Śląskiego, na zlecenie samorządu województwa i śląsko-dąbrowskiej Solidarności wyprodukował widowisko "Trzy krople krwi".

Według Prokuratury Krajowej Marek K. miał korumpować Adama G., "aby podległe mu podmioty zawierały umowy z Dexus sp. z o.o. na organizację wydarzeń o charakterze artystycznym oraz aby warunki tych umów były korzystne dla spółki Dexus". Uzyskane w ten sposób pieniądze miały zostać przeznaczone na sfinansowanie kampanii wyborczej Adama G. oraz jego żony ubiegającej się o mandat senatora.

Wyborcza donosi, że CBA prowadziła operację o kryptonimie Orkiestra. W jej efekcie na ławie oskarżonych zasiądą też współpracujący z Adamem G. politolog Jarosław K., a także Stanisław W., jeden z najbogatszych Ślązaków oraz radca prawny Tomasz T. Z akt sprawy, do których dotarł red. Pietraszewski wynika, że Adam G. miał traktować państwowe spółki jak dojne krowy. Zarządzający nimi menedżerowie ze strachu przed dymisją nie liczyli się z pieniędzmi. Te pieniądze miały iść rzekomo na kampanię premiera Morawieckiego i ministra Michała Wosia. 

- Według Prokuratury Krajowej latem 2019 r. Adam G. zwrócił się do Marka K. z propozycją przystąpienia do czegoś, co nazywał "inżynierią finansową kampanii wyborczej". Miało polegać to na tym, że Adam G. sprawi, aby podległe mu spółki górnicze oraz energetyczne zaczęły dawać pieniądze na organizowane przez Marka K. widowiska o charakterze patriotycznym, a także będą kupowały płyty dvd z nagranymi przedstawieniami. Chodziło o Polską Grupę Górniczą, Jastrzębską Spółkę Węglową, Węglokoks, Tauron oraz Tauron Wydobycie. Finansując działalność spółki Dexus państwowe firmy miały uzyskać status mecenasów sztuki, ich loga miały być umieszczane na zaproszeniach, a nazwy pojawiać się w materiałach reklamowych na antenie Polskiego Radia. W zamian Marek K. miał sfinansować kampanię wyborczą wiceministra z PiS oraz jego żony - czytamy.

W sierpniu 2019 r. Marek K. zawarł umowę o współpracy z poleconą mu przez Adama G. agencją Agemark Jerzego U. Potem do 18 listopada wystawił sześć faktur na realizację nagłośnienia przedstawienia "Trzy krople krwi", tj. reklamy graficzne, a także promocję i pozyskanie podmiotów zainteresowanych kupnem płyt z nagranym widowiskiem. Opiewały one na 165 tys. zł. Marek K. i Jerzy U. przyznali śledczym, że faktury były fikcyjne, a opisane w nich usługi nigdy nie zostały zrealizowane. Pieniądze trafiły jednak na konto firmy Agemark, która następnie miała opłacać materiały wyborcze Adama G. i jego żony. Potwierdzają to emaile.

Kampania wyborcza zakończyła się 11 października 2019 roku. Dwa dni później Adam G. zdobył mandat posła, a jego żona senatora.  Red. Pietraszewski wylicza, że CBA sprawdziło zgłoszone do Państwowej Komisji Wyborczej wydatki małżonków G. na kampanię wyborczą. Z danych przekazanych przez komitet wyborczy PiS wynikało, że oficjalne koszty Adama G. wyniosły 42, a jego żony 24 tys. zł. - Do tego trzeba jednak doliczyć 171 tys. zł przekazanych przez Marka K. - podkreśla Prokuratura Krajowa.

Śledczy przeanalizowali rachunki bankowe spółki Dexus. Okazało się, że podległe Adamowi G. spółki górnicze i  energetyczne od sierpnia 2019 do końca 2020 r. przelały na jej konto kilkaset tysięcy złotych. Były to pieniądze wynikające z umów zawartych na usługi reklamowe i promocję marki podczas przedstawienia "Trzy krople krwi", zakup płyt z nagraniem spektaklu "Heroizm Witolda Pileckiego", organizację benefisu prałata Bernarda Czerneckiego, czy organizację Dnia Górnika w Katowicach.

Wyborcza pisze: - "Przeprowadzone w toku śledztwa czynności dowodowe nie pozwoliły na ustalenie, kiedy i w jaki sposób Adam G. polecił, zalecił, czy też zarekomendował osobom kierującym przedsiębiorstwami podległymi mu jako Sekretarzowi Stanu w Ministerstwie Energii, aby zawierano umowy ze spółką Dexus. Zarazem treść tych czynności pozwala na czynienie ważnych wniosków. O ile bowiem prezesi najważniejszych z tych podmiotów-holdingów (Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej, Grupy Węglokoks - Tomasz Rogala, Włodzimierz Hereźniak, Tomasz Heryszek), a więc osoby mające najczęstszy kontakt służbowy z Adamem G., kategorycznie zaprzeczali, aby takie próby wpływów miały miejsce, o tyle osoby zatrudnione w podległych im strukturach, na niższych stanowiskach równie kategorycznie zeznawały, że w zakresie kontaktów ze spółką Dexus, byli pozbawieni swobody decyzji i musieli zawierać z nią umowy" -napisał w akcie oskarżenia prokurator Paweł Leks. Podkreślił jednak, że pracownicy państwowych spółek, którzy uczestniczyli w zawieraniu kontraktów z firmą kierowaną przez Marka K., potwierdzili, że doszło do przekazania nieformalnego "życzenia ministra" dotyczącego przychylności dla spółki Dexus. "Świadomość istnienia takiego życzenia była powszechna" - podkreślił prokurator Leks.

