Podczas wakacyjnych wędrówek na wielu szlakach w Polsce możemy napotkać większe lub mniejsze kamienie, które wabią oko swoim połyskiem. Mogą być to skały, które zawierają piryt. Ten minerał z grupy siarczków tak swoim złocistożółtym blaskiem rozbudzał nadzieje na znalezienie złota, że zaczęto go nazywać „złotem głupców”. Ale poza zwodniczym lśnieniem nie ma nic wspólnego ze złotem, chociażby z tego powodu, że jest związkiem chemicznym dwóch pierwiastków – siarki i żelaza, a złoto jest minerałem rodzimym, będącym wolnym pierwiastkiem chemicznym.
Piryt tworzy piękne kryształy – sześciany, ośmiościany, czy nawet dwunastościany, ale też tworzy skupienia ziarniste, promieniste, naciekowe. Ten siarczek wyróżnia występowanie w różnych typach skał – w magmie, skałach przeobrażonych i osadowych.
Aby mieć stuprocentową pewność, że jednak szczęście się do nas nie uśmiechnęło i znaleziony błyszczący kamień nie jest złotem, wystarczy prosty test. Należy potrzeć nieszkliwioną porcelanę znaleziskiem. Jeżeli pozostanie na niej czarna rysa, to mamy do czynienia z siarczkiem żelaza, jeżeli żółta – ze złotem. Oba minerały różni też występowanie. Piryt jest pospolity i rozpowszechniony. Spotyka się go we wszystkich typach skał. Złoto zaś występuje bardzo rzadko. W Polsce złoto rodzime występuje głównie w osadach rzecznych Dolnego Śląska. Dla odmiany w tym regionie są setki – jak to określają geolodzy – stanowisk pirytu. Nie tylko jednak tam możemy go spotkać. Na ten minerał trafić możemy w Górach Świętokrzyskich, na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na Górnym Śląsku, w okolicach Lubina, Sieroszowic, Rudnej, w Tatrach. Występuje w złożach rud cynku i ołowiu, miedzi oraz węgla.
Jest wykorzystywany do produkcji kwasu siarkowego, a także jako ruda żelaza. Niestety, jest też źródłem siarki zanieczyszczającej powietrze, która uwalnia się w postaci dwutlenku siarki podczas spalania węgla.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
