Po raz kolejny odwiedził Wrocław dr Jan Krasoń, znany geolog z USA. Jest on inicjatorem poszukiwań gazu łupkowego w naszym kraju oraz doradcą wielu rządów w Europie i na świecie. Trzeba przypomnieć, że dr Jan Krasoń zdobył na Uniwersytecie Wrocławskim dyplom geologa. Tutaj też uzyskał doktorat z sedymentacji cechsztyńskich złóż rud miedzi obecnie eksploatowanych przez KGHM.
Jego doskonała znajomość geologii Polski była pierwszą gwarancją dla amerykańskich biznesmenów, których sprowadził on do nas. Krótko mówiąc, obecne wielce rokujące poszukiwania gazu łupkowego mają swój początek we Wrocławiu. Zgodził się on na krótką rozmowę na ten temat. Rozpoczął ją od podziękowania za publikację o jego pracach, jakie zamieściliśmy dotąd na łamach polskiej prasy. Oto co dr Jan Krasoń powiedział portalowi nettg.pl.
Wiadomo było, że łupki to sprasowane osady muliste i ilaste zawierające obumarłe szczątki ówczesnej fauny i flory. W trakcie precyzyjnych badań napotykano w nich resztki gazu ziemnego i cząstki ropy naftowej. Nie wiązano tego jednak z ich powstawaniem. Bliższe jednak analizy wykazały, że wszędzie gdzie występują klasyczne złoża gazu ziemnego, tam poniżej na znacznych powierzchniach znajdują się łupki paleozoiczne. Zachodziło podejrzenie, że są one pierwotnym źródłem eksploatowanych obecnie jego złóż na całym świecie. Gaz ziemny powstawał w nich z rozkładu materii organicznej, która jest jednym ze składników tej skały. W czasie następowało jej uwęglenie. Powstający w ten sposób gaz ziemny w czasie milionów lat uchodził ku górze z łupkowego podłoża. Napotykając przeszkody w postaci wspomnianych pułapek, gromadził się w młodszych utworach tworząc tam klasyczne jego złoża. Są to w jakiejś mierze złoża wtórne. Pierwotnym, lecz zwykle rozproszonym złożem tego gazu i ropy naftowej są wspomniane zwykle czarne łupki bitumiczne. Ponieważ skały łupkowe występują na dużych przestrzeniach, okazało się, że zasoby gazu ziemnego mogą zwiększyć się wielokrotnie. Amerykańscy geolodzy twierdzą, że wystarczy go dla całej ludzkości jeszcze na ok. 3500 lat!
Dotychczasowe wiercenia za gazem ziemnym były pionowe, gdyż wystarczyło nawiercić pułapkę, aby mógł być on bez przeszkód eksploatowany. Nie było to w tym wypadku możliwe, gdyż gaz ten w łupkach jest rozproszony. W tej sytuacji pionowe otwory miałyby szansę nawiercić jedną, może nawet kilka takich szczelin przewodzących gaz w warstwie łupkowej. To nie dawało gwarancji na uzyskanie opłacalnych zasobów. Ogromny postęp w technice wiertniczej pozwolił na zaradzenie tym wszystkim niedogodnościom. Oto nadal wierci się otwór pionowy do stropowej części tych łupków, gdzie jest największa szansa na nagromadzenie się gazu. Łupki te jednak znajdują się na ogół na stosunkowo dużej głębokości w granicach ok. 3 km. Powoduje to, że ciśnienie górotworu zaciska wszystkie spękania, którymi możliwy jest przepływ tego gazu. Problem rozwiązano w ten sposób, że z dna pionowego otworu wzdłuż strefy występowania łupków wierci się otwory poziome. Przechwytują ona po drodze całe systemy pionowych spękań. Otwory te są dostosowane do zalegania łupków i odpowiednio wznoszą się i opadają zgodnie z ich konfiguracją zalegania. Z jednego otworu pionowego można wiercić promieniście kilka otworów poziomych. Do otworów tych zatłacza się półprocentowy roztwór zwiększający ciężar cieczy tak, aby zatłaczany wraz z nim piasek nie osiadał w trakcie prowadzenia tej operacji. Następnie pod ciśnieniem wciska się ten piasek w szczeliny w ten sposób, że stają się one trwale otwarte i przepuszczają gaz zawarty w całej skale. Zasadniczo technika ta nie odbiega od dotychczas stosowanych metod wiercenia otworów pionowych, z tym, że zastosowano ją do otworów poziomych.
Strefą znacznych zasobów tego gazu może być monoklina przedsudecka. Występujące w jej podłożu monokliny łupki stwarzają problemy dla eksploatacji rud miedzi w KGHM. Występujący w nich gaz poprzez zalegające nad nim eksploatowane piaskowce przedostaje się do wyrobisk górniczych. Na razie są to ilości hipotetyczne, symboliczne i najczęściej występujące w skali poniżej norm. Jednakże pokazanie się większej ilości tego gazu w eksploatowanym złożu miedzi może uniemożliwić jego dalsze wybieranie. Jedynym na ten stan rzeczy ratunkiem jest eksploatacja gazu łupkowego na przedpolu zagospodarowanego złoża miedzi. Jeżeli nie da to pożądanego rezultatu, KGHM może zamienić górnictwo miedzi na górnictwo gazu łupkowego. Będzie to prawdopodobnie równie intratny dla firmy interes jak eksploatacja złoża rud miedzi.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
