Strajki górników na świecie

Już trzeci tydzień trwa strajk górników w najwięskzej na świecie odkrywkowej kopalni miedzi Escondida w Chile. Znacząco wpływa on na stabilizację cen tego surowca na światowych giełdach. Na razie nie widać szans na jego zakończenie. Co gorzej do strajku przyłączają się kolejne kopalnie i branże górnicze domagając się podobnych podwyżek swoich wynagrodzeń.

W tej sytuacji dopiero załamanie koniunktury finansowej UE oraz decyzje dotyczące długu USA obniżyły notowania miedzi. Nie znaczy to, że górnicy Escondida i innych kopalń nie mają już o co walczyć. Być może, że nastąpi spadek cen tego surowca w skali nawet ok. 30 procent do ich pierwotnego poziomu. Jest to nadal jednak bardzo korzystna relacja przynajmniej kilkanaście razy przebijająca koszta jej produkcji. Ponieważ wskaźnik ten dla polskiej miedzi wynosi ułamek tego, co dostają zagraniczne koncerny wydobywcze, strajk taki dla KGHM byłby zabójczy.

Dotąd były strajki generalne, okupacyjne, rotacyjne, włoskie a nawet solidarnościowe. Teraz dochodzi do tego strajk globalny. Światowy rynek surowców powoduje, że również jego uczestnicy zaczynają dostosowywać się do praw, warunków w nim panujących. Kolosalne zyski jakie osiągają ostatnio producenci metali szlachetnych i kolorowych powodują, że górnicy domagają się większych udziałów w wytwarzanych przez siebie dochodach. Ich żądania są o tyle uzasadnione, że proporcje kosztów do cen są kilkakrotne, a w szczególnie korzystnych warunkach wyrażają się liczbami dwucyfrowymi.

Rekordowe ceny złota, srebra, miedzi oraz węgla kamiennego, ropy naftowej i gazu utrzymują się od początku tego roku. Mimo tych wszystkich pozytywnych relacji płace górników zostały zamrożone na poziomie z przed nadejścia tej koniunktury. Ponieważ rozmowy na ten temat nie przynosiły efektów przystąpiono do strajku. W przeciwieństwie do panującej w Polsce monokultury górniczej światowe koncerny są wielosurowcowe.

Właścicielem tej kopalni jest największa firma wydobywcza na świecie BHP Biliton z głównym biurem w Londynie. Powstała ona w 2001 roku z połączenia Australia Broken Hill Propprietary Company Limited (BHP) oraz brytyjsko – holenderskiego koncernu Biliton. Zajmuje się też eksploatacją ropy naftowej, węgla kamiennego i gazu ziemnego. Jest notowana jako trzecia na świecie pod względem posiadanego kapitału. Kopalnia ta odpowiedzialna jest za około 20 proc. produkcji tego metalu w Chile i ok. 8 proc. produkcji światowej. Każdy jej dzień postoju przynosi straty w wysokości ok. 3 tysięcy ton miedzi, co przekłada się na ok. 25 milionów dolarów licząc jej wartość po najniższym kursie.

Firma ta ma dochody roczne rzędu 22,5 miliarda dolarów, a jej zysk netto wyraża się sumą ok. 7,3 miliarda dolarów. Dla zażegnania strajku firma proponuje wypłacić każdemu z pracowników bonus w wysokości 6 tysięcy dolarów. Związki zawodowe domagają się dwa razy tyle. Czyli mniej więcej tyle ile wynosi jednodniowa strata powstała w wyniku strajku. Ponieważ upór bogatego koncernu jest stanowczy, strajk ulega przedłużeniu aż do pożądanego przez związkowców skutku. Trwa on już od 21 lipca i na razie nie widać jego końca.

Globalna firma jaką jest BHP Bilion ma swoje kopalnie na trzech kontynentach. Dziś w dobie powszechnego użytku komunikacji komputerowej i komórkowej wymiana wiadomości w skali całego globu nie jest już żadnym problemem. Do strajku rotacyjnego przystąpiły należące do koncernu kopalnie węgla kamiennego w stanie Queensland w Australii. Sytuacja staje się zaraźliwa i to niezależnie od właściciela kopalń. W ślad za kolegami z kopalni Escondida idzie kolejny producent miedzi kopalni Grasberg w Indonezji.

Jeżeli związki zawodowe nie osiągną porozumienia do dnia 17 sierpnia to kopalnia ta też przystąpi do strajku. Podobne żądania w stanowczym tonie wysuwają górnicy koncernu Anglo American i Xstrata w Południowej – Afryce pracujący przy wydobyciu węgla kamiennego. Tydzień temu do strajku przystąpiło 30 tysięcy górników. Napięta atmosfera panuje w afrykańskich kopalniach złota i do strajku zamierza przystąpić ok. 160 tysięcy pracowników. Wszystkie związki zawodowe stawiają postulat minimalnej podwyżki wynagrodzeń w skali 10 – 15 proc. Pracodawcy zgadzają się na spełnienie tylko połowy z tych żadań.

Brak porozumienia powoduje, że strajk ogłaszają nawet najlepiej opłacani pracownicy firm wydobywających ropę naftową i gaz ziemny. Do strajków płacowych przystąpili też pracownicy największych na świecie południowoafrykańskich kopalń diamentów. Pracodawcy twierdzą, że strajki nie mogły wypaść w gorszym już terminie niż aktualnie się to dzieje. Nakłada się na to światowy kryzys finansowy i postępujący spadek cen na giełdzie. Być może, że właściciele kopalń sztucznie dążą do podtrzymania sytuacji strajkowej po to, aby zatrzymać dostawy surowców i sztucznie podnieść ich ceny na giełdzie. Tak, czy inaczej istniejąca sytuacja nie napawa nikogo optymizmem. Porozumienia płacowe zapowiadają się jako bardzo trudne i długotrwałe. Faktem jest, że górnicy różnych branż i kopalń przystąpili prawie równocześnie do strajków na trzech kontynentach. Tylko w Europie i w Azji jest pod tym względem wyjątkowo spokojnie.

Twarde stanowisko związków zawodowych w sprawie wynagrodzeń przy kolosalnych zyskach karteli górniczych wydaje się całkowicie uzasadnione. Jednak koncerny wydobywcze w czasie dekoniunktury za wszelką ceną chcą utrzymać osiągniętą już skalę zysków. Sprzeczne interesy obu stron tworzą sytuację patową, która będzie negatywnie wpływać na rynek surowców na całym świecie. Jest to o tyle nowe zjawiska, ze strajki o tej skali nie były dotąd odnotowywane.

Z pobieżnego przeglądu sytuacji strajkowej wynika, że przy rekordowych zyskach koncernów wydobywczych „zapomniano” o ich głównych autorach, którymi są górnicy. Muszą oni upominać się, o to, co z surowcowego „tortu” też im się należy. Ponieważ nikt na ich zarobki nie zwraca uwagi muszą o swoich żądaniach przypomnieć przy pomocy strajku. Tak się jednak nieszczęśliwie złożyło, że na sytuację strajkową nakłada się akurat dekoniunktura w skali światowej. Stawia ona menadżerów w sytuacji przymusowej. Wszystkiego tego można by było uniknąć, gdyby zechcieli oni sami przyznać górnikom stosowne podwyżki nie czekając na zaostrzenie się sytuacji strajkowej.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.