25 października b.r. uroczyście otwarto Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią przy Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk (IGSMiE PAN) w Krakowie. Celem tego projektu jest przede wszystkim wspieranie rozwoju nowoczesnej energetyki (w tym odnawialnych źródeł energii) oraz pozyskiwania surowców w ramach koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekt współfinansowany był ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020. Partnerami w projekcie są: Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław”, Geotermia Mazowiecka S.A. oraz EGM S.A.
Zakres rzeczowy projektu obejmował kilka zadań: budowę nowego budynku laboratoryjno-biurowego przy ul. Wybickiego 7A w Krakowie, a w jego ramach – budowę Laboratorium Kompleksowych Badań Odpadów i Biomasy oraz Laboratorium Modelowania Inżynierskiego, jak również rozbudowę Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej. Do projektu należała także rozbudowa i modernizacja Laboratorium Geotermalnego IGSMiE PAN w Bańskiej Niżnej na Podhalu.
Uroczystego otwarcia Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią IGSMiE PAN dokonali: Wiceprezes Polskiej Akademii Nauk Prof. Natalia Sobczak, Prezes Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Prof. Karol Życzkowski, oraz Dyrektor Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Prof. Krzysztof Galos. W trakcie otwarcia zwrócono uwagę zarówno na korzenie Instytutu założonego 37 lat temu, jak też na perspektywy jego dalszego rozwoju dzięki uruchomieniu Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią. Częścią uroczystości było odsłonięcie tablicy poświęconej pamięci Prof. Romana Neya, założyciela i wieloletniego Dyrektora Instytutu. Odsłonięcia dokonały córki Profesora: Ewa Ney-Jaskulska i Danuta Ney-Smolarska, wraz z Dyrektorem Instytutu.
Po odsłonięciu tablicy zgromadzeni goście mieli możliwość zwiedzania nowych pomieszczeń Centrum, zapoznając się z wyposażeniem i możliwościami badawczymi Laboratorium Modelowania Inżynierskiego, Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej, wreszcie największego z nich – Laboratorium Kompleksowych Badań Odpadów i Biomasy, ze stanowiskami do badań biomasy, składu fazowego i ziarnowego oraz składu chemicznego.
Kolejnym elementem uroczystości była uroczysta akademia związana z otwarciem Centrum. Po przywitaniu licznie zgromadzonych gości nastąpiło wystąpienie Dyrektora Instytutu pt. „Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią – podstawa przyszłego działania Instytutu”. Następnie zaprezentowano film szczegółowo przedstawiający profil działalności Instytutu i wszystkich Pracowni wchodzących w jego skład, a także wyposażenie i możliwości badawcze nowych laboratoriów w Krakowie i Bańskiej Niżnej. W dalszej kolejności nastąpiły wystąpienia gości, w szczególności: Wiceprezes Polskiej Akademii Nauk Prof. Natalii Sobczak, Prezesa Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Prof. Karola Życzkowskiego, Prof. Czesławy Rosik-Dulewskiej w imieniu Dziekana i Przewodniczącego Rady Kuratorów IV Wydział Nauk Technicznych PAN, Przewodniczącego Sejmiku Województwa Małopolskiego Prof. Jana Tadeusza Dudy, a także przedstawicieli partnerów projektu – Prezes EGM S.A. dr Barbary Kopczyńskiej oraz Prezesa Geotermii Mazowieckiej S.A. Marka Balcera. W dalszej części akademii głos zabrał także Wicewojewoda Małopolski Mateusz Małodziński.
Kolejnym punktem akademii było wręczenie odznaczeń państwowych, odznak honorowych i stopni górniczych. Dziewięciu pracownikom Instytutu odznaczenia państwowe przyznane przez Pana Prezydenta RP wręczyli Prof. Natalia Sobczak - Wiceprezes PAN oraz Mateusz Małodziński - Wicewojewoda Małopolski. Dwóm pracownikom Instytutu Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski wręczył Prof. Jan Tadeusz Duda - Przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego. 17 stopni Generalnego Dyrektora Górniczego lub Dyrektora Górniczego, a także 12 stopni Inżyniera Górniczego wręczył wybranym pracownikom Instytutu Piotr Kujawski - Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem Wyższego Urzędu Górniczego. Akademię zakończył krótki koncert muzyków z Fundacji Pro Musica Bona – pani Anny Dyyak i pana Olega Dyyaka.
Po przerwie odbyło się krótkie sympozjum pt. “Nowe trendy w zrównoważonej gospodarce surowcami mineralnymi i energią” mające na celu prezentację zgromadzonym gościom wybranych, innowacyjnych kierunków badań prowadzonych przez zespoły Instytutu. Po wprowadzającym wystąpieniu Dyrektora Instytutu nt. ewolucji kierunków badań w zakresie zrównoważonej gospodarki surowcami mineralnymi i energią w IGSMiE PAN, wraz z prezentacją przykładów osiągnięć poszczególnych Pracowni, kolejne prezentacje dotyczyły:
Modelowania geologicznego złóż kopalin i procesów górniczych związanych z ich eksploatacją;
Wody i energii geotermalnej dla zrównoważonego rozwoju – innowacyjne kierunki badań w holistycznym podejściu do wykorzystania wód geotermalnych;
Wsparcia procesu podejmowania decyzji w zarządzaniu systemami paliwowo-energetycznymi z wykorzystaniem metod optymalizacji i prognozowania
Zagospodarowania odpadów ze spalania węgla i biomasy jako elementu rozwoju gospodarki cyrkularnej oraz odnawialnych źródeł energii
Wody, ścieków i surowców nawozowych w gospodarce o obiegu zamkniętym.
