Ustawa o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego nabierze nowego kształtu. Autorem projektu nowelizacji jest Ministerstwo Przemysłu. Proponowane przez resort zmiany przeszły już przez etap konsultacji społecznych. Największą aktywnością wykazali się tutaj główni zainteresowani, czyli spółki węglowe. Polska Grupa Górnicza, Południowy Koncern Węglowy oraz Węglokoks Kraj w sumie przedstawiły 44 uwagi oraz wnioskują o 29 poprawek w treści przepisów ustawy. Projekt do konsultacji skierowano także do samorządów, strony społecznej, spółek Skarbu Państwa działających w sektorze węglowym, stowarzyszeń pracodawców i uczelni. W sumie na liście znalazło się ponad 30 podmiotów.
W Ocenie Skutków Regulacji wskazano, że zmiana ustawy ma umożliwić spółkom objętym Nowym Systemem Wsparcia (PGG, PKW oraz Węglokoks Kraj) przeprowadzenie procesu stopniowej likwidacji zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny inny niż koksujący oraz wypłatę świadczeń socjalnych pracownikom likwidowanych zakładów górniczych. W obecnym stanie prawnym jest to niestety niemożliwe. Wyjaśniono też, że umożliwienie otrzymywania przez przedsiębiorstwa górnicze objęte Nowym Systemem Wsparcia tzw. dotacji na likwidację powinno również przyczynić się do ograniczenia udzielania tym podmiotom dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych.
W obecnym stanie prawnym tzw. dotację na likwidację może otrzymać wyłącznie Spółka Restrukturyzacji Kopalń, i to właśnie ona do tej pory zajmowała się m.in. szeroko pojętą likwidacją oraz zagospodarowywaniem majątku likwidowanych kopalń. Obecnie nie ma już jednak możliwości przekazywania zakładów górniczych do SRK i finansowania tych działań ze środków publicznych. Dlatego też likwidacja kopalń, która rozpoczęła się po 31 grudnia 2023 r., jest finansowana przez przedsiębiorstwa górnicze z funduszu likwidacji zakładu górniczego. W OSR wskazano jednak, że środki zgromadzone na funduszach likwidacji zakładów górniczych przez przedsiębiorstwa objęte Nowym Systemem Wsparcia nie są wystarczające dla przeprowadzenia procesu likwidacji poszczególnych zakładów górniczych.
Wyjaśniono, że taki stan prawny utrudnia kontynuowanie procesu stopniowego wygaszania działalności podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny, zarówno jeśli chodzi o przeprowadzenie „fizycznej” likwidacji zakładów górniczych i zagospodarowanie pozostałego majątku, jak również w zakresie złagodzenia negatywnych skutków społecznych tego procesu.
Ponadto, projektowana zmiana ustawy ma umożliwić realizację pkt VI umowy społecznej w części dotyczącej świadczeń (urlopy górnicze, urlopy dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla i jednorazowe odprawy pieniężne) wobec pracowników zakładów górniczych likwidowanych przez przedsiębiorstwa górnicze, do których należą te zakłady.
„Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, z ww. świadczeń socjalnych mogą korzystać jedynie pracownicy zakładów górniczych, które zostały przekazane do likwidacji do SRK SA do dnia 31 grudnia 2023 r. – napisano w OSR.
Projekt nowelizacji ustawy na początku stycznia opublikowano w Rządowym Centrum Legislacji. Po czym rozpoczęła się faza jego konsultacji.
– W projekcie znalazły się zapisy umożliwiające nam m.in. finansowanie świadczeń dla pracowników przedsiębiorstw górniczych oraz te zakładające uproszczenie procedur przy przekazywaniu majątku likwidowanych kopalń m.in. do samorządów, specjalnych stref ekonomicznych czy spółdzielni mieszkaniowych. Natomiast nie wszystko, na czym nam zależało, zostało uwzględnione w projekcie, dlatego wspólnie z innymi spółkami górniczymi zgłosiliśmy 44 uwagi – ocenił Bartosz Kępa, p.o. prezesa PGG, cytowany w komunikacie spółki.
Po wnikliwej analizie projektu spółki węglowe dostrzegły konieczność dodatkowych zmian. Wskazały, że nadrzędnym celem nowelizacji musi być osiągnięcie większej elastyczności i efektywności procesu transformacji kopalń węgla kamiennego.
Spółki zaproponowały zrównanie urlopu dla pracowników zakładów mechanicznej przeróbki węgla z okresem urlopu górniczego (pracownicy dołowi), który autorzy projektu przedłużyli z czterech do pięciu lat. Według projektu urlop pracowników przeróbki miał wynieść trzy lata. Ponadto w uwagach spółki wskazały wprowadzenie nowego mechanizmu urlopów dla pracowników administracji, którym dzisiaj przysługują tylko odprawy.
W projekcie nowelizacji ustawy wysokość jednorazowych odpraw pieniężnych pozostawiono na poziomie 120 tys. zł, co jest zgodne z zapisami umowy społecznej z maja 2021 r. Spółki zaproponowały, aby zmienić te zapisy.
„Zwiększenie wartości odprawy zachęci większą ilość uprawnionych osób do skorzystania z mechanizmów socjalnych, a tym samym wpłynie pozytywnie na sytuację finansową przedsiębiorstw. Dodatkowo zaproponowane zasady powinny przyczynić się do tego, że proces transformacji w zakresie restrukturyzacji zatrudnienia będzie miał łagodniejszy przebieg” – wskazały w uwagach do projektu.
W kwestiach dotyczących procesu likwidacji aktywów górniczych spółki wnioskują m.in. o uściślenie, że dotacje przyznawane są z budżetu na likwidację nie tylko kopalń (jak w obecnym brzmieniu przepisu), ale też „zakładów górniczych lub ich oznaczonych części”, a także w celu „likwidacji i zagospodarowania zbędnego majątku przedsiębiorstwa górniczego”.
W tzw. OSR zapisano, że nowelizacja wejdzie w życie w drugiej połowie 2025 r., a najpóźniej 1 stycznia 2026 r.
Oczekiwanym efektem zmian jest „kontynuacja procesu stopniowego wygaszenia działalności 12 podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny w Polsce w sposób społecznie akceptowalny i niewpływający negatywnie na bezpieczeństwo energetyczne kraju”.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
To jak Bielszowice wydobywa również węgiel koksowy to projekt nie może się jej dotyczyć, pozostaje włączenie do JSW.
Komentarz usunięty przez moderatora z powodu braku związku z tematem.