Beneficjenci i wykonawcy prac na rzecz programu “Czyste Powietrze“ protestowali w czwartek w Warszawie, domagając się przyspieszenia rozliczeń. Również w czwartek kierownictwo ministerstwa klimatu przyjęło projekt ws. pomocy dla poszkodowanych beneficjentów.
Uczestnicy protestu domagali się szybszego rozliczenia i wypłaty beneficjentom pieniędzy z programu antysmogowego “Czyste Powietrze“, tak aby mogli się rozliczyć z wykonawcami prac. Jak podkreślali organizatorzy protestu, ministerstwo klimatu oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej “doprowadzają do ruiny setki tysięcy Polaków“. “Beneficjenci zaufali mi i zaufali państwu, a wy ich oszukaliście“ - mówił, zwracając się do wymienionych wcześniej instytucji Grzegorz Furmann ze Stowarzyszenia Czystego Powietrza i Energii, skupiającego firmy - wykonawców inwestycji w ramach programu.
Także w czwartek ministerstwo klimatu poinformowało o przyjęciu przez kierownictwo resortu i skierowaniu do Zespołu Programowania Prac Rządu z prośbą o pilne procedowanie projektu ustawy, przewidującego m.in. zawieszenie ściągania nierozliczonych zaliczek od poszkodowanych beneficjentów “Czystego Powietrza“.
Chodzi przede wszystkim o osoby wykorzystane przez nieuczciwych wykonawców, od których wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej domagają się zwrotu przyznanych dotacji. Jak podkreśliło ministerstwo klimatu, projekt ustawy to odpowiedź na problemy tych beneficjentów, którzy chcieli skorzystać z funkcjonującej do jesieni 2024 r. poprzedniej wersji programu “Czyste Powietrze“, otrzymali zaliczki, jednak ze względu na nierzetelność wykonawcy nie mogli jej potem rozliczyć. Według resortu poprzedni rząd nie zapewnił finansowania dla programu, prowadząc jednocześnie nabór wniosków, co spowodowało ogromne zaległości w ocenie wniosków i płatnościach, które obecnie są stopniowo redukowane.
Według MKiŚ, wszystkie prawidłowo złożone w 2024 r. wnioski o płatność zostały już rozliczone, ponad 4,5 tys. czeka jeszcze na uzupełnienie przez beneficjentów, a obecnie wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej rozliczają już wnioski o płatność złożone w 2025 r.
Od początku programu “Czyste Powietrze“, który ruszył we wrześniu 2018 r., podpisano 940 tys. umów o dofinansowanie, a wypłaty przekroczyły 18,6 mld zł. Beneficjenci programu zrealizowali ponad 551 tys. inwestycji, w tym wymienili 450 tys. kopciuchów. Przyjmowanie wniosków w programie było zawieszone od końca listopada 2024 r. do końca marca 2025 r. Ministerstwo klimatu i NFOŚiGW tłumaczyły przerwę koniecznością reformy programu.
Według Funduszu, w programie przed reformą akceptowano wnioski niemal automatycznie i wypłacano pieniądze bez rzetelnej weryfikacji, gdzie beneficjent nieświadomie mógł współfinansować nadużycia. Wojewódzkie fundusze mają prawo do kontroli i wstrzymania wypłaty środków w przypadku nieprawidłowości - podkreślił Fundusz.
Konieczność uzyskania dodatkowych wyjaśnień wydłuża proces oceny i wypłaty środków, jest to jednak działanie niezbędne z punktu widzenia gospodarności, chroniące interes ludzi składających wnioski o dotacje - poinformował w czwartek NFOŚiGW. Odmowa wypłaty w takich sytuacjach mogłaby skutkować koniecznością zwrotu wcześniej wypłaconej zaliczki, dlatego wojewódzkie fundusze umożliwiają wielokrotne uzupełnianie dokumentacji, działając w interesie beneficjentów i zgodnie z zasadą racjonalnego wydatkowania środków publicznych - zaznaczył NFOŚiGW.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.