Wspieranie aktywności zawodowej osób starszych może zwiększyć średnioroczny wzrost PKB w Polsce do 2100 roku o 0,36 proc.- wynika z analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Najbardziej efektywnym sposobem, który zwiększy niewykorzystany potencjał seniorów, to inwestycje w zdrowie.
Jak poinformowali eksperci PIE, w 2024 r. wskaźnik obciążenia osobami starszymi w Polsce (pokazuje, ile osób w wieku emerytalnym przypada na 100 osób w wieku produkcyjnym), wyniósł 31,8 proc., co oznacza, że jest nieco niższy niż średnia dla UE (33,9). Ekonomistów jednak niepokoi szybki wzrost tego wskaźnika: od 2015 r. urósł on o 9,6 pkt. proc. co oznacza, że jesteśmy krajem, który starzeje się najszybciej spośród wszystkich państw UE. Co gorsza - jak podkreślono - prognozy mówią o dalszym pogłębianiu się tego trendu, co negatywnie wpłynie na rynek pracy i system finansów publicznych.
Analizując wpływ reform, które różne kraje wprowadzały w ostatnich latach, by zwiększyć podaż pracy, eksperci PIE wyliczyli, że Polska może zwiększyć średni roczny wzrost PKB w latach 2025-2100, podejmując działania takie jak: zwiększenie efektywnego wieku emerytalnego, wprowadzenie takiego samego okresu aktywności zawodowej dla kobiet i mężczyzn, a także wprowadzenie polityki wspierającej zdrowe starzenie się.
Według analityków PIE, dla Polski najbardziej efektywnym sposobem, który może zwiększyć aktywność zawodową osób starszych są inwestycje w zdrowie. Chodzi m.in. o promocję zdrowego stylu życia i działania profilaktyczne, które - jak wyliczono - mogą zwiększyć średni roczny wzrost PKB o 0,15 pkt. proc. Drugim istotnym obszarem jest aktywizacja zawodowa kobiet, której wzrost szacowany jest na dodatkowe 0,10 pkt. proc. Natomiast wydłużenie efektywnego wieku emerytalnego może przyczynić się do wzrostu o 0,07 pkt. proc. rocznie.
“Oszacowany na 0,36 pkt. proc. dodatkowy średni roczny wzrost PKB plasuje Polskę nieco powyżej średniej światowej (0,35), co wskazuje na większy niż przeciętnie potencjał makroekonomiczny do wykorzystania dzięki wdrożeniu proponowanych reform w zdrowie“ - wskazano w analizie PIE.
Wynika z niej ponadto, że osoby starsze w Polsce są gorzej postrzegane pod względem zdrowia fizycznego, dobrostanu psychicznego i zdolności poznawczych niż seniorzy w innych krajach unijnych. W Polsce 65-letni mężczyzna może oczekiwać średnio 7,8 lat życia w zdrowiu, a kobieta 8,6 lat, czyli nieco mniej niż średnia UE, ale aż o 5,7 roku mniej niż mężczyźni i kobiety w Szwecji, którą w analizach MFW przyjęto za punkt odniesienia.
“Polska znacząco odstaje od Szwecji również pod względem zdolności poznawczych osób 50+ (wskaźnik na poziomie -0,62 wobec +0,02 dla Szwecji)“ - podkreślili analitycy PIE. Dodali przy tym, że prawdopodobieństwo aktywności zawodowej osób 50+ wzrasta średnio o około 20 pkt. proc. wraz z poprawą wskaźnika zdrowia poznawczego.
Autorzy publikacji zwrócili też uwagę, na skutki zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet (60 lat) i mężczyzn (65 lat) w Polsce. Zwrócili uwagę, że efektywny wiek wyjścia z rynku pracy wśród kobiet wynosi przeciętnie 61,2 roku, a więc przekracza próg ustawowy, choć nadal pozostaje poniżej średniej UE wynoszącej 62,3 roku. Z kolei mężczyźni w Polsce opuszczają rynek pracy średnio w wieku 64,2 roku, czyli powyżej średniej dla UE (62,6 roku). “Dane te wskazują na istnienie niewykorzystanego potencjału w zakresie aktywizacji zawodowej kobiet. Jednocześnie w przypadku mężczyzn już teraz zauważalne są bariery - zarówno zdrowotne, jak i społeczne - które utrudniają dotrwanie do ustawowego wieku emerytalnego“ - podsumowano.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
