Kopalnia Pokój to charakterystyczny zakład. Jest wkomponowany idealnie w centrum Rudy Śląskiej. Nad tą częścią miasta góruje wieża szybu Wanda z logo nieistniejącej już Kompanii Węglowej. To pokazuje, jakie koleje losu ma za sobą ta kopalnia.
W ciągu ostatnich dziesięciu lat była w Kompanii, potem w Polskiej Grupie Górniczej, gdzie stanowiła jeden z ruchów kopalni Ruda, aż w końcu „w ratach” trafiła do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. To jej ostatni przystanek. W SRK trwa proces jej likwidacji, a zarazem przystosowania do nowej roli.
Zabezpieczą Halembę
– Model docelowy zakładał całkowitą likwidację kopalni. Zapadły jednak decyzje, które doprowadziły do zmiany programu likwidacji i przekierowania wody do KWK Ruda ruch Bielszowice. W wyniku tego część infrastruktury kopalni Pokój zostanie przekształcona w dołową pompownię stacjonarną (lokalną). W tym celu muszą być spełnione określone warunki i przepisy. Niezależnie od tego, aby pompownia na poziomie 790 mogła zacząć działać, musimy zlikwidować poziom 600 m i wodę skierować na poziom 790 m – tłumaczy Bogdan Zamarlik, dyrektor Oddziału SRK KWK Pokój I – Pokój II.
Kopalnia, już jako oddział Centralnego Zakładu Odwadniania Kopalń należącego do SRK, ma zacząć działać od 1 stycznia 2025 r. Wówczas będzie zabezpieczać przed wodą ruch Halemba kopalni Ruda należącej do Polskiej Grupy Górniczej.
– Woda ze zlikwidowanego poziomu 600 będzie trafiać do specjalnego bufora, który powstanie na poziomie 790, a stamtąd będzie już odprowadzana rurociągami do systemu odwadniania ruchu Bielszowice kopalni Ruda. Na poziomie 790 m będzie działać kompaktowy układ pompowania. Pompownia w takim układzie ma funkcjonować tak długo, jak długo będzie fedrować Halemba – mówi dyrektor.
Dodaje, że kluczowym elementem będzie tu szyb Wanda, którego wieża ma zostać nawet wówczas, gdy odwadnianie nie będzie już konieczne. Ma być jedną z wizytówek miasta.
Kopalnia Pokój w nową rolę wejdzie za kilkanaście miesięcy. Do tego czasu jest jeszcze sporo do zrobienia zarówno na dole, jak i na powierzchni.
– Obecnie funkcjonują jeszcze trzy szyby – Lech I, Lech II i Wanda. Od miesiąca trwa już likwidacja Lecha II, a dosłownie kilka dni temu podpisaliśmy umowy na prace przy Lechu I. W obu przypadkach szyby mają zostać wyzbrojone, a potem rury szybowe zostaną zasypane odpowiednio dobranym materiałem. Likwidację tych dwóch szybów powinniśmy mieć zakończoną w pierwszej połowie 2024 r. – wyjaśnia Paweł Rydlewski, zastępca dyrektora Oddziału SRK KWK Pokój I – Pokój II.
Należy dodać, że pracami likwidacyjnymi nie zostaną objęte na razie wieże obu szybów, które wraz z wieloma innymi kopalnianymi budynkami znajdują się na terenie będącym pod ochroną miejskiego konserwatora zabytków.
Atrakcyjne tereny
Istotną częścią procesu likwidacji jest upraszczanie sieci wentylacyjnej. Obecnie w kopalni Pokój jest ponad 22 tys. m wyrobisk korytarzowych oraz 2300 m wyrobisk pionowych (szybów).
– Po likwidacji Lecha I i Lecha II sieć wyrobisk zmniejszy się do 13 tys. m. Natomiast w 2024 r., po przygotowaniu pompowni na poziomie 790 m, zlikwidujemy cały poziom 600 m. Po tej operacji zostanie wraz z szybem Wanda i wyrobiskami niezbędnymi do przeprowadzania odwadniania ok. 4 tys. m – wylicza zastępca dyrektora Oddziału SRK KWK Pokój I – Pokój II.
Kopalnia Pokój znajduje się w centrum miasta. To sprawia, że jej tereny są atrakcyjne pod kątem inwestycyjnym.
– W ramach naszych prac zostanie przeprowadzony nowy podział geodezyjny. Wiemy, że sporą częścią działek zainteresowane jest miasto, które ma ambitne plany, co tu zrobić, jak zagospodarować ten obszar. Mając już pewne doświadczenie w takich sprawach, zakładamy, że dialog na temat tych nieruchomości będzie już prowadzony pomiędzy gminą a Centralą SRK SA. Do Kopalni Węgla Kamiennego w Całkowitej Likwidacji trafią wszystkie nieruchomości, gdy proces likwidacji zostanie zakończony. Natomiast infrastruktura związana z odwadnianiem będzie już zarządzana przez Centralny Zakład Odwadniania Kopalń – tłumaczy Paweł Rydlewski.
Pokój I i Pokój II
Kopalnia Pokój jest uznawana za jeden z najstarszych zakładów w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Uważa się, że jej początki to rok 1752, kiedy na terenie dzisiejszej Rudy Śląskiej wydobycie rozpoczęła kopalnia Brandenburg. Inni są zdania, że początków zakładu trzeba szukać w 1902 r., gdy z połączenia pól górniczych Friedrich Wilhelm, Eintracht I i Saara I powstała Friedensgrube. Życiorys kopalni Pokój znaczony był fuzjami. W 1968 r. przyłączono do Pokoju kopalnię Wanda-Lech (dawny Brandenburg). W 1995 r. Pokój – zakład był wówczas w strukturach Rudzkiej Spółki Węglowej – połączono z likwidowaną kopalnią Walenty-Wawel. Potem kopalnia działała w Kompanii Węglowej. W 2016 r. – już pod szyldem PGG – w wyniku połączenia Pokoju z innymi rudzkimi kopalniami (Bielszowice i Halemba) powstała jedna zespolona – Ruda.
Zakład na raty trafiał do SRK. Najpierw w styczniu 2017 r. przekazano jego wydzieloną część nazwaną Pokój I. Przejętych wówczas zostało: 7,13 km kw. gruntu, 48 wyrobisk dołowych, 2 szyby górnicze i 239 obiektów powierzchniowych. W marcu 2022 r. do SRK trafiła część oznaczona jako Pokój II. W ramach tej operacji przekazano grunt o łącznej powierzchni 19,7 ha, 73 budynki, 137 budowli na powierzchni, 262 budowle na dole oraz wyrobiska.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Mieszkałem kilka lat koło kopalni Pokój na Wirku. Musiałem się wyprowadzić z powodu okropnego smrodu z palącej się hałdy od ulicy Niedurnego aż po Szyb Andrzeja. Te miejsca są szalenie nieatrakcyjne, aby tam mieszkać.
Dzienikarz nie pofatygował się do źródeł i zapomniał że Kopalni Pokój była w Rudzie Śląskiej 9 Nowy Bytom . A Wanda Lech na Wirku Ruda Śląska 10
W przypadku jak Halemba zacznie fedrować.
Kiedy Halemba zakończy fedrowanie ?....
Kiedy Bielszowice przejdą do SRK?