W trakcie konferencji w ostrawskim magistracie, 26 września rozmawiano m.in. o bezpieczeństwie energetycznym Polski i Czech. Okazuje się, że na tym polu istnieje sporo miejsca do współpracy.
Spore zainteresowanie towarzyszyło dyskusji na temat magazynowania energii. Na tym polu współpraca polsko-czeska układa się bardzo dobrze. Mówił na ten temat Jacek Janas, przedstawiciel Fundacji Nowe Technologie Energetyczne – Śląskie Magazyny Energii.
Śląskie Magazyny Energii to inicjatywa, dzięki której możliwe będzie stworzenie polskiej fabryki produkującej magazyny energii, a konkretnie ogniwa akumulatorowe na czeskiej licencji HE3DA. Przyczyni się to do zapewnienia bezpieczeństwa i niezależności energetycznej, jak również pozwoli na zagospodarowanie istniejącej infrastruktury należącej do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, utworzenie nowych miejsc pracy czy ograniczenie kosztów utrzymania terenów pogórniczych.
Jak podkreślono podczas konferencji inicjatywa ma podwaliny w czeskiej technologii, a do jej powstania doprowadziła współpraca pomiędzy tymi dwoma krajami. W maju czescy goście odwiedzili Katowice. Wówczas zapadło wiele ważnych decyzji w tych kwestiach. Wiadomo już, że na terenach pogórniczych w Jastrzębiu-Zdroju ma powstać zakład produkujący magazyny energii elektrycznej i rozpocznie próbną produkcję w 2024 r. Roczna wydajność zaplanowano początkowo na 1,2 GWh.
Rozmawiano również o połączeniu gazowym między Polską i Słowacją. Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków unijnych w kwocie ponad 100 mln euro. To jeden z kluczowych elementów infrastruktury energetycznej w Europie Środkowej i Wschodniej. To dwukierunkowy gazociąg wysokiego ciśnienia łączący gazowy węzeł krajowego systemu w Strachocinie na Podkarpaciu ze słowackim węzłem Velke Kapuszany przy granicy z Ukrainą, gdzie przebiega jedna z tras eksportu rosyjskiego gazu na zachód, przez Ukrainę. Ma umożliwić przesył gazu na poziomie 5,7 mld m3 w skali roku w kierunku Polski oraz 4,7 mld m3 w kierunku Słowacji.
Ma zabezpieczyć dostawy surowca w sytuacjach kryzysowych oraz umożliwić eksport gazu z Polski w oparciu o dostawy z terminala LNG w Świnoujściu. Daje ponadto możliwość połączenia do Włoch i przesyłu algierskiego gazu przez Polskę dalej na północ.
- Gazociąg Polska-Słowacja stanowi element korytarza gazowego Północ-Południe i jest jedną z kluczowych inwestycji energetycznych w regionie, która ma wzmocnić bezpieczeństwo surowcowe Polski i Słowacji – zaakcentował szef Departamenty Spraw Europejskich i Strategii spółki Eurstream.
- Ta inwestycja została szczęśliwie zrealizowana mimo wielu oporów m.in. ze strony ekologów. Czasami warto się zastanowić jakie wartości mają priorytet, zwłaszcza gdy w grę wchodzi nasze bezpieczeństwo energetyczne – podkreślił.
Była też wymiana poglądów na temat węgla. Ivo Vondrak, hetman kraju morawsko-śląskiego, mocno broni surowca.
- Przy dzisiejszych cenach energii i niedostępności jej zasobów nie godzi się pozostawić pod ziemią węgla, którym dysponujemy. Dzięki temu będziemy w stanie przezwyciężyć ten najgorszy czas – twierdzi hetman.
Czesi wyliczyli, że kryzys paliwowy potrwa co najmniej dwa do trzech lat. I tyle czasu musi być utrzymane wydobycie zakładach spółki węglowej OKD.
Ivo Vondrak bardzo stanowczo opowiada się za uregulowaniem na nowo kwestii wokół handlu uprawieniami do emisji dwutlenku węgla podkreślając, że te obowiązujące obecnie w duże mierze opierają się na czysto spekulacyjnych zasadach.
O umocnienie współpracy gospodarczej zaapelował Jan Sechter, były ambasador Republiki Czeskiej w Warszawie.
- Musimy utrzymywać nasze gospodarki na zdrowych filarach. Czechy i Polskę cechuje zdrowy rozsądek dotyczący wszystkich działań ideologicznych odbywających się w ramach Green deal. Musimy mówić jeszcze mocniejszym głosem zdrowego rozsądku w Unii Europejskiej, zwłaszcza co się tyczy energetyki i transportu. Trzeba szeroko otworzyć porty na dostawy gazu i utrzymać elektrownie węglowe. Jednocześnie odrzucić twierdzenia ideologów klimatycznych uważających to paliwo za przyczynę wszelkiego zła. Dziś wszystkie decyzje środowiskowe powinny być podporządkowanie bezpieczeństwu energetycznemu – stwierdził Jan Sechter.
W kuluarach dyskutowano natomiast o Platformie na rzecz Regionów Górniczych w procesie Transformacji. Przypomnijmy, została ona powołana przez Komisję Europejską w grudniu 2017 r. Początkowo w grupie było 5 regionów pilotażowych w tym województwo śląskie. Z każdym spotkaniem dołączały kolejne spośród 41 regionów węglowych znajdujących się na terenie 12 krajów UE.
Celem przedsięwzięcia miało być ułatwienie procesu energetycznej i ekonomicznej transformacji tych regionów w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Podczas Czesko-Polskiej konferencji w 2019 r. rysowano wielkie projekty na zgliszczach zlikwidowanych kopalń. Czy w obecnej sytuacji ten pomysł ma szansę na dalsza realizację?
- Na pewno należałoby się zastanowić dziś na zacieśnieniem współpracy w dziedzinie energetyki, przemysłu stalowniczego i surowcowego. Nie ma dziś żadnego logicznego uzasadnienia dla zamykania naszych hut, kopalni i elektrowni. Pewne projekty, pomysły i działania, które planowaliśmy, wymagają przewartościowania przynajmniej na pewien czas –zwrócił uwagę Jirzi Cienciała, senator RC i prezes Czesko-Polskiej Izby Gospodarczej, która współorganizowała konferencję w Ostrawie.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