Śledczy przesłuchali prezesów, wiceprezesów, a także rzeczników prasowych spółek górniczych i energetycznych. Część z nich przyznała, że każda prośba związana ze sponsoringiem była oceniania w kontekście zgodności z polityką. Jeżeli jakaś impreza miała patronat ministerstwa, nie było problemu ze sponsoringiem. Tak było między innymi w przypadku, gdy Marek K. zgłosił się do Węglokoksu w sprawie wsparcia przedstawienia "Trzy krople krwi". Wsparcie zostało udzielone łącznie na sumę 100 tys. zł. Następnie Tomasz Heryszek, prezes Węglokoksu, miał polecić szefom podległych sobie spółek-córek finansowe wsparcie projektu Marka K. 

Jacek Boroń, prezes Węglokoksu Energia, zeznał, że na polecenie kupił płyty za 20 tys. zł, chociaż wcale tego nie chciał. Marek Palka, ówczesny prezes spółki Ekoprohut, także pod presją dokonał zakupu. Marek Marzyński, wiceprezes Tauron Dystrybucja, przyznał śledczym, że polecenie podpisania umowy z firmą Dexus otrzymał telefonicznie ze spółki-matki Tauron Energia Polska.

Podczas przesłuchania w prokuraturze Marek K. przyznał śledczym, że nie było możliwości, aby prezes jakiejkolwiek spółki nadzorowanej przez Adama G. mógł odmówić jego prośbie o dofinansowanie przedstawienia.

Wyborcza pisze, że według śledczych jesienią 2019 r. wiceminister Adam G. skontaktował się z Markiem K. i powiadomił go, że Polska Grupa Górnicza planuje zorganizować akademię z okazji Dnia Górnika. Kazał mu wysłać ofertę. Krótko potem Tomasz Rogala, ówczesny prezes PGG, zaprosił Adama K. do siebie na spotkanie i zapewnił, że wszystko będzie przeprowadzone tak jak kazał Adam G.

Górnicza spółka zadeklarowała, że jest gotowa wyłożyć 140 tys. zł. Za 58 tys. zł miała kupić od Marka K. płyty, a na organizację akademii dać 82 tys. zł. Zwlekała jednak z podpisaniem umowy w tej sprawie. Minister interweniował.

- W marcu 2020 r. Adam G. został odwołany z funkcji wiceministra w rządzie PiS. Marek K. zaczął się wtedy żalić, że ma coraz mniej zamówień z firm górniczych i energetycznych. Po jakimś czasie zaczął się domagać od posła PiS kwoty, którą uznał za "ekwiwalent tego, co Adam G. mu obiecał, a z czego się nie wywiązał". Wyliczył to na 122 tys. zł. Kiedy polityk PiS nie reagował, Marek K. próbował zastraszyć Jerzego U. Od niego zaczął domagać się zwrotu pieniędzy. Liczył, że Jerzy U. poinformuje o tym Adama G., Marek K. podczas rozmowy telefonicznej z Jerzym U. przyznał, że to tylko gra. Nie wiedział, że ma już założony podsłuch. CBA nagrywało jego rozmowę - pisze Marcin Pietraszewski.

 "Poczynione ustalenia prowadzą do wniosku, że Marek K. wyegzekwował w taki właśnie sposób rozliczenia z Adamem G., czego konsekwencją było wystawienie fikcyjnych faktur i ewidencjonowanie ich przez kolejne ustalone osoby i podmioty w 2021 r. na finalne ujęcie tych fikcyjnych faktur w sprawozdaniach z wydatkowania kwoty ryczałtu przeznaczonego na funkcjonowanie Biura Poselskiego i Biura Senatorskiego, za rok 2021" - czytamy w akcie oskarżenia. W proceder obrotu fikcyjnymi fakturami mieli być zaangażowani oskarżeni Jerzy U., Stanisław W. oraz Tomasz T.

- W trakcie śledztwa Jerzy U. przyznał się do przyjmowania od Marka K. pieniędzy na podstawie fikcyjnych faktur i opłacanie materiałów wyborczych wiceministra Adama G. Złożył w tej sprawie wyjaśnienia. Mechanizm procederu opisał też Marek K.  Do winy przyznał się również radca prawny Tomasz T. Z kolei Adam G., Stanisław W. i Jarosław K. nie przyznali się do przedstawionych im zarzutów. Adam G. nieoczekiwanie nie znalazł się na listach PiS w czasie zeszłorocznych wyborów parlamentarnych. Partia nigdy nie wyjaśniła dlaczego. W grudniu zeszłego roku został zatrzymany przez CBA i na kilka miesięcy trafił do aresztu. Teraz odpowiada z wolnej stopy i  ma dwóch obrońców: Jacka Duboisa oraz Marka Krupskiego - pisze Marcin Pietraszewski.

 Świadkami w procesie korupcyjnym dotyczącym kampanii Adama G. będą Mateusz Morawiecki i Michał Woś. Wyborcza informuje, że sąd przesłucha także byłych prezesów i rzeczników prasowych PGG, JSW, Tauron i Węglokoksu, a także Jerzego Markowskiego, który w latach 90. był ministrem odpowiedzialnym za górnictwo. Prokuratura traktuje go jako eksperta.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.