Górnictwo dominowało na torach w 2023 r. wynika ze „Sprawozdania z funkcjonowania rynku transportu kolejowego w 2023 r.”, które przygotował Urząd Transportu Kolejowego. Z raportu wynika, że łączna masa przewiezionych koleją towarów w 2023 r. wyniosła 231,6 mln t i była niższa o 16,9 mln t niż rok wcześniej, kiedy kolej przewiozła 248,5 mln t towarów.
Największy udział w przewozach według masy w 2023 r. miała grupa towarów - węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa i gaz ziemny. Wyniósł on 33,1 proc., co stanowiło 76,6 mln t. W porównaniu z wynikiem z 2022 r. jest to spadek udziału o 2,2 punktu procentowego, a w wartościach bezwzględnych – spadek o 11,2 mln t – podało UTK. Udział tej grupy w pracy przewozowej przewiezionych towarów wyniósł 24,57 proc. (15,1 mld tonokilometrów). W porównaniu z 2022 r. jest to spadek o 1,8 punktu procentowego, czyli o 1,3 mld tonokilometrów.
UTK wyjaśniło w raporcie, że wynik pracy przewozowej jest bardziej zbliżony do średniej z ostatnich dziesięciu lat. Ma na to wpływ znaczne zwiększenie odległości, na które ten rodzaj towarów jest transportowany przez przewoźników. Znaczące mogą tu być takie czynniki, jak zmiana kierunku dostaw towarów czy też zmiany w zakresie tras pociągów.
Znaczenie grupy węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa, gaz ziemny w ogóle przewozów na przestrzeni ostatniej dekady maleje. W 2010 r. masa surowców z tej grupy towarów stanowiła 44,9 proc. masy wszystkich towarów ogółem, w 2014 r. było to 40,8 proc., a w 2023 r. mniej niż 1/3 masy towarów przewiezionych koleją ogółem. W wartościach bezwzględnych masa węgla kamiennego, brunatnego, ropy i gazu ziemnego spadła w ciągu 10 lat o 16,9 mln t (z 93,5 mln t do 76,6 mln t).
Drugą pod względem przewiezionej masy była grupa rudy metali i inne produkty górnictwa i kopalnictwa. Jej udział w masie przewiezionych towarów stanowił 26,4 proc. (61,1 mln t). W 2022 r. było to 26 proc., co oznacza wzrost udziału o 0,4 punktu procentowego, przy jednoczesnym spadku w wartościach bezwzględnych o 3,5 mln t.
Udział grupy rudy metali oraz produktów górnictwa utrzymuje się na podobnym poziomie na przestrzeni lat. Odchylenia występują w okresie realizacji dużych projektów inwestycyjnych w zakresie infrastruktury (np. przewozy kruszyw wykorzystywanych przy realizacji inwestycji drogowych). W 2023 r. udział grupy rudy metali oraz produkty górnictwa w pracy przewozowej wynosił 24,5 proc. (15,1 mld tonokilometrów), podczas gdy w 2022 r. było to 25,6 proc. Oznacza to spadek udziału o 1,1 punktu procentowego i spadek o 0,9 mld tonokilometrów.
Trzecią grupą towarów pod względem masy przewiezionych ładunków w 2023 r. była grupa koks i produkty rafinacji ropy naftowej. Charakteryzuje się ona stopniowym wzrostem wartości po dużym spadku, jaki miał miejsce w 2020 r. Udział tej grupy w 2023 r. to ponad 13,9 proc., co oznacza wzrost udziału w stosunku do 2022 r. o 1,6 punktu procentowego.
W porównaniu do roku ubiegłego przewieziono o 1,5 mln ton więcej ładunków z tej grupy (wzrost o 4,9 proc.). W 2023 r. udział tej grupy w pracy przewozowej wyniósł 19,2%. To wzrost udziału w stosunku do 2022 r. o 1,8 punktu procentowego. Wartość pracy przewozowej zrealizowanej w przewozach ładunków tej grupy to 11,8 mld tonokilometrów. W porównaniu do 2022 r. wykonano pracę przewozową na poziomie o blisko 1 mld tonokilometrów większym (wzrost o 8,9 proc.).
Za raportu UTK wynika, że w 2023 r. transport ładunków koleją realizowało 81 przewoźników. 32 z nich odpowiadało za przewóz 93 proc. całkowitej masy ładunków, realizując przewozy na poziomie przynajmniej 1 mln t rocznie. 14 przewoźników wykonało pracę przewozową, która przekroczyła 1 mld tonokilometrów. Ich udział w rynku stanowił pod tym względem prawie 80 proc. Transport towarów koleją jest silnie zróżnicowany, zarówno pod względem grup ładunków, które są przewożone, jak i kierunków transportu oraz długości tras realizowanych przez pociągi poszczególnych przewoźników.
Ponadto jak podało UTK, 65,1 proc. masy przewiezionych towarów i 55,6 proc. pracy przewozowej wykonanej w przewozach towarowych stanowiły przewozy zrealizowane wewnątrz kraju.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
