Nasi południowi sąsiedzi po raz kolejny usiłują rozstać się z eksploatacją węgla kamiennego. Z jednej strony wydłużają wydobycie o kolejny rok, z drugiej zaś ogłaszają definitywną datę zakończenia działalności przez spółkę OKD.
Krystalizują się dalsze losy górnictwa węgla kamiennego w Czechach. OKD przedstawiła swoje średnioterminowe perspektywy. Przewiduje wydobycie już nie do końca 2024 r., a rok dłużej, do grudnia 2025 r. Po tym terminie planowane jest ostateczne pożegnanie z górnictwem węgla kamiennego. Ale czy tak się rzeczywiście stanie? Gdyby spojrzeć wstecz, terminów „definitywnej” rezygnacji z węgla było już co najmniej pięć.
Dokładnie 30 czerwca 2022 r. czeski minister finansów Zbyněk Stanjura i prezes zarządu OKD Roman Sikora potwierdzili, że spółka OKD będzie wydobywać węgiel co najmniej do końca 2023 r. Eksperci od przemysłu zdecydowanie poparli tę decyzję tłumacząc, że wydobycie jest teraz opłacalne, a węgiel może zastąpić gaz, którego miało zabraknąć zimą. Analityk Capitalinked.com, Radim Dohnal, nazwał nawet rozszerzenie wydobycia OKD jednym z najlepszych kroków obecnego rządu.
– Nawet duży producent węgla, Polska, sprowadza go spoza Unii Europejskiej. Zapowiadane 1,3 mln t rocznie, które wydobywa teraz OKD, wcale nie uratuje Europy, ale przyczyni się do deputinizacji Europy w tym trudnym okresie dekarbonizacji – tłumaczył.
Szybko też wzięto się za liczenie ewentualnych kosztów ponownego udostępnienia złóż nieczynnych już kopalń ČSA i Darkov w Karwinie, gdzie pozostało jeszcze do wybrania 14 mln t zasobów węgla, zarówno energetycznego, jak i koksowego. Szybko jednak zorientowano się, że byłoby to zadanie trudne do zrealizowania, a zarazem kosztowne. Według raportu przygotowanego na zlecenie państwowego przedsiębiorstwa Diamo, właściciela OKD, samo przygotowanie do podjęcia eksploatacji zajęłoby sześć lat, generując koszty rzędu 10 mld koron. Można by wtedy – jak podkreślono – wydobywać węgiel przez 14 lat z podobną intensywnością jak dziś w jedynej czynnej, należącej do OKD, kopalni ČSM.
– W grę wchodziłaby produkcja nawet ponad miliona ton surowca rocznie, ale żeby było to opłacalne, cena sprzedaży węgla musiałaby przekraczać 7700 koron za tonę (ok. 1550 zł) – wyliczyła Jana Dronská, rzeczniczka spółki.
Dodała, że w obydwu kopalniach panują najtrudniejsze warunki z punktu widzenia zagrożeń bezpieczeństwa pracy i eksploatacji, przy wysokich wymaganiach technicznych i kosztowych. Sam koszt pozyskania nowoczesnego parku maszynowego i stworzenia nowej infrastruktury oszacowano na 9 miliardów koron.
Wahania cen węgla na rynkach i ich nieprzewidywalność zwłaszcza w dłuższej perspektywie, były kolejnym powodem rezygnacji z kontynuowania eksploatacji węgla do 2030 r. Jej gorącym zwolennikiem był poprzedni premier Andrej Babiš, obecnie kandydat na prezydenta Republiki Czeskiej.
Lecz spora część czeskich ekspertów energetycznych już w połowie 2021 r. wskazywała, że polityka energetyczno-klimatyczna Unii Europejskiej, w tym pakiet „Fit for 55”, wymusi na Czechach wcześniejsze odejście od węgla, a rosnące ceny uprawnień do emisji sprawią, że węgiel w dłuższej perspektywie będzie mniej konkurencyjny w stosunku do innych źródeł energii elektrycznej i ciepła.
„Wzywam czeski rząd, aby zaczął lepiej wykorzystywać różne niskoemisyjne źródła energii, które mogą pomóc mu w bezpiecznym przejściu na czystszy system energetyczny i zasilić jego gospodarkę na nadchodzące dziesięciolecia” – przekonywał Fatih Birol, szef Międzynarodowej Agencji Energetycznej.
Według raportu, spadające zużycie węgla w latach 2009-2019 pomogło zredukować wynikającą z tego emisję CO2 w Czechach o 14 proc. Czechy – jak zaznaczono – pozostają powyżej średniej krajów przebadanych przez MAE.
– Wyprzedaliśmy już całkowicie całą produkcję na 2023 r., czyli 1,1 mln t węgla. Na 2024 r. również jesteśmy wyprzedani w ok. 90 proc. i przygotowujemy się do negocjacji biznesowych w sprawie naszej produkcji w 2025 r. Spodziewamy się, że zysk firmy w 2022 r. wyniesie ok. 6 mld bez operacji księgowych związanych z tworzeniem rezerw – mówił przed świętami Roman Sikora, prezes zarządu OKD.
Całkowity planowany wolumen wydobycia został ustalony na około 5,7 mln t węgla do zakończenia działalności wydobywczej, czyli do grudnia 2025 r. Co potem?
– Nie widzimy sensu dalszego prowadzenia wydobycia po tej dacie – podsumował Zbyněk Stanjura, minister finansów Republiki Czeskiej.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
