- Aż 67 proc. przedsiębiorców uważa, że gospodarczo sprawy w Polsce nie idą w dobrym kierunku – mówi w rozmowie z portalem netTG.pl Gospodarka i Ludzie MACIEJ WITUCKI, prezydent Konfederacji Lewiatan.
W Konfederacji Lewiatan są zrzeszone największe firmy z kapitałem prywatnym działające na polskim rynku pracy . Skąd takie zaufanie?
Konfederacja Lewiatan jest najbardziej wpływową polską organizacją zrzeszającą pracodawców reprezentującą ich interesy w Polsce i Unii Europejskiej. Zabiegamy o konkurencyjne warunki prowadzenia biznesu. Dbamy o trwały wzrost gospodarczy, lepsze prawo, zdrową konkurencję, wzrost zatrudnienia i wzmocnienie kapitału społecznego. Jesteśmy głosem biznesu. Skupiamy ponad 4100 firm zatrudniających w sumie ponad 1 mln osób.
Jesteśmy członkiem Rady Dialogu Społecznego. Jako jedyna reprezentatywna organizacja polskich pracodawców mamy przedstawicielstwo w Brukseli i należymy do BusinessEurope - największej europejskiej organizacji reprezentującej interesy przedsiębiorców i pracodawców wobec Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i innych instytucji UE.
Skutecznie zabiegamy o lepsze prawo dla polskich przedsiębiorców, dbamy o ich wizerunek. Monitorujemy proces legislacyjny, a nasi eksperci biorą udział nie tylko w posiedzeniach Rady Dialogu Społecznego, ale i komisji parlamentarnych – wskazują błędy i nieścisłości w projektach ustaw, potrafią przewidzieć konsekwencje żle stanowionego prawa. Mamy rożne rodzaje członkostwa – bezpośrednie, związki branżowe i regionalne. I duzi i mniejsi przedsiębiorcy są reprezentowani przez Lewiatana.
Konfederacja promuje się, że dba o stabilny wzrost gospodarczy, lepsze prawo, uczciwą konkurencję, więcej miejsc pracy i rozwój kapitału społecznego.
Ostatnim takim przykładem mogą być nasze uwagi do ustaw podatkowych Polskiego Ładu. Otóż zgodnie z naszymi wyliczeniami jest to największa, wręcz historyczna podwyżka podatków dla przedsiębiorców w historii. Zgłosiliśmy ponad 100 uwag, nasi eksperci pracowali intensywnie nad analizą proponowanych przepisów, bo czasu było niezmiernie mało.
Od stycznia 2022, czyli od wejścia w życie przepisów, pogorszą się naszym zdaniem warunki funkcjonowania firm, zwiększą się koszty prowadzenia działalności gospodarczej, wprowadzone zostaną nowe obowiązki związane z rozliczeniem podatkowym oraz zapłatą składek na ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorców czeka wiele problemów związanych z prawidłowym wypełnieniem obowiązków podatkowych oraz konieczność poniesienia bardzo wysokich kosztów przygotowania się do nowych zasad rozliczeń.
Wiele wskazuje na to, że objaśnianie Polskiego Ładu potrwa wiele miesięcy, do Sejmu już trafiają nowelizacje, a nowelizacja ustaw podatkowych, poprawiająca wadliwe przepisy Polskiego Ładu będzie niezbędna. Zdecydowana większość przedsiębiorców (72 proc. - suma wskazań zdecydowanie i raczej nie popieram) jest negatywnie nastawiona do Polskiego Ładu. Poparcie wyraża tylko 19 proc. przedsiębiorców. To wynika badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator. Innym przykładem działania Lewiatana była analiza i uwagi do kolejnych tarcz antykryzysowych, które były przez rząd wprowadzane na początku pandemii w równie ekspresowym tempie. Byliśmy w stałym kontakcie z Ministerstwem Rozwoju, analizowaliśmy proponowane zapisy.
W efekcie wiele z naszych uwa,g istotnych dla przedsiębiorców,zostało uwzględnionych w ustawach. Takie działania są niezbędnie potrzebne skoro 67 proc. przedsiębiorców uważa, że gospodarczo sprawy w Polsce nie idą w dobrym kierunku, 83 proc. przedsiębiorców nie ma poczucia, że rząd dba o ich interesy, a 69 proc. firm nie ma poczucia bezpieczeństwa prowadzonych interesów. 61 proc. przedsiębiorców ma mniejszą skłonność do inwestowania, gdy obserwuje polityczne działania rządu –tak wynika ze wspomnianego wcześniej badania.
