Ropa naftowa to jeden z tych surowców, o których można powiedzieć, że rządzą światem. Zmiany jej ceny automatycznie wpływają na całą gospodarkę i na nasze życie. Doświadczamy tego zwłaszcza w chwili, gdy tankujemy nasze samochody.
Polsce daleko do statusu naftowego giganta, ale warto pamiętać, że zanim ropa dała szejkom niewyobrażalne pieniądze, to właśnie w naszym kraju w 1852 r. powstał najstarszy na świecie szyb naftowy, a dwa lata później pierwsza kopalnia. Pionierem przemysłu naftowego był Ignacy Łukasiewicz. To on jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową korzyści, jakie daje ropa. W oparciu o najnowszy „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce”, przygotowany przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, przyjrzyjmy się, jak wyglądały nasze złoża tego surowca na koniec 2022 r.
Ropa naftowa powstała w wyniku biochemicznych i termicznych przeobrażeń zwierzęcej i roślinnej materii organicznej nagromadzonej w skałach osadowych. Jest kopaliną ciekłą, składającą się z mieszaniny węglowodorów i niewielkiej domieszki innych związków, zawierających głównie siarkę, azot i tlen. Ropa naftowa jako podstawowy surowiec energetyczny oraz jeden z głównych surowców przemysłu chemicznego stanowi fundament współczesnej gospodarki. Półprodukty pochodzące z przetwórstwa ropy naftowej wykorzystywane są m.in. w budownictwie, rolnictwie, przemyśle farmaceutycznym, samochodowym czy odzieżowym.
Jak informuje PIG-PIB, w Polsce w roku 2022 było udokumentowanych 88 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach – 29, na ich przedgórzu – 12, na Niżu Polskim – 45 oraz dwa w wyłącznej strefie ekonomicznej RP na Morzu Bałtyckim. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię. Jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie są one na wyczerpaniu. W Polsce największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy występujące na Niżu Polskim. W 2022 r. wydobywalne zasoby tych złóż stanowiły 66,7 proc. Drugie w kolejności były te zlokalizowane w wyłącznej strefie ekonomicznej RP. Było to 26,5 proc. zasobów krajowych. Zasoby Przedgórza Karpat oraz Karpat odgrywają natomiast rolę podrzędną (odpowiednio 3,7 proc. i 3,1 proc.).
Udokumentowane złoża ropy naftowej na Niżu Polskim występują głównie w utworach permu oraz pojedyncze złoża w utworach karbonu, kambru i dewonu. Największym jest BMB (skrót od nazw miejscowości: Barnówko, Mostno, Buszewo) znajdujące się koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża, takie jak: Lubiatów, Grotów i Cychry.
Jak wyliczono w „Bilansie…”, w 2022 r. stan wydobywalnych zasobów ropy naftowej i kondensatu wyniósł 21 396,02 tys. t (zasoby bilansowe i pozabilansowe) i w porównaniu z rokiem poprzednim zasoby zmniejszyły się o 795,48 tys. t. Ich ubytki spowodowane były głównie wydobyciem.
Zasoby wydobywalne zagospodarowanych złóż ropy naftowej i kondensatu wynoszą 19,76 mln t, co stanowi 92,3 proc. ogólnej ilości krajowych zasobów. Natomiast zasoby przemysłowe złóż ropy naftowej i kondensatu w ub.r. wyniosły 10,47 mln t. Wydobycie w 2022 r. wyniosło 816,54 tys. t. Było ono mniejsze o 41,49 tys. t w porównaniu z rokiem 2021.
Warto w tym miejscu pokazać, jak kształtuje się wydobycie na świecie. Na pierwszym miejscu znajdują się tu Stany Zjednoczone. Według rządowych agend tego kraju, amerykańskie firmy w 2021 r. dostarczyły każdego dnia 11,6 mln baryłek ropy naftowej (1 baryłka to ok. 159 litrów). Na drugim miejscu była Rosja z wynikiem 10,5 mln baryłek, a trzecia Arabia Saudyjska dostarczająca 10,3 mln baryłek.
„Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce” ukazuje się od 70 lat, a Państwowy Instytut Geologiczny jest jego wydawcą nieprzerwanie od 1988 r. W jego najnowszym wydaniu, które pojawiło się pod koniec czerwca br., przedstawiono informację o ponad 14,7 tys. udokumentowanych złóż.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
