Powszechne korzystanie z wody prowadzi do generowania ogromnych ilości ścieków. Te odpady w formie nieoczyszczonej zawierają substancje organiczne, związki chemiczne, metale ciężkie i inne zanieczyszczenia, które są szkodliwe dla ekosystemów wodnych i zdrowia ludzkiego. Wypuszczenie takich ścieków bez ich oczyszczenia do rzek, jezior lub oceanów miałoby katastrofalne skutki dla przyrody i jakości życia. Łatwo wyobrazić sobie konsekwencje takiego działania, biorąc pod uwagę chociażby sytuację na Odrze w 2022 r.
Obieg wody a oczyszczalnie ścieków
Oczyszczalnie ścieków działają jak filtr albo bariera, która pochłania i usuwa zanieczyszczenia z wody. Proces oczyszczania może być prowadzony różnie (w zależności od rodzaju ścieków) i obejmuje kilka etapów, takich jak: mechaniczne usunięcie stałych cząstek, biologiczne rozkładanie związków organicznych oraz usuwanie substancji chemicznych. Cały proces oczyszczania ścieków powinien być tak zoptymalizowany, aby po przejściu przez system woda bez zanieczyszczeń mogła być bezpiecznie wypuszczana do środowiska naturalnego.
Oczyszczalnie stanowią zatem jeden z niezbędnych elementów zachowania cyklu obiegu wody w środowisku i utrzymania określonej jakości wód.
Ochrona bioróżnorodności
Woda jest siedliskiem wielu organizmów roślinnych i zwierzęcych. Jej zanieczyszczenie może prowadzić do obumierania organizmów wodnych oraz zaburzenia ekosystemów. Oczyszczalnie ścieków ograniczają wpływ zanieczyszczeń na zmianę jakości wód, co pozwala na utrzymanie bioróżnorodności środowisk wodnych i wspiera utrzymanie zdrowych i stabilnych ekosystemów – co jest kluczowe dla przyszłości naszej i środowiska.
Ochrona zdrowia ludzi
Bez oczyszczalni ścieki byłyby odprowadzane bezpośrednio do wód powierzchniowych. Te stanowią często źródło wody pitnej dla wielu społeczności – najczęściej miejskich. Takie działanie spowodowałoby rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń wywołujących choroby, zarówno krótko-, jak i długoterminowe i ostatecznie – naraziłoby zdrowie ludzi na poważne zagrożenia. Oczyszczalnie ścieków znacznie zmniejszają ryzyko wystąpienia epidemii i chorób zakaźnych, co ma ogromne znaczenie dla zdrowia publicznego i komfortu życia.
Eutrofizacja wód
Wprowadzanie nieoczyszczonych ścieków do wód może doprowadzić do eutrofizacji wody, czyli do powstania nadmiernej ilości składników odżywczych w wodzie. W wyniku eutrofizacji ma miejsce intensywny wzrost roślinności wodnej, co z kolei wywołuje nadmierne obniżenie stężenia tlenu w wodzie. To prowadzi do obumierania roślinności, a w dalszych krokach – do intensywnego rozwoju procesów gnilnych. Skutki eutrofizacji to powstawanie tzw. martwych stref w wodach, w których nie ma wystarczającej ilości tlenu do życia organizmów wodnych. Ostatecznie takie zbiorniki wodne obumierają.
Oczyszczalnie ścieków usuwają wiele składników biologicznych z odpadów ściekowych, co zmniejsza ryzyko wystąpienia eutrofizacji. W ten sposób przyczyniają się do utrzymania równowagi ekologicznej i zapewnienia stabilności ekosystemów wodnych.
Ochrona zasobów wodnych i naturalnych
Świat stoi w obliczu nieustannie rosnącego zapotrzebowania na wodę do celów przemysłowych, rolniczych i konsumenckich. Można mówić już o jej deficycie, zwłaszcza w kontekście ocieplania klimatu i okresów suszy. Oczyszczalnie ścieków pozwalają na ponowne wykorzystanie i odzyskiwanie wody. To umożliwia efektywne zarządzanie zasobami wodnymi i przyczynia się do zrównoważonego rozwoju społeczności. Skuteczne oczyszczanie ścieków pozwala na wykorzystanie zasobów wodnych w sposób bardziej odpowiedzialny, chroniący je przed degradacją. Odpowiednia gospodarka ściekowa umożliwia także recykling i odzyskiwanie wartościowych zasobów z odpadów.
Skala mikro i makro
Oczyszczalnie ścieków są doskonałym rozwiązaniem wspierającym środowisko zarówno w skali makro (oczyszczalnie miejskie czy gminne), jak i mikro (przydomowe oczyszczalnie ścieków). Do każdego typu ścieków można dobrać odpowiednie systemy i rozwiązania technologiczne, dzięki czemu uzyskany efekt będzie optymalny, a zysk środowiskowy najlepszy. Inaczej projektuje się oczyszczalnie dla przemysłu, inaczej biologiczne oczyszczalnie ścieków czy przydomowe oczyszczalnie z rozsączaniem. Inwestorzy mogą zabiegać o dofinansowanie na oczyszczalnię ścieków ze środków unijnych bądź innych rozwiązań finansowych wspierających środowisko.
Reasumując, oczyszczalnie ścieków odgrywają kluczową rolę w ochronie środowiska. Wspierają zdrowie ludzi, minimalizują eutrofizację, chronią bioróżnorodność i umożliwiają rozwój. Inwestycje w rozwijanie i modernizację oczyszczalni ścieków są niezbędne, aby zapewnić nam i przyszłym pokoleniom czystą wodę oraz zrównoważone środowisko naturalne. Świadomość społeczeństwa i odpowiedzialne podejście do zagospodarowania ścieków to kluczowe czynniki w zabezpieczeniu naszej planety przed degradacją ekologiczną.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