Czy polskie prawo jest stabilne i dobrze zabezpiecza interesy firm, pracodawców?
Jeśli szukać jednego słowa które określałoby polski system prawny to jest to nieprzewidywalność. Ustawy są przepychane przez parlament bez konsultacji społecznych, bez Rady Dialogu Społecznego, albo konsultacje odbywają się tylko pro forma – strona społeczna nie ma czasu na przygotowanie uwag. Tak było między innymi z Polskim Ładem. Biorąc pod uwagę ile zastrzeżeń do najróżniejszych projektów mają nasi eksperci trzeba podkreślić, że nasze prawo jest nie tylko niestabilne, ale i wadliwe.
Jak się rozwija polski rynek pracy ?
W sektorze przedsiębiorstw średnie wynagrodzenie sięga już niemal 6000 zł, pracodawcy mają trudności ze znalezieniem pracowników. W październiku w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 osób liczba zatrudnionych wynosiła 6351,1 tys. osób i w stosunku do okresu sprzed pandemii Covid-19 (luty 2020r. ) zmniejszyła się o 127,6 tys. osób.
Spadek zatrudnienia to nie tylko efekt problemów niektórych branż z podjęciem produkcji na zakładanym poziomie, co nie jest możliwe z uwagi na brak dostępności koniecznych podzespołów (ten problem występuje m.in. w przemyśle motoryzacyjnym).Zmniejszanie się liczby zatrudnionych jest również pochodną kurczących się zasobów pracy w wyniku zachodzących procesów demograficznych.
Należy również zwrócić uwagę na lukę kompetencyjną - kwalifikacje pracowników nie zawsze odpowiadają bieżącym potrzebom pracodawców, co przekłada się również na produktywność pracowników i na wzrost kosztów zatrudnienia związany z koniecznością szkolenia pracownika, aby mógł on podjąć prace na określonym stanowisku.
Na polskim rynku pracy jest coraz więcej pracowników spoza Polski. Czy to świadczy, że z kraju emigranckiego stajemy krajem imigranckim?
Polska potrzebuje cudzoziemców. Właśnie w Sejmie rozpoczynają się prace nad rządowym projektem ustawy ws. ich zatrudniania. Niezależnie od potrzeby przyjęcia strategii migracyjnej na kolejne kilka lat, w projekcie ustawy powinny się znaleźć od dawna postulowane przez pracodawców rozwiązania, m.in. przyśpieszenie i elektronizacja procedur czy uwzględnienie szybszej ścieżki obsługi pracodawców. W wyniku procesów demograficznych (naturalnych i migracji) kurczą się zasoby pracy.
W 2000 roku liczba osób w wieku produkcyjnym wynosiła 25 299 457, podczas gdy 20 lat później było to prawie o 1,5 mln mniej. Firmy potrzebują pracowników, zarówno na stanowiskach specjalistycznych i kierowniczych, jak i do prac prostych.
Niedobory rąk do pracy odczuwane są szczególnie w branży ICT, handlu, produkcji czy budownictwie. Bez uzupełnienia tej luki przedsiębiorstwa stracą możliwości realizacji kontraktów terminowych czy wywiązywania się z zawartych umów. Istnieje pilna konieczność szerszego otwarcia się na pracowników spoza Polski.
Jak się zmieni rynek pracy po dekarbonizacji polskiego przemysłu?
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że wciąż wiele firm, głównie z sektora MŚP, nie dostrzega korzyści związanych transformacją energetyczną i ze zmniejszeniem energochłonności gospodarki.
Kluczowe w tym kontekście jest stworzenie skutecznego systemu zachęt do inwestowania w wiedzę i kwalifikacje przy wykorzystaniu m.in. nowych technologii. System wsparcia powinien być prosty i dostępny dla przedsiębiorców i ich pracowników. Przygotowanie nowych projektów do Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji, które będą miały charakter bardzo złożony, ale jednocześnie partnerski, będzie sporym wyzwaniem kompetencyjnym i organizacyjnym dla przyszłych beneficjentów. Dlatego Konfederacja Lewiatan postuluje, aby w ramach środków pomocy technicznej KPST lub z innego źródła finansowania, zabezpieczyć budżet na 2022 rok na stworzenie systemu informacyjno-doradczego dla potencjalnych beneficjentów. Realizacja celów polityki klimatycznej powinna zapewnić sprawiedliwą, ekologiczną i dostatnią przyszłość.
