Lipiny to obecnie część Świętochłowic, miasta na prawach powiatu, a wcześniej samodzielna miejscowość. Intensywny rozwój górnictwa węgla kamiennego i hutnictwa w XIX w. sprawił, że w krótkim czasie stały się jednym z ważniejszych ośrodków przemysłowych. Teraz to niestety mocno podupadła dzielnica. Rewitalizacja kuleje, więc nieprędko odzyska swój dawny blask i dobrą opinię. Zapraszamy na obejrzenie jej w obiektywie red. Katarzyny Zaremby-Majcher.
Początkowo Lipiny były tylko folwarkiem w granicach Chropaczowa. W 1823 roku rozpoczęto tu eksploatację węgla kamiennego. Trzy lata później Lipiny przeszły w ręce hrabiego Karola Łazarza Henckla von Donnersmarcka, a w 1850 ich właścicielem został Guido Henckel von Donnersmarck. 24 sierpnia 1872 odbyło się poświęcenie kościoła św. Augustyna, przy którym do dziś w Boże Ciało odbywają się znane na całym świecie procesje - w śląskich strojach, niezwykle barwne.
Znacznie przybyło mieszkańców. W 1879 roku Lipiny stały się osobną gminą, a pierwszym wójtem został został piekarz Langer. Funkcjonowały tutaj wtedy kościół, szkoła i straż pożarna. W 1894 – uruchomiono w Lipinach tramwaj parowy. Poruszał się na linii z Zabrza do Królewskiej Huty. Przed II wojną światową Lipiny miały jeden z najwyższych stopni zanieczyszczenia powietrza w Europie.
Na początku XX w. wybudowano tam dwa ratusze: jeden dla samorządnej gminy, drugi dla obszaru dworskiego. Pierwszy wzniesiono w l. 1907-1908 przy obecnej ulicy Chorzowskiej. Plany sporządziła firma Overkott & Foehre z Wrocławia. Ściany wymurowano z cegły i oblicowano cegłą klinkierową. Charakterystycznymi elementami są ośmioboczna wieża z blaszanym hełmem oraz wykusz. Uwagę zwraca świetnie zachowany witraż, przedstawiający pejzaż śląski oraz górnika i hutnika. Budynek został gruntownie odnowiony. Obecnie mieści się tam Centrum Integracji Społecznej.
Od XIX w. działała Huta Silesia, która zajmowała się przetwórstwem cynku. Powstawały kopalnie. To z powodu rozwoju przemysłu w ciągu niespełna stu lat Lipiny przeistoczyły się z wioski w znaczącą przemysłową miejscowość. Pierwsze siedem familoków powstało tam już w 1807 roku dla pracowników kopalni.
Zabudowa Lipin to kamienice familoki z początku XX w. Niestety bardzo zaniedbane. To efekt polityki PRL-u, kiedy przesiedlano tam osoby z eksmisji, niewydolne życiowo. Położenie Lipin pomiędzy Gliwicami, a Królewską Hutą było korzystne dla rozwoju miejscowości. Droga Kronprinzenstrasse (dzisiejsza Chorzowska) była w XIX wieku jedną z najważniejszych dróg w regionie. Łączyła największe ośrodki przemysłowe.
Kolonie robotnicze dla pracowników zakładów hutniczych i górniczych były początkowo stawiane bez planu. Dopiero budynki w południowej części dzielnicy miały wyższy standard. Mieszkania przy Mickiewicza, czy Moniuszki posiadały już dwa pokoje z kuchnią i toaletą na podwórku.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
