Pięćdziesiąt lat temu, 10 czerwca 1972 r. o godzinie 11 została otwarta podziemna trasa turystyczna o długości 145 m w Jaskini Raj w Chęcinach. Ta uznawana za jedną z najpiękniejszych jaskiń krasowych w Polsce odkryta została kilka lat wcześniej w wyniku prowadzonej tam eksploatacji górniczej.
Współczesna historia Jaskini Raj sięga 1963 r., kiedy to w masywie Czerwonej Góry na zboczu wzgórza Malik rozpoczął działalność bardzo niewielki kamieniołom wapienia dewońskiego. Górnicze prace odkrywkowe prowadzili tam Józef Kopeć i Feliks Wawrzyńczyk, pozyskując kamień na potrzeby budownictwa mieszkaniowego. Pod koniec roku pomiędzy skałami ukazał się otwór. Feliks Wawrzeńczyk wraz z bratem stwierdzili, że prowadzi on do komory skalnej, ale nie zainteresowali się nim bliżej. Niedługo potem do wnętrza weszła czwórka kilkunastoletnich chłopców z pobliskiej wsi Sitkówka i to oni tak naprawdę zasługują na miano odkrywców jaskini.
O odkryciu jaskini naukowcy dowiedzieli się w 1964 r. i od tego czasu rozpoczęły się starania, aby ją ocalić od zniszczenia. Nie było to łatwe, bo wiosną 1965 r. informacje o nowej pięknej jaskini w Chęcinach wydrukowało kilka ogólnopolskich gazet. Postanowiono jednak jaskinię zabezpieczyć i udostępnić zwiedzającym.
Aby było to możliwe, należało wykonać górnicze prace udostępniające i zabezpieczające. Rozpoczęto je w 1967 r., drążąc sztolnię wejściową długości 21 m położoną na wysokości 250 m n.p.m. Prócz niej zgłębiono liczący około 12 m szyb wentylacyjny. Powstał on poprzez poszerzenie istniejącej już studni krasowej. W trakcie robót górniczych stosowano z dużą ostrożnością materiały wybuchowe. Roboty prowadziło Przedsiębiorstwo Geologiczne z Kielc. Wydrążono także liczący 40 metrów chodnik, aby umożliwić okrężny ruch turystów przez jaskinię. W efekcie powstała trasa obejmująca zarówno sztolnię, chodnik jak i część korytarzy jaskini.
Symbolicznego przecięcia wstęgi w dniu otwarcia jaskini dla turystów dokonał Walery Goetel - geolog, były rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1945-1951. Małym zgrzytem było tylko to, że organizatorzy nie zdążyli przygotować planowanej ekspozycji muzealnej przy Jaskini Raj. Pierwsi turyści mogli więc oglądać jedynie gołe mury w muzeum Raju.
Mimo upływu lat, Jaskinia Raj cieszy się dosyć sporą, choć zmienną popularnością. W 2018 r. odwiedziło ją 99 146 osób, w 2019 r. minimalnie więcej, bo 101 490. Wyraźnie skromniejszą frekwencję przyniósł 2020 r., kiedy to do Raju wpuszczono 49 998 turystów. W 2021 r. było ich więcej, bo 77 463.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