Ważne, aby transformacja klimatyczna sprzyjała konkurencyjności polskiego i unijnego przemysłu. Pakiet „Fit for 55" to wielka reforma, która wpłynie na przedsiębiorców, w tym dostawców energii, przemysł ciężki, twórców technologii i produktów, producentów dóbr konsumpcyjnych i usług .Pakiet znacząco przyspieszy proces dekarbonizacji i transformacji energetycznej.
Dlatego kluczowe są decyzje strategiczne w Polsce dotyczące kierunku i harmonogramu transformacji. Aby stała się ona faktem, ważne jest zapewnienie stabilnej i długoterminowej ścieżki zmian oraz środków finansowych do jej przeprowadzenia. Istotne w tym zakresie wydają się pieniądze z Polityki Spójności 2021-2027, Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, nowego Społecznego Funduszu Klimatycznego i innych.
Dla wielu branż pakiet stworzy szanse na rozwój innowacyjnych technologii i ekologicznych produktów, uruchomienie nowych miejsc pracy oraz zdolność do konkurencji na rynkach globalnych. Szansą jest m. in. propozycja ochrony europejskiego przemysłu poprzez wprowadzenie mechanizmu wyrównania cen z uwagi na ślad węglowy, tzw. Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM).
Dla części sektorów nowe regulacje stanowić będą jednak wyzwania, związane chociażby z obciążeniami dla branż energochłonnych, gwałtownym wzrostem popytu na dostawy i usługi, jaki wymusi skala niezbędnych inwestycji, rosnącymi, nawet, jeśli przejściowo, cenami energii na skutek elektryfikacji gospodarki. Lewiatan apeluje o debatę na temat szczegółowych rozwiązań pakietu „Fit for 55" z udziałem przedstawicieli wszystkich grup tj. sektora rządowego i samorządowego, środowiska naukowego, biznesowego i pozarządowego oraz społeczeństwa.
Lewiatan jest członkiem BusinessEurope. Co daje ta przynależność?
Jako jedyna polska organizacja pracodawców posiadamy na stałe biuro w Brukseli. Dostarcza ono naszym członkom bieżących informacji legislacyjnych i daje możliwość prezentowania ważnych postulatów branżowych na arenie europejskiej. Pracownicy brukselskiego biura monitorują zmiany w prawie i biorą udział w spotkaniach grup roboczych, podczas których prezentują stanowisko polskich pracodawców.
Podstawowe motywy i priorytety działania BusinessEurope pozostały niezmienione przez ponad czterdzieści lat i obejmują jednoczenie federacje przemysłowe, wzmacnianie solidarności między nimi; spełnianie roli rzecznika w stosunku do instytucji europejskich. Krótko mówiąc, dzięki przynależności do BE jesteśmy tam, gdzie tworzy się prawo.
Konfederacja powstała w 1999 r. Jaki jest bilans 22 lat działalności?
W Lewiatanie lubimy patrzeć w przyszłość, a nie w przeszłość, ale w tym roku świętowaliśmy jeszcze jedną rocznicę – 10. lecie Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie, czyli EFNI. Na zakończenie forum prezentujemy Deklarację Sopocką, czyli nasze credo. Można w niej przeczytać, że fundamentem każdej wspólnoty jest przestrzeganie wspólnie ustalonych zasad.
Bez poszanowania praworządności nie zagwarantujemy naszym obywatelom i firmom poczucia bezpieczeństwa i zaufania, niezbędnych cech do inwestowania i rozwoju. Praworządność powinna być chroniona i stanowczo egzekwowana. Pamiętajmy, że zaufanie tworzy się przez dialog, a Unia Europejska rozwija się dzięki poszanowaniu różnorodności. Efektywny dialog wymaga od wszystkich stron rzeczywistej woli porozumienia.
Brak dialogu zawsze jest porażką. Wzywamy polski rząd do podjęcia prawdziwego dialogu z instytucjami unijnymi. Chcemy Polski, która wnosi pozytywny wkład w przygotowanie Unii Europejskiej do wyzwań przyszłości. Chcemy Europy, która na te wyzwania wspólnie i skutecznie odpowiada.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Niech przyjeżdżają cudzoziemcy poprawią swój byt ekonomiczny i pracują na polski wzrost gospodarczy , PKB