W drugiej części sympozjum miały okazję zaprezentować się niektóre spośród firm będących sponsorami wydarzenia: PGE Ekoserwis S.A., EGM S.A., SmartEPC i Labsoft. Podpisano także list intencyjny o współpracy między PGE Ekoserwis S.A. a IGSMiE PAN. Uroczystości zakończył toast wzniesiony przez Dyrektora Instytutu oraz degustacja okolicznościowego tortu.
W uroczystościach uczestniczyli m.in.: Wiceprezes Polskiej Akademii Nauk Prof. Natalia Sobczak, Prezes Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Prof. Karol Życzkowski, Przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Prof. Jan Tadeusz Duda oraz Wicewojewoda Małopolski Mateusz Małodziński. Na uroczystość przybyło także 9 członków Polskiej Akademii Nauk, członkowie Rady Naukowej Instytutu, 12 dyrektorów innych Instytutów Polskiej Akademii Nauk, 7 dyrektorów instytutów branżowych, a także kilkudziesięciu przedstawicieli zaprzyjaźnionych uczelni, w szczególności Akademii Górniczo-Hutniczej (na czele z Prorektorem ds. Rozwoju Prof. Rafałem Wiśniowskim), Politechniki Lubelskiej (na czele z Prorektorem ds. Nauki Prof. Wojciechem Franusem), Politechniki Wrocławskiej (na czele z Dziekanem Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Prof. Radosławme Zimrozem), a także Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Śląskiego. W otwarciu uczestniczyli także liczni przedstawiciele firm i instytucji z obszaru górnictwa, energetyki, inżynierii środowiska, oraz dostawców sprzętu laboratoryjnego. Rzecz jasna w uroczystości uczestniczyła niemal cała załoga Instytutu.
Centrum Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią to inwestycja mająca służyć poszerzeniu horyzontów badawczych Instytutu oraz jego oferty dla biznesu. W rozwoju działalności pomogą posiadane, wyspecjalizowane zespoły badawcze, wykorzystujące specjalistyczne oprogramowanie oraz urządzenia laboratoryjne pozyskane w zrealizowanym projekcie. W ramach działalności Centrum kontynuowane i rozwijane będą dotychczasowe tematy, dotyczące np. modelowania krajowych rynków surowców i energii czy też badań mających na celu rozwój kompleksowego wykorzystania energii i wód geotermalnych. Dzięki pozyskaniu urządzeń laboratoryjnych rozwijane będą badania w zakresie m.in. gospodarczego czy surowcowego wykorzystania odpadów przemysłowych, jak również wielokierunkowego wykorzystania biomasy. Rozbudowa wyposażenia Laboratorium Geofizyki Inżynierskiej pozwoli na dalsze poszerzenie spektrum badań geoinżynierskich, głównie metodami sejsmicznymi i georadarowymi. Z kolei utworzenie Laboratorium Modelowania Inżynierskiego pozwoli na dalszy rozwój modelowania procesów geologicznych i górniczych, modelowania procesów geotermalnych i systemów energetycznych w górotworze, czy też modelowania geoinżynierskiego, z zastosowaniem wielu specjalistycznych programów, zarówno dla celów badawczych, jak i potrzeb otoczenia gospodarczego, w tym spółek górniczych i energetycznych.
W skład Instytutu, którego początki sięgają lat 80. ubiegłego wieku, wchodzi obecnie 13 pracowni funkcjonujących w obrębie 5 zakładów naukowych. Liczba pracowników przekracza obecnie 130 osób. Niemal 90 proc. pracowników pionu naukowego pracuje już na terenie Centrum.
IGSMiE PAN bierze udział w licznych projektach badawczych, finansowanych z publicznych źródeł krajowych (w szczególności dofinansowanych z NCBiR) oraz zagranicznych (głównie w ramach programu Horyzont Europa oraz programów EOG). Jest to możliwe dzięki interdyscyplinarnemu i kompleksowemu podejściu do ocen gospodarowania surowcami mineralnymi i energią, poczynając od ich źródeł, poprzez technologie pozyskiwania i użytkowania, a także aspekty środowiskowe, rynkowe, ekonomiczne czy prawne. Obok działalności naukowej Instytut od lat świadczy także usługi badawcze dla podmiotów gospodarczych. W związku z uruchomieniem Centrum oczekuje się jeszcze szerszej obecności Instytutu w obszarach badawczych i aplikacyjnych związanych z transformacją energetyczną, czystym środowiskiem i gospodarką o obiegu zamkniętym.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
