Audyt decyzji podejmowanych przez ministerstwo klimatu w sprawie projektu jądrowego spółki OSGE Orlenu i Synthosu dotyczy stricte struktury właścicielskiej, a nie samej technologii - poinformował w czwartek w Sejmie wiceminister klimatu Miłosz Motyka.
- Audytujemy sześć decyzji zasadniczych - zaznaczył Motyka, dodając, że ministerstwo bada proces ich podejmowania, a część wniosków z audytu trafiła do koordynatora służb specjalnych. Wszystkie działania podejmowane przez obecny polski rząd powinny być odbierane jako kontrola struktury właścicielskiej spółki - podkreślił.
Jak dodał wiceminister, sprawa jest analizowana w zakresie negatywnej opinii ABW dla projektu.
- Poprosiliśmy również ABW o ponowne ustosunkowanie się do tej opinii - zaznaczył. Motyka wyjaśnił, że asz wniosek i nasze sugestie dotyczą stricte struktury właścicielskiej, a nie samej technologii. Uważamy, że technologia ta może zostać bardzo dobrze spożytkowana przy sprawiedliwej transformacji w Polsce - zaznaczył.
Motyka wyjaśniał, że wiele informacji na temat procesów zachodzących między prywatnym udziałowcem, a spółką skarbu państwa to informacje niejawne, i na tym etapie nie mogą być ujawnione. Zaznaczył, że w odpowiednim czasie rząd będzie w tej sprawie opinię publiczną informował.
- Nie chcemy aby decyzje polityczne, personalne, struktura właścicielska jednej spółki rzutowały na zablokowanie transformacji energetycznej - dodał wiceminister.
Jak przypomniał, ministerstwo klimatu nie ma kompetencji kontrolowania tego programu jeśli chodzi o bezpośredni nadzór właścicielski, ale - jak dodał - minister aktywów zapowiedział że nowy zarząd Orlenu przeprowadzi szczegółowy audyt w zakresie kontroli właścicielskiej.
OSGE to spółka, w której po połowie udziałów mają Orlen oraz prywatny chemiczny koncern Synthos, należący do Michała Sołowowa. Spółka planuje budowę w Polsce reaktorów jądrowych BWRX-300. To projekt GE-Hitachi Nuclear Energy (GEH) - joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielką moc - 300 MWe jest zaliczany do tzw. SMR - małych reaktorów modułowych. Pierwszy taki reaktor ma powstać dla OPG w kanadyjskiej elektrowni jądrowej Darlington. Kolejny, zgodnie z planami OSGE - ma powstać w Polsce do końca dekady.
7 grudnia 2023 r. ówczesna minister klimatu i środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska wydała sześć decyzji zasadniczych łącznie na budowę 24 reaktorów BWRX-300, o które wnioskowały spółki celowe OSGE. Decyzje dotyczyły lokalizacji w: Ostrołęce, Włocławku, Stawach Monowskich, Dąbrowie Górniczej, Nowej Hucie oraz Stalowej Woli. W procesie uzyskiwania decyzji zasadniczej konieczna jest opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Opinia ABW dla projektów OSGE była negatywna.
Według OSGE proces wdrażania technologii od początku był prowadzony transparentnie, dlatego spółka złożyła wniosek o odtajnienie uzasadnienia opinii ABW i umożliwienie spółce dostępu do akt. Wnioski te zostały odrzucone, OSGE informowało w grudniu 2023 r., że będzie starać się o odtajnienie na drodze sądowej.
Zgodnie z prawem, wydawana przez ministra właściwego ds. energii na wczesnym etapie procesu inwestycyjnego decyzja zasadnicza jest potwierdzeniem, że inwestycja w obiekt energetyki jądrowej jest zgodna z interesem publicznym i realizowaną przez państwo polityką, w tym energetyczną.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